Η αποφυγή βλεμματικής επαφής είναι ένα από τα πιο κοινά χαρακτηριστικά των ατόμων στο Φάσμα του Αυτισμού. Πολλοί νευροτυπικοί άνθρωποι υποθέτουν παραδοσιακά ότι η αποφυγή βλεμματικής επαφής αποτελεί σημάδι κοινωνικής ή προσωπικής αδιαφορίας. Η υπόθεση αυτή όμως είναι λανθασμένη, σύμφωνα με μια νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Scientific Reports. Σύμφωνα με τη μελέτη, το να κοιτάζει κανείς κάποιον στα μάτια μπορεί να είναι μια δυσάρεστη αισθητηριακή υπερδιέγερση για τον εγκέφαλο των ατόμων με Αυτισμό. «Σύμφωνα με τα ευρήματα, σε αντίθεση με τη γενική πεποίθηση, η φαινομενική έλλειψη διαπροσωπικού ενδιαφέροντος που παρατηρείται στα άτομα με Αυτισμό, στην πραγματικότητα είναι μια τελείως διαφορετική κατάσταση που δεν οφείλεται στην αδιαφορία» λέει η Nouchine Hadjikhani, ερευνήτρια και καθηγήτρια ραδιολογίας στο Harvard. «Τα αποτελέσματα μας δείχνουν ότι αυτή η συμπεριφορά είναι ένας τρόπος για να μειωθεί μια δυσάρεστη υπερδιέγερση που προέρχεται από την υπερδιέγερση ενός συγκεκριμένου μέρους του εγκεφάλου». Με άλλα λόγια, όταν τα παιδιά με Αυτισμό δεν κοιτάζουν τους άλλους στα μάτια, δεν σημαίνει ότι δεν ενδιαφέρονται. “Απλά είναι υπερβολικό για αυτά”. Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης έρευνας είναι πολύ χρήσιμα για εκπαιδευτικούς και όλους όσους δουλεύουν με άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού. Η Hadjikhani και οι υπόλοιποι ερευνητές στο Athinoula A. Martinos Center for Biomedical Imaging at Massachusetts General Hospital εστίασαν στο υποφλοιώδες σύστημα του εγκεφάλου, το οποίο είναι υπεύθυνο για την έμφυτη ικανότητα των νεογέννητων να εστιάζουν σε πρόσωπα και είναι βασικό για την αντίληψη των συναισθημάτων. Το σύστημα αυτό ενεργοποιείται με τη βλεμματική επαφή. Χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της λειτουργικής μαγνητικής απεικόνισης, οι ερευνητές κατέγραψαν διαφορές στην ενεργοποίηση του υποφλοιώδους συστήματος σε 24 άτομα με Αυτισμό και σε 24 νευροτυπικά άτομα ενώ έβλεπαν πρόσωπα ελεύθερα καθώς και όταν εστίαζαν στην περιοχή των ματιών. Υπερδιέγερση του εγκεφάλου διαπιστώθηκε στα υποκείμενα με αυτισμό όταν έπρεπε να συγκεντρωθούν στην περιοχή των ματιών. Το ίδιο παρατηρούνταν και με διάφορες εκφράσεις του προσώπου, αλλά ιδίως σε φοβισμένα πρόσωπα.
Γενικά, τα ευρήματα υποδεικνύουν μια ανισορροπία μεταξύ των νευροδιαβιβαστών που διεγείρουν τον εγκέφαλο και των νευροδιαβιβαστών που τείνουν να τον ηρεμούν. Στα άτομα με Αυτισμό, αυτή η ανισορροπία μπορεί να ευνοήσει τα διεγερτικά υποφλοιώδη σήματα που εμπλέκονται στην αναγνώριση προσώπων, στοιχείο που με τη σειρά του μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα την αποφυγή της βλεμματικής επαφής.
Η Hadjikhani, η οποία μελετά τον Αυτισμό εδώ και 20 χρόνια, αναφέρει ότι τα ευρήματα της έρευνας αυτής μπορούν να παρέχουν καθοδήγηση όσο αφορά την αποτελεσματική προσέγγιση των ατόμων στο Φάσμα του Αυτισμού. «Όταν εξαναγκάζουμε τα παιδιά με Αυτισμό να κοιτούν στα μάτια τον συνομιλητή τους κατά τη διάρκεια της συμπεριφορικής θεραπείας μπορεί να τους δημιουργούμε πολύ μεγάλο άγχος και αναστάτωση». Αντιθέτως, αν σταδιακά και αργά κάνουμε τα άτομα να χρησιμοποιούν βλεμματική επαφή, μπορούμε να τα βοηθήσουμε να ξεπεράσουν τις αρχικές αντιδράσεις (για αποφυγή) και τελικά να μάθουν να ανέχονται την οπτική επαφή χωρίς να βιώνουν πολύ έντονα αρνητικά ερεθίσματα.
Η Hadjikhani αναζητά επιχορήγηση για την επέκταση της έρευνάς της για την βλεμματική επαφή στα άτομα με Αυτισμό, χρησιμοποιώντας μαγνητοεγκεφαλογράφημα, τεστ για τον εντοπισμό της κίνησης των ματιών και τεστ για άλλες συμπεριφορές.
Απόδοση του άρθρου Study: Overstimulation, not indifference, makes eye con
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου