Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016

Αστριντ Λίντγκρεν: Εφηβική αναρχία εναντίον καθωσπρεπισμού

Τα ανέκδοτα ημερολόγιά της από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και μια νέα βιογραφία ρίχνουν φως στην προσωπικότητα της Αστριντ Λίντγκρεν, της διάσημης σουηδής συγγραφέως της «Πίπης Φακιδομύτης» και άλλων βιβλίων παιδικής λογοτεχνίας. Αρθρο στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές για τη ζωή της Λίντγκρεν, αποκαλώντας την «το ίδιο ριζοσπαστική και αποφασισμένη» με την Πίπη, την πιο γνωστή πρωταγωνίστρια των βιβλίων της. «Η συγγραφέας έγραφε για τις ζωές πολλών ανθρώπων αλλά πάντα ήταν πολύ συγκρατημένη σε ό,τι αφορούσε τη δημοσιοποίηση της δικής της ζωής» αναφέρει το δημοσίευμα. Το ένα από τα δύο υπό έκδοση βιβλία είναι μια βιογραφία από τον Γενς Αντερσεν, όπου η συγγραφέας παρουσιάζεται ως μια δυναμική και ανοιχτόμυαλη για την εποχή της γυναίκα.

Το δεύτερο βιβλίο είναι μια έκδοση με τα ημερολόγια της συγγραφέως από την εποχή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, που επιβεβαιώνουν τη σκιαγράφησή της από τον Αντερσεν. Πρόκειται για 17 σημειωματάρια σε διάρκεια έξι χρόνων, στα οποία η Λίντγκρεν, εκτός από τις προσωπικές της σκέψεις και τα βιώματα, έβαζε αποκόμματα εφημερίδων, κουπόνια φαγητού και διαφημιστικά φυλλάδια - μια ύφανση γεγονότων που στιγμάτισαν τη ζωή της και καταιγιστικών εξελίξεων στην παγκόσμια πολιτική. Τόσο η βιογραφία όσο τα ημερολόγια αποκαλύπτουν μια γυναίκα που χρησιμοποιούσε το χιούμορ της για να αντιμετωπίσει τη φρίκη του πολέμου, σκιαγραφώντας την επιθυμία και την ανάγκη της να διηγείται ιστορίες προκειμένου να κρατήσει το ηθικό της ψηλά.

«Ευτυχία στον κόσμο; Μάλλον ζητάω πολλά»

Στην πρώτη καταχώρισή της, την 1η Σεπτεμβρίου 1939, σε ηλικία 32 ετών, γράφει:«Σήμερα ξεκίνησε ο πόλεμος. Κανείς δεν ήθελε να το πιστέψει». Στη τελευταία καταχώριση, την Παραμονή της Πρωτοχρονιάς το 1945, γράφει: «Εύχομαι στον εαυτό μου ευτυχισμένο το νέο έτος. Στον εαυτό μου και στην οικογένειά μου! Και σε όλο τον κόσμο, αν είναι δυνατόν, αλλά μάλλον ζητάω πολλά». Οι σημειώσεις της αποκαλύπτουν πολλά στοιχεία για την καθημερινή ζωή μιας σουηδικής οικογένειας της μεσαίας τάξης εκείνη την εποχή. Αποκαλύπτουν επίσης ευτυχισμένες οικογενειακές στιγμές, όπως βόλτες με τα ποδήλατα και περιπάτους ανάμεσα στα λουλούδια του πάρκου Βάσα στη Στοκχόλμη. Εγραφε τα ημερολόγια ως πολίτης μιας χώρας που δεν συμμετείχε στον πόλεμο. Η Σουηδία διατήρησε την ουδετερότητά της με υποχωρήσεις προς το ναζιστικό καθεστώς. Το 1939/1940 ο πόλεμος μεταξύ της Φινλανδίας και της Σοβιετικής Ενωσης και η κατοχή των βαλτικών κρατών φόβισαν τους Σουηδούς αλλά και την ίδια τη Λίντγκρεν.

Εχοντας ακούσει ιστορίες για τον πόλεμο στη Φινλανδία και τη μεταχείριση των κρατουμένων από τους σοβιετικούς στρατιώτες, τον Ιούνιο του 1940, έφθασε να περιγράφει τον Στάλιν ως μεγαλύτερη απειλή από τον Χίτλερ. «Ο εθνικοσοσιαλισμός και ο μπολσεβικισμός είναι σαν δυο δεινόσαυροι που πολεμούν μεταξύ τους» αναφέρει σε μια καταχώριση. Τότε η Λίντγκρεν δεν ήταν ακόμη διάσημη. Για να κερδίζει χρήματα εργαζόταν στην υπηρεσία λογοκρισίας επιστολών της σουηδικής υπηρεσίας πληροφοριών.

Ηδη από το 1941 προέβλεψε το Ολοκαύτωμα

Πολύ νωρίς, ήδη από τον Μάρτιο του 1941, έχοντας διαβάσει την επιστολή ενός Εβραίου της Βιέννης, έγραψε: «Είναι εμφανές ότι ο Χίτλερ σκοπεύει να μετατρέψει ολόκληρη την Πολωνία σε ένα γκέτο, όπου οι φτωχοί Εβραίοι θα πεθαίνουν από την πείνα και τις ακαθαρσίες».

Πέθανε το 2002 και η οικογένειά της δίσταζε να δώσει στη δημοσιότητα τα ημερολόγιά της. Αποκαλύπτεται μια ώριμη γυναίκα, που ενδιαφέρεται για την πολιτική και φροντίζει τον σύζυγο και τα δύο παιδιά της.

Το καλοκαίρι του 1944 ο γάμος της πέρασε κρίση αφού ο σύζυγός της ερωτεύτηκε μια άλλη γυναίκα. «Κατολίσθηση στη ζωή μου» έγραψε τότε.

Η Λίντγκρεν υπέφερε από σοβαρή αϋπνία και κρίσεις άγχους τις οποίες περιγράφει σε κάποια σημεία. Αυτές οι πολύ προσωπικές εκμυστηρεύσεις είχαν προκαλέσει τον δισταγμό για τη δημοσιοποίησή τους.

Οταν η Λίντγκρεν δημοσίευσε την «Πίπη φακιδομύτη» τον Νοέμβριο του 1945, λίγο μετά το τέλος του πολέμου, έγινε αμέσως τεράστια εκδοτική επιτυχία. Ηρωίδα ήταν ένα κορίτσι, πιο δυνατό και πιο έξυπνο από οποιονδήποτε ενήλικο, που μπορούσε να φάει μία ολόκληρη τούρτα με τη μία και κρεμούσε τα δυσάρεστα αγόρια από τα κλαδιά των δέντρων.

«Η αναρχία στο βιβλίο κατατροπώνει τον καθωσπρεπισμό της μεσαίας τάξης» γράφει το «Der Spiegel». Αυτή ήταν η αρχή της συγγραφικής της καριέρας.

Η «Πίπη Φακιδομύτη», εμπνευσμένη από την κόρη της Κάριν που είχε πάθει ιλαρά, μεταφράστηκε σε 50 γλώσσες, μεταφέρθηκε στη μεγάλη οθόνη αλλά και στην τηλεόραση ως σίριαλ.

Τα βιβλία της Λίντγκρεν έχουν πουλήσει περισσότερα από 144 εκατομμύρια αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έχουν μεταφραστεί σε περίπου 90 γλώσσες. Η Λίντγκρεν έχει τιμηθεί με αμέτρητα βραβεία, μεταξύ των οποίων το Διεθνές Βραβείο Παιδικού Βιβλίου Χανς Κρίστιαν Αντερσεν.

Μετά τον θάνατό της η σουηδική κυβέρνηση θέσπισε το βραβείο Αστριντ Λίντγκρεν, που απονέμεται σε συγγραφείς, εικονογράφους, αφηγητές ή και σε άτομα που προωθούν την παιδική λογοτεχνία παγκοσμίως και αντανακλούν το πνεύμα της σουηδής συγγραφέως.

Πηγή: Βήμα

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου