Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2016

Η επιτυχία στη ζωή έχει τη βάση της σε μια εκπαίδευση που δίνει έμφαση στο κοινωνικό και συναισθηματικό τομέα.

Όλοι γνωρίζουμε ότι η υψηλή βαθμολογία των παιδιών σε δοκιμασίες ανάγνωσης ή άλλα παρόμοια τεστ συνδέεται στενά με τη μετέπειτα επιτυχία τους πχ την είσοδό τους στο Πανεπιστήμιο ή την εξασφάλιση μιας καλής θέσης εργασίας. Τι θα γινόταν όμως αν δεξιότητες όπως η προσφορά, η επίλυση προβλημάτων, η συνεργασία είχαν επίσης πολύ σημαντικές, μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στη ζωή του παιδιού και οδηγούσαν στα ίδια αποτελέσματα;

Η σημασία των κοινωνικών δεξιοτήτων

Μια πρόσφατη έρευνα στο περιοδικό American Journal of Public Health αποκάλυψε μια άμεση σχέση μεταξύ των κοινωνικών – συναισθηματικών δεξιοτήτων των παιδιών και της επιτυχίας τους σε ένα ευρύ φάσμα τομέων (πχ οικονομικός, κοινωνικός, υγείας). 

Σε μια έρευνα 20 χρόνων, οι ερευνητές παρακολούθησαν 753 παιδιά από το νηπιαγωγείο μέχρι την ηλικία των 20 περίπου ετών, μελετώντας πώς οι κοινωνικές τους δεξιότητες στο νηπιαγωγείο μπορούν να προβλέψουν αν και πώς θα ευημερούσαν σαν ενήλικες. Διαπίστωσαν ότι η πρώιμη κοινωνική επάρκεια (οι ανεπτυγμένες κοινωνικές ικανότητες από μικρή ηλικία) ήταν σταθερός και σημαντικός παράγοντας πρόβλεψης της πορείας του ατόμου στον τομέα της εκπαίδευσης, της απασχόλησης, της ψυχικής υγείας, της ποινικής δικαιοσύνης και της χρήσης ουσιών. 

Στην πραγματικότητα, για κάθε επιπλέον βαθμό στη βαθμολογία κοινωνικών δεξιοτήτων του παιδιού βρέθηκε ότι:

- Έχει διπλάσιες πιθανότητες να πάει στο πανεπιστήμιο
- Έχει 54% περισσότερες πιθανότητες να αποφοιτήσει από το Λύκειο
- Έχει 46% περισσότερες πιθανότητες σαν νεαρός ενήλικας να βρει μια θέση εργασίας πλήρους απασχόλησης 

Αντίστροφα, μείωση κατά ένα βαθμό στη βαθμολογία κοινωνικών δεξιοτήτων συνδέθηκε με 67% υψηλότερη πιθανότητα το άτομο να συλληφθεί από την αστυνομία κατά τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσής του και 64 % υψηλότερη πιθανότητα να μπει σε κάποιο σωφρονιστικό ίδρυμα. 

Με λίγα λόγα, όσο πιο μεγάλη είναι η διαφορά στις κοινωνικές δεξιότητες μεταξύ δύο παιδιών, τόσο μεγαλύτερο αναμένεται να είναι και το χάσμα των ευκαιριών (και της ποιότητας ζωής) που αναμένεται να έχουν τα πρώτα χρόνια της ζωής τους σαν ενήλικες. Για παράδειγμα, τα παιδιά με υψηλή βαθμολογία στον κοινωνικό τομέα, ήταν τέσσερις φορές πιο πιθανό να αποκτήσουν πανεπιστημιακό πτυχίο από τα παιδιά με χαμηλή βαθμολογία. 

Τα ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας επιβεβαιώνουν ευρήματα άλλων παρόμοιων (συνεχώς αυξανόμενων σε αριθμό) ερευνών που τονίζουν τη σημασία που πρέπει να δίνεται από την εκπαίδευση στην κοινωνική επάρκεια των παιδιών. Παράλληλα, τονίζουν τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκονται τα παιδιά μας όταν δεν έχουν τα απαραίτητα κοινωνικά και συναισθηματικά θεμέλια για ένα υγιές ξεκίνημα στη ζωή τους. 

Αναπτύσσοντας την ακαδημαϊκή και κοινωνική ικανότητα/ επάρκεια των παιδιών.

Τα καλά νέα είναι ότι οι κοινωνικές δεξιότητες μπορούν να διδαχθούν και η πρώιμη παιδική ηλικία είναι η καταλληλότερη στιγμή για να τις προωθήσουμε. Το New Teacher Center, ένας εκπαιδευτικός οργανισμός, έχει αναπτύξει εργαλεία και στρατηγικές για να βοηθήσουν τους εκπαιδευτικούς στην προσπάθειά τους να προάγουν τις κοινωνικές δεξιότητες των μαθητών τους, παράλληλα με την ακαδημαϊκή μάθηση. 

Στρατηγικές 

1) Βοηθήστε τους μαθητές σας να γνωρίσουν τον εαυτό τους: Ακόμα και τα πολύ μικρά παιδιά μπορούν να εξασκηθούν στην αυτογνωσία, μέσα από τις κατάλληλες δραστηριότητες όπου σε ένα ασφαλές περιβάλλον, μαθαίνουν να ονομάζουν τα συναισθήματά τους, να εντοπίζουν τα δυνατά σημεία και τις αδυναμίες τους. 

2) Ζητάτε από τους μαθητές σας να μπαίνουν στη θέση των άλλων. Η ικανότητα να βλέπει κανείς τα πράγματα από άλλη οπτική γωνία είναι πολύ σημαντική, τόσο για την ακαδημαϊκή, όσο και για την κοινωνική επιτυχία του ατόμου. Οι μαθητές όλων των ηλικιών το βρίσκουν πολύ ενδιαφέρον και θέλουν να συμμετέχουν σε τέτοιου είδους δραστηριότητες πχ μέσα από παιχνίδια, παιχνίδια- ρόλων ή συζητήσεις. 

3) Διδάξτε στους μαθητές σας να επιζητούν και να δίνουν ανατροφοδότηση. Το να δέχονται τα παιδιά ανατροφοδότηση, τα κάνει ικανά να μαθαίνουν σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους και έτσι θέτετε τα θεμέλια για την δια βίου μάθηση. Ακόμα και όταν τα παιδιά φαίνονται άριστα και υποδειγματικά μπορούν να ωφεληθούν πραγματικά από την ανατροφοδότηση. 

4) Μάθετε στα παιδιά να ακούνε. Όλοι μας μαθαίνουμε καλύτερα όταν ακούμε τον άλλον προσεκτικά. Πηδάμε σε συμπεράσματα; Διακόπτουμε τον άλλον ή απορρίπτουμε όσα λέει όταν διαφωνούμε; Τα νεαρά άτομα σκέφτονται σε βάθος και επικοινωνούν πιο καθαρά όταν διδάσκουμε τις δεξιότητες σωστής ακρόασης, δίνουμε ευκαιρίες για εξάσκηση και τέλος τις αξιολογούμε. Επιπλέον, οι δάσκαλοι που ακούνε τους μαθητές τους προσεκτικά, ξέρουν πολύ περισσότερα πράγματα για αυτούς. 

5) Διδάξτε τους να συνεργάζονται: Όσοι αρχίζουν να δουλεύουν μαζί με άλλους από μικρή ηλικία, χρησιμοποιούν αυτή τη δεξιότητα στην ακαδημαϊκή, επαγγελματική και προσωπική τους ζωή. Όταν δείχνουμε στα παιδιά πώς γίνεται η συνεργασία (σαν μοντέλα, πρότυπα προς μίμηση), τους παρέχουμε ευκαιρίες για εξάσκηση και στη συνέχεια αξιολογούμε την προσπάθειά τους, τα παιδιά μαθαίνουν να μοιράζονται, να κάνουν σχέδια μαζί με τους άλλους, να αναλαμβάνουν ρόλους και να βρίσκουν από κοινού λύσεις στα προβλήματα. 

6) Αντιμετωπίστε τα λάθη σαν ευκαιρίες: Τα παλιά χρόνια επαινούσαμε την τελειότητα. Στην συνέχεια, ωστόσο, οι νευροεπιστήμες μας απέδειξαν ότι μερικές φορές μαθαίνουμε περισσότερα πράγματα όταν διακινδυνεύουμε να κάνουμε λάθη. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να περάσουν από νωρίς αυτή τη φιλοσοφία στα παιδιά, αντιμετωπίζοντας κάθε λάθος σαν μια ευκαιρία. Αυτή η στάση ενισχύει την περιέργεια, τη δημιουργικότητα των παιδιών, τους δίνει κίνητρα και τα βοηθά να τα πάνε καλά στο μέλλον.

Απόδοση του άρθρου Lifelong Success Starts With Social-Emotional Learning

Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου