Πολλές φορές κάνουμε λάθος εκτίμηση του γλωσσικού τους επιπέδου. Θεωρούμε ότι είναι πιο ανεπτυγμένα γλωσσικά σε σχέση με το πραγματικό τους επίπεδο. Αυτό συμβαίνει επειδή χαρακτηρίζονται από καλή εκφραστική ικανότητα, αλλά χαμηλό επίπεδο κατανόησης της γλώσσας, στοιχείο μη αναμενόμενο.
Ένα μικρό ποσοστό παιδιών με WS παραμένουν ελάχιστα λεκτικά και χρειάζονται λογοθεραπευτική παρέμβαση.
Η γλωσσική ανάπτυξη είναι καθυστερημένη και άτυπη σε όλα τα παιδιά με WS. Κάποιες γλωσσικές ικανότητές τους συσχετίζονται ισχυρά με τις συνολικές γνωστικές τους ικανότητες (π.χ. γραμματικές ικανότητες), ενώ το επίπεδο του λεξιλογίου τους είναι συνήθως υψηλότερο από την συνολική γνωστική τους ικανότητα.
Τα μικρά παιδιά μπορεί να έχουν δυσκολίες στην άρθρωση. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζονται την βοήθεια λογοθεραπευτή και καθοδήγηση για να μιλούν λίγο πιο αργά.
Αν και στην εφηβεία τα περισσότερα άτομα με WS χρησιμοποιούν σύνθετες γραμματικές κατασκευές, η κατανόηση πολύπλοκων γραμματικών δομών είναι συχνά κακή (ιδίως όσο αφορά προθέσεις, χρονικές – ποσοτικές και χωρικές έννοιες και προτάσεις που περιέχονται σε άλλες προτάσεις), στοιχείο ωστόσο που μπορεί να βελτιωθεί μέσω στοχευμένων γλωσσικών ασκήσεων.
Τα παιδιά με WS είναι συχνά σε θέση να επαναλαμβάνουν οδηγίες ή ιστορίες, λέξη προς λέξη (αυτολεξεί), αλλά δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι τους ζητείται ή απλές έννοιες.
Πολύ συχνά εμφανίζονται δυσκολίες στον τομέα της πραγματολογίας, που εκδηλώνονται με υπερβολική εξάρτηση από το πλαίσιο για την κατανόηση όσων λέγονται, επαναλαμβανόμενες ερωτήσεις, χρήση στερεότυπων φράσεων και περιορισμένη κατανόηση της μεταφορικής γλώσσας, του σαρκασμού ή της ειρωνείας.
Αν και είναι πολύ ενθουσιώδεις και εκφραστικοί/ παραστατικοί αφηγητές, δυσκολεύονται να κατανοήσουν την χρονική σειρά / ακολουθία και να επιλέξουν τις πληροφορίες που χρειάζεται ο ακροατής για να την παρακολουθήσει, ιδιαίτερα όταν δεν τα ενδιαφέρει ή βρίσκεται πάνω από το επίπεδο κατανόησής τους.
Λόγω της απροθυμίας τους να χρησιμοποιήσουν «αρνητική γλώσσα» και της επιθυμίας τους να ευχαριστήσουν τους άλλους, μπορεί να μην παραδέχονται ότι δεν κατανοούν μια εργασία.
Πολλά παιδιά με WS έχουν αγαπημένα θέματα και μιλούν υπερβολικά για αυτά. Προσπαθήστε να παρατηρήσετε πότε συμβαίνει αυτό καθώς μπορεί να είναι σημάδι ότι το παιδί αισθάνεται άγχος, βαριέται το μάθημα ή ότι δυσκολεύεται να συμμετέχει στην τρέχουσα συζήτηση της τάξης. Με αυτόν τον τρόπο επίσης μπορεί να ηρεμεί τον εαυτό του ή να ξεφεύγει από ένα έργο που αντιπαθεί.
Μερικά παιδιά με WS μπορεί να δυσκολεύονται να ρυθμίσουν την ένταση της φωνής τους, κάτι που μπορεί να διδαχθεί μέσα από θεατρικές δραστηριότητες και με λογοθεραπευτική παρέμβαση.
Τι μπορούμε να κάνουμε ως γονείς και εκπαιδευτικοί:
Βεβαιωθείτε ότι το παιδί κατανοεί πλήρως τις οδηγίες σας. Οι υψηλές εκφραστικές γλωσσικές του δεξιότητες και η προθυμία του να σας ευχαριστήσει μπορεί να το κάνουν να συμφωνήσει με τις οδηγίες ή να προσποιηθεί ότι έχει κατανοήσεις τις έννοιες και τι πρέπει να κάνει, παρόλο που δεν τις έχει κατανοήσει πλήρως (λόγω των δυσκολιών που εμφανίζει σε επίπεδο κατανόησης της γλώσσας).
Εξετάστε προσεκτικά αν το παιδί χρειάζεται λογοθεραπεία. Τα παιδιά με WS ωφελούνται από την λογοθεραπεία από την νηπιακή ηλικία έως την εφηβεία. Κατά τα πρώτα χρόνια, η παρέμβαση πρέπει να επικεντρώνεται σε επικοινωνιακές χειρονομίες (όπως στο δείξιμο), στις δεξιότητες έναρξης μιας συνομιλίας και στην εναλλαγή ρόλων (να περιμένει την σειρά του για να μιλήσει), στη γλωσσική παραγωγή και κατανόηση. Στα μεγαλύτερα παιδιά και στους εφήβους, η λογοθεραπεία θα πρέπει να επικεντρώνεται στη γραμματική/σύνταξη (όσον αφορά την κατανόηση και την παραγωγή) και στον τομέα της πραγματολογίας.
Χρησιμοποιείτε κυριολεκτική και αποφεύγετε τη μεταφορική γλώσσα για να σας καταλαβαίνει.
Δίνετε το περίγραμμα της ιστορίας. Στην αρχή, πείτε στο παιδί να προσέξει. Ανακεφαλαίωνετε τα βασικά σημεία της ιστορίας μέσω με ξεκάθαρο τρόπο π.χ. πού, πότε, τι, γιατί, πώς και/ή πρώτα, μετά, τέλος. Διδάξτε τους πώς να ξεκινούν την αφήγηση μιας ιστορίας, πώς να διηγούνται τι έγινε στην συνέχεια και πώς να παρουσιάζουν το τέλος της.
Χρησιμοποιείτε εικόνες για καλύτερη κατανόηση όπου είναι δυνατόν. Η προβολή εικόνων από την πραγματική ζωή – κάτι που έχει γίνει πολύ εύκολο πια με το διαδίκτυο- υποστηρίζει την κατανόηση του παιδιού σε όλες τις θεματικές περιοχές.
Περιορίστε τις συζητήσεις για το αγαπημένο θέμα του παιδιού και εξηγήστε του τι μπορεί να απαντηθεί μόνο μία φορά ή να συζητηθεί μόνο κατά τη διάρκεια της ειδικής ώρας ανταμοιβής. Τις άλλες φορές που το παιδί προσπαθεί να αρχίσει συζήτηση για το αγαπημένο του θέμα, ο ενήλικας μπορεί να το αγνοήσει ή να αλλάξει θέμα. Η συνέπεια είναι το κλειδί. Μην ξεχνάτε ! Είναι πολύ σημαντικό να καταλάβετε αν «κρύβεται» κάτι πίσω από αυτή την συμπεριφορά του παιδιού : πλήξη, άγχος, αδυναμία να κατανοήσει ή να κάνει κάτι.
Χρησιμοποιείτε θεατρικές δραστηριότητες για εξάσκηση στη γλώσσα, καθώς απευθύνονται στην συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών και είναι ευχάριστες!
Με πληροφορίες από το Williams Syndrome Foundation
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου