Μια νέα μελέτη από μία ψυχολόγο στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας εξετάζει πώς η γλώσσα διαμορφώνει τη συναισθηματική μας εμπειρία του κόσμου. Η Katie Hoemann, επίκουρη καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κάνσας, δημοσίευσε πρόσφατα τα ευρήματά της στο επιστημονικό περιοδικό Communications Psychology.
«Γνωρίζουμε από έρευνα ότι διαφορετικές γλώσσες έχουν διαφορετικά λεξιλόγια για το συναίσθημα», δήλωσε η Hoemann. «Μεγάλο μέρος αυτής της έρευνας επικεντρώνεται σε μεμονωμένες λέξεις - γλωσσάρια συναισθημάτων - ή στο αν μπορείτε να καταλάβετε πόσο καλά ή άσχημα αισθάνεται κάποιος από τη γλώσσα που χρησιμοποιεί. Αυτό που δεν έχουμε εξετάσει σε βάθος είναι πώς μπορούμε να δούμε άλλες πτυχές της συναισθηματικής εμπειρίας των ανθρώπων πέρα από το ποιο συναίσθημα αισθάνονται ή πόσο καλά ή άσχημα αισθάνονται. Σε τι είδους πράγματα δίνουν προσοχή οι άνθρωποι; Τι είδους αξιολογήσεις κάνουν για το περιβάλλον τους; Πώς βλέπουν τον εαυτό τους σε σχέση με τα γεγονότα που εκτυλίσσονται;»
Τη μελέτη επιμελήθηκαν μαζί με την Hoemann οι Yeasle Lee, Batja Mesquita, Èvelyne Dussault και Dirk Geeraerts, όλοι από το KU Leuven στο Βέλγιο, ο Simon Devylder από το UiT, το Αρκτικό Πανεπιστήμιο της Νορβηγίας και ο Lyle Ungar από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια.
Η εργασία τους εξέτασε την υπάρχουσα έρευνα για τη γλώσσα και το συναίσθημα που έχει πραγματοποιηθεί σε διάφορα ακαδημαϊκά πεδία και προτείνει ένα πλαίσιο για περαιτέρω μελέτη.
«Είναι ένα σύνολο προτάσεων για την επιστημονική κοινότητα, ένα είδος σύνθεσης σε διαφορετικούς τομείς έρευνας», δήλωσε η Hoemann. «Πολλές από τις εργασίες που αναφέρουμε προέρχονται από την ψυχολογία, τη γλωσσολογία και την επιστήμη των υπολογιστών. Η ιδέα είναι να πάρουμε ό,τι γνωρίζουμε για τη γλώσσα ως σύστημα για τη στήριξη και την επικοινωνία της εμπειρίας μας και να το εφαρμόσουμε σε νέες κατευθύνσεις στην επιστήμη των συναισθημάτων».
Με βάση την σε βάθος έρευνα για τη γλώσσα και το συναίσθημα, η Hoemann και οι συνάδελφοί της προτείνουν ένα νέο μοντέλο για μελλοντικές έρευνες: την κατανομή της εμπειρίας της γλώσσας και του συναισθήματος σε τρεις πτυχές - «προσοχή», «ερμηνεία» και «αξιολόγηση».
«Θέλαμε να το δομήσουμε γύρω από τρεις διαστάσεις επειδή αυτή η διάκριση είχε νόημα για εμάς», δήλωσε η Hoemann. «Το πρώτο είναι η προσοχή — σε τι δίνουν προσοχή οι άνθρωποι. Αν μιλήσω για τον καιρό αντί να αναφερθώ στο τι έφαγα για μεσημεριανό, αυτό σας λέει τι έχω στο μυαλό μου».
Οι ερευνητές ορίζουν το δεύτερο χαρακτηριστικό, την ερμηνεία, ως «το εννοιολογικό σημείο θέασης από τα γεγονότα».
«Η ερμηνεία αφορά περισσότερο την οπτική γωνία που παίρνετε», είπε η ερευνήτρια του KU. «Αν η προσοχή είναι αυτό που κοιτάτε, η ερμηνεία είναι ο τρόπος που το κοιτάτε. Φέρνετε κάτι κοντά, αποστασιοποιείστε από αυτό, μιλάτε σε ενεστώτα ή παρελθοντικό χρόνο ή αναφέρεστε στον εαυτό σας σε δεύτερο ή τρίτο πρόσωπο;»
Τέλος, η ομάδα των ερευνητών ανέφερε ότι η εμπειρία της γλώσσας και του συναισθήματος θα πρέπει να αξιολογείται μέσω της «αξιολόγησης» ή της κρίσης των γεγονότων.
«Οι εκτιμήσεις είναι οι διαστατικές αξιολογήσεις που κάνουν οι άνθρωποι για την εμπειρία τους, ειδικά για το πόσο ευχάριστη ή δυσάρεστη είναι», σύμφωνα με τη Hoemann. «Αυτές είναι θεμελιώδεις για τη θεωρία των συναισθημάτων και επίσης παρούσες στη γλώσσα. Μας βοηθούν να συμπεράνουμε πώς οι άνθρωποι βιώνουν τον εαυτό τους ή τις περιστάσεις τους».
Μέσα από τη μελέτη αυτών των τριών πτυχών, η Hoemann και η ομάδα της υποστηρίζουν ότι είναι δυνατή μια πιο παραγωγική κατανόηση της γλώσσας και του συναισθήματος.
«Δεν νομίζω ότι κάποιος έχει μια οριστική απάντηση στο αν η γλώσσα αποκαλύπτει ή δημιουργεί τη νοοτροπία μας», είπε η Hoemann. «Κάνει και τα δύο. Η γλώσσα μάς παρέχει ένα σύνολο εργαλείων που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε και αυτά τα εργαλεία διαμορφώνουν τα πρότυπα προσοχής μας με την πάροδο του χρόνου. Αλλά δεν επιλέγουμε απλώς εργαλεία τυχαία. Χρησιμοποιούμε τη γλώσσα με τρόπους που μας βοηθούν να συνδεθούμε με άλλους και να πετύχουμε τους στόχους μας».
Βασικό ερευνητικό ενδιαφέρον της Hoemann αποτελούν τα συναισθήματα που δεν περιγράφονται εύκολα με τη γλώσσα.
«Υπάρχει σίγουρα ένας τρόπος με τον οποίο το να έχουμε μια λέξη για ένα συναίσθημα το καθιστά ένα είδος κοινού νομίσματος», είπε. «Αλλά μπορούμε επίσης να αναγνωρίσουμε συναισθήματα που δεν έχουν λέξεις. Θα μπορούσαμε να πούμε, "Έχετε νιώσει ποτέ έτσι;" και στη συνέχεια να περιγράψουμε μια κατάσταση. Ωστόσο, το να έχουμε μια μόνο λέξη ή φράση το κάνει πολύ πιο αποτελεσματικό».
Πράγματι, για χρόνια η ερευνήτρια του KU διατηρούσε μια βάση δεδομένων με ξένες λέξεις που μεταδίδουν «μη μεταφράσιμα συναισθήματα».
«Αυτά είναι συναισθήματα που δεν έχουν άμεσα ισοδύναμα στα αγγλικά», είπε η Hoemann. «Φυσικά, αυτή είναι μια περιορισμένη προοπτική, επειδή θα μπορούσατε να το κάνετε αυτό με οποιαδήποτε γλώσσα πηγής και στόχου. Άνθρωποι έχουν γράψει βιβλία που καταγράφουν επινοημένες λέξεις, ιστορικούς όρους συναισθημάτων ή πολιτισμικά συγκεκριμένο λεξιλόγιο συναισθημάτων. Η ύπαρξη αυτών των λέξεων δείχνει πόσο ισχυρή είναι η επισήμανση στη διαμόρφωση του τρόπου με τον οποίο μιλάμε - και ίσως πώς βιώνουμε - το συναίσθημα».
Οι συγγραφείς χρησιμοποιούν τον όρο «δημιουργία νοήματος» για να περιγράψουν πώς οι άνθρωποι κατασκευάζουν τις εμπειρίες τους από τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του συναισθήματος.
«Η δημιουργία νοήματος αφορά την κατηγοριοποίηση της εμπειρίας - λαμβάνοντας όλες τις αισθητηριακές και ψυχολογικές πληροφορίες που είναι διαθέσιμες και οργανώνοντάς τες σε κάτι που μπορείτε να περιγράψετε ή να αναγνωρίσετε», είπε η Hoemann. «Ο βιωματικός μας χώρος δεν είναι ομοιόμορφα κατανεμημένος. Ορισμένες εμπειρίες συμβαίνουν πιο συχνά ή τείνουν να συνυπάρχουν με ορισμένα χαρακτηριστικά. Αυτά τα μοτίβα λειτουργούν σαν μαγνήτες, τραβώντας εμπειρίες σε οικείες κατηγορίες».
Η Hoemann εντάχθηκε στη σχολή κοινωνικής ψυχολογίας του KU πριν από ένα χρόνο, έχοντας προηγουμένως σπουδάσει ανθρωπολογία και γλωσσολογία. Είπε ότι η ακαδημαϊκή της εξειδίκευση θα μπορούσε να ονομαστεί «συναισθηματική ψυχολογία».
«Το συναίσθημα και η γλώσσα είναι και τα δύο κοινωνικά εργαλεία», είπε. «Η δουλειά που κάνω είναι ως επί το πλείστον θεμελιώδης επιστήμη σχετικά με το τι είναι το συναίσθημα, πώς να το ορίσουμε και να το μετρήσουμε και τι μπορεί να μας πει για το ανθρώπινο μυαλό».
Απόδοση του άρθρου Researcher examines the ties between language and emotion
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου