Δευτέρα 20 Οκτωβρίου 2025

Διαβάζοντας τις ταινίες σαν κείμενο.

Πώς μπορούν οι εκπαιδευτικοί γυμνασίου να χρησιμοποιήσουν ταινίες στα γλωσσικά μαθήματα (πχ. Αγγλικά) και τις κοινωνικές επιστήμες για να βοηθήσουν τις μαθήτριες και τους μαθητές τους να μάθουν να εμβαθύνουν στα κείμενα που διαβάζουν;

Στον ολοένα και πιο ψηφιακό και οπτικοποιημένο κόσμο μας, έχω διαπιστώσει ότι οι μαθήτριες και οι μαθητές, συχνά, διστάζουν να ασχοληθούν με “παραδοσιακά” κείμενα, ειδικά για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Μερικές φορές, αυτό το φαινόμενο είναι πιο εμφανές καθώς οι μαθητές περνούν ώρες με τα μάτια τους καρφωμένα στις οθόνες των κινητών τηλεφώνων αντί για τις σελίδες ενός βιβλίου. Είτε η αιτία του φαινομένου είναι η προσοχή, η κατανόηση, η ευχέρεια είτε απλώς θέμα προτίμησης, στην εποχή μας η δημιουργία νοήματος μπορεί να γίνει σε σελίδες, αλλά και οθόνες διαφόρων ειδών. Ενώ συνεργάζομαι με τους μαθητές μου για να διαβάζουν ευρέως και να αναπτύξουν την υπομονή/αντοχή για αρκετή ώρα ανάγνωσης, αναγνωρίζω επίσης στιγμές που ένα κείμενο πολυμέσων μπορεί να διαβαστεί εξίσου προσεκτικά.

Η ιστορία μου ως αναγνώστης περιλαμβάνει την υποχρεωτική ανάγνωση πολλών σχολικών αναθέσεων, αλλά και πιο έντονη ενασχόληση με κείμενα που βασίζονται σε δημοφιλείς χαρακτήρες που αγαπούσα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που είχαν μεταφερθεί στον κινηματογράφο. Μερικές φορές αυτή η ανάγνωση έγινε με κόμικς, και άλλες φορές με προσαρμοσμένα στην ηλικία μου βιβλία.

Έχω διαφορετικές ιδέες για το πώς οι καθηγητές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ταινίες ως ένα ενεργό, αντί για παθητικό, κείμενο σε μια τάξη με επίκεντρο τον γραμματισμό. Αυτές οι προτάσεις (μερικές από τις οποίες προέρχονται από τους συναδέλφους μου) περιλαμβάνουν τάξεις τόσο αγγλικών (βλ. γλωσσικών μαθημάτων) όσο και κοινωνικών σπουδών, και τα βήματα μαθήματος μπορούν να εφαρμοστούν σε διάφορους τομείς περιεχομένου. Για να είμαστε σαφείς, η αγάπη μου για τον γραπτό λόγο συνεχίζεται και βλέπω τον κινηματογράφο και άλλα μέσα ως συνδεδεμένους κρίκους με τις διαδικασίες ανάγνωσης και όχι ως υποκατάστατα.


Αξιοποιώντας στο έπακρο την σκηνογραφία

Ως εκπαιδευτικός που επικεντρώνεται στον γραμματισμό, μου αρέσει η ιδέα να εμβαθύνω στην πεζογραφία ενός συγγραφέα. Ιδανικά, μου αρέσει οι μαθητές μου να συναντούν συγγραφείς από ένα ευρύ φάσμα, συμπεριλαμβανομένου του φύλου, της φυλής και της εθνικότητας. Θέλω οι μαθητές μου να δουν το έργο προτύπων και τις ιστορίες χαρακτήρων των οποίων οι ταυτότητες εκτείνονται πέρα ​​από τη δική μου και των οποίων οι εμπειρίες μπορούν να τους εμπνεύσουν στο σύνολό τους.

Ενώ αγαπώ τον κινηματογράφο ως μορφή τέχνης και κειμένου, δεν απορρίπτω την τα έντυπα βιβλία. Αντίθετα, κάνω σκόπιμη χρήση στιγμών όπου κάποιο σχήμα μπορεί να δημιουργηθεί μέσω της εμπλοκής με μια εικόνα, μερικές φορές διαβάζοντας ένα κείμενο και παρακολουθώντας την μεταφορά του σε ταινία. Άλλες φορές, αυτή η προσεκτική ανάγνωση μπορεί να σημαίνει εξέταση μιας σειράς αποσπασμάτων και παρατήρηση λογοτεχνικών εξελίξεων ή συγγραφικών επιλογών από σκηνοθέτες και ηθοποιούς.

Όταν ήρθε η ώρα να γράψω τη διατριβή μου το 2018, βρήκα εκπαιδευτικούς που χρησιμοποίησαν παρόμοιες πρακτικές. Η Renee Hobbs έχει συζητήσει την ενεργή χρήση του κινηματογράφου, όχι μόνο ως ανταμοιβή αλλά ως κείμενο που μπορεί να διαιρεθεί. Έτσι, όταν ένας από τους καθηγητές γυμνασίου με τους οποίους μίλησα χρησιμοποίησε το "A Wrinkle in Time" όχι απλώς ως εμπειρία θέασης μετά την ανάγνωση του κειμένου, αλλά ως ένα κατακερματισμένο κείμενο για σκόπιμη σύγκριση βασικών σκηνών, το κατέγραψα στις σημειώσεις μου.

Αυτή η χρήση της ταινίας επεσήμανε στους μαθητές τους τρόπους με τους οποίους αντιμετωπίζονταν οι χαρακτήρες, συμπεριλαμβανομένης της σκηνοθεσίας, της σκηνογραφίας και της χρήσης συγκεκριμένων τμημάτων του σκηνικού. Όλες αυτές οι αποφάσεις που πέρασαν στην ταινία είχαν μελετηθεί και παρθεί πολύ νωρίτερα. Η χρήση της καλά επιλεγμένης σκηνής ήταν μια άσκηση ενσυναίσθησης, δημιουργώντας προστιθέμενη αξία στο έντυπο κείμενο και διευρύνοντας τη συμμετοχή, την ενσυναίσθηση και την κατανόηση των μαθητών.

Όταν ένας άλλος καθηγητής χρησιμοποίησε μια σκηνή από το "Cinderella Man" για να εξετάσει τις λεπτομέρειες της σιωπηλής ερμηνείας του Russell Crowe, τη φασαρία και τη δραστηριότητα των στιγμών σε ισορροπία με τη σιωπή, και την ιστορική βελτίωση των στιγμών της ταινίας, είδα μια παρόμοια εκτίμηση για τους τρόπους με τους οποίους συνδυάζεται μια βασική σκηνή σε ένα κεφάλαιο πεζογραφίας. Αυτή η χωρίς λόγια σκηνή, όπως ένα εικονοαφήγημα ή εικονογραφημένο βιβλίο χωρίς λέξεις, ήταν μια ευκαιρία για εξαγωγή συμπερασμάτων. Αυτές οι δεξιότητες θα μπορούσαν στη συνέχεια να ανακληθούν σε μια επόμενη ανάγνωση ενός πεζού κειμένου.

Σύνδεση με την Ανθρωπότητα

Η ενσυναίσθηση, η λέξη που έχει εντοπίζεται πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια, είναι συχνά αποτέλεσμα προσεκτικής ανάγνωσης. Αυτή η πράξη προσεκτικής ανάγνωσης δεν χρειάζεται να εφαρμόζεται μόνο σε παραγράφους, αλλά μπορεί επίσης να οικοδομηθεί και να εξασκηθεί με κινηματογραφικά κείμενα. Όταν ένας καθηγητής κοινωνικών σπουδών στην Α’ γυμνασίου ζήτησε από τους μαθητές του να μάθουν για τη Malala Yousafzai, τους ζήτησε να διευρύνουν την κατανόησή τους πέρα ​​από την ανάγνωση ενός ονόματος σε μια σελίδα.

Κατά την παρακολούθηση του ντοκιμαντέρ He Named Me Malala, της ιστορίας της Malala και των αφηγήσεων για τους τρόπους με τους οποίους η εκπαίδευση δεν είναι εύκολα προσβάσιμη στις γυναίκες σε όλα τα μέρη του κόσμου, ο καθηγητής αυτός έδωσε στους μαθητές την ευκαιρία να μιλήσουν, να κινηθούν στην τάξη και να μοιραστούν - τους κάλεσε επίσης να πάρουν συνεντεύξεις από μέλη της οικογένειάς τους σχετικά με τις γνώσεις τους για διάφορους πολιτισμούς καθ' όλη τη διάρκεια της μελέτης. Η εργασία αυτή γεφύρωσε την προβολή με την εξερεύνηση της γνώσης της κοινότητας για τον πολιτισμό. Η προβολή ταινιών, και πάλι, δεν ήταν μια παθητική δραστηριότητα, αλλά μια πρόσκληση για διάλογο εντός και εκτός της τάξης.

Όταν ένας καθηγητής λυκείου έδειξε την ιστορία του Bayard Rustin, Brother Outsider: The Life of Bayard Rustin, απέδειξε στους μαθητές ότι η ζωή του Martin Luther King Jr. ήταν μια ιστορία πολυπλοκότητας και βάθους, προσθέτοντας πληροφορίες και ουσία στη συνήθη ιστορία που συναντάμε στις κοινωνικές σπουδές.

Χρησιμοποιήστε τον κινηματογράφο για να δώσετε μια αίσθηση διάθεσης, ρυθμού και νοήματος

Ο κινηματογράφος είναι ένας από τους χώρους για περαιτέρω εξάσκηση για τους εκπαιδευτικούς που ανέφερα, αλλά είναι επίσης ένας χώρος εξάσκησης για μένα. Όταν δυσκολεύομαι να διδάξω τη διαφορά μεταξύ διάθεσης και τόνου, χρησιμοποιώ τρέιλερ ταινιών. Όταν χτίζω ένα σχήμα για τη Νύχτα του Elie Wiesel, συναντάμε τον συγγραφέα μέσα από βίντεο κλιπ και ακούμε τη φωνή του στην ομιλία αποδοχής του βραβείου Νόμπελ. Ακόμα και όταν διαβάζουμε ένα ποίημα του Jericho Brown ή του Robert Frost, προσπαθώ να βρω ηχογραφήσεις ή βίντεο, ώστε οι μαθητές μου να μπορούν να ακούσουν τις παύσεις και τον τόνο και να ανακαλύψουν το νόημα πίσω όχι μόνο από το ίδιο το ποίημα αλλά και από την ερμηνεία του έργου από την αρχική πηγή.

Όταν έχω μια σκηνή στο Χόμπιτ όπου υπάρχει μεγάλη δραστηριότητα, το φανταστικό όραμα του Peter Jackson βοηθά τους μαθητές να σκεφτούν τι βλέπουν στο μυαλό τους. Όταν διαβάζουμε την τελευταία σκηνή μεταξύ του Τζορτζ και του Λένι στο "Of Mice and Men", μπορώ να συζητήσω τα συναισθήματα του Τζορτζ όχι μόνο με βάση την περιγραφή του Στάινμπεκ, αλλά και με βάση τον τρόπο με τον οποίο ο ηθοποιός Gary Sinise αξιοποίησε αυτές τις στιγμές στην ερμηνεία του.

Όταν πατάμε παύση, συμμετέχουμε σε σκόπιμα ζεύγη κειμένων, θέτουμε ερωτήσεις και θέτουμε σκοπό, η ταινία μπορεί να είναι πολύ περισσότερο από μια ανταμοιβή. Μπορεί να είναι ένας χώρος για ενεργητική ανάγνωση και εξάσκηση στον γραμματισμό.

Απόδοση του άρθρου ‘Reading’ Films as Text του Jason DeHart.

Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου