Γνωρίζω, επίσης, ότι τα χρώματα είναι άκρως συμβολικά στον πολιτισμό μας («τα είδα όλα μαύρα» κτλ). Μαθαίνοντας για τα χρώματα το παιδί μαθαίνει και για τον κόσμο όπου ζει" (Deborah Kent)
Πώς μπορούμε όμως να μιλήσουμε σε ένα τυφλό παιδί για τα χρώματα;
1. Μην φοβάστε να μιλήσετε για τα χρώματα. Ποτέ!
Μιλώντας για τα χρώματα δεν αναστατώνετε το παιδί σας, ακόμα και αν είναι ένα θέμα που εσάς σας προβληματίζει. Ένα παιδί που δεν έχει δει ποτέ του χρώματα, δεν θα νιώσει ότι κάτι του λείπει, κάτι έχει χάσει. Απλά θα είναι περίεργο και θα προσπαθεί να καταλάβει τι είναι . Ενθαρρύνετέ το σε αυτή του την αναζήτηση
2. Να αναφέρεστε στα χρώματα στις καθημερινές σας συζητήσεις.
Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει ότι το χρώμα είναι μια πτυχή/ ιδιότητα που έχει κάθε αντικείμενο στον κόσμο. Μπορείτε να πείτε: “Εδώ είναι ένα όμορφο κόκκινο μήλο," ή, "Βάλε τα πράσινα μάλλινα γάντια σου". Όταν ο δάσκαλος στο σχολείο ρωτήσει, "Τι χρώμα είναι το παλτό σου," το παιδί σας θα πει με υπερηφάνεια, «Είναι μπλε!"
3. Σκεφτείτε το χρώμα ως πληροφορία.
"Τα τριαντάφυλλα είναι κόκκινα, οι βιολέτες είναι μπλε..." Ακόμα κι αν ένα παιδί έχει γεννηθεί τυφλό και δεν μπορεί να κατανοήσει τα χρώματα με τον ίδιο τρόπο που τα αντιλαμβάνονται οι βλέποντες, μπορεί να μάθει τι χρώμα είναι τα αντικείμενα στον κόσμο. Στο Halloween, το παιδί μπορεί εύκολα να μάθει ότι οι κολοκύθες είναι πορτοκαλί. Αλλά μην το παρακάνετε και αρχίσετε να λέτε τα χρώματα από όλα τα πράγματα που συναντά το παιδί! Θα κουραστεί και θα βαρεθεί πολύ γρήγορα.
4. Συνδυάστε συναισθήματα και χρώματα.
Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει τα χρώματα συσχετίζοντάς τα με τις αισθήσεις του. Μπορείτε να περιγράψετε κόκκινο χρώμα, όπως ένα ζεστό, θορυβώδες χρώμα. Το λευκό σαν απαλό και ήσυχο. Το μαύρο σαν γυαλιστερό. Το μπλε σαν τις νότες ενός σαξόφωνου. Μια τυφλή blogger έγραψε κάποτε: το κίτρινο είναι βουτυρώδες και πλούσιo, όπως o ήλιος στο πρόσωπό σας.
5. Αφήστε τις αποχρώσεις των χρωμάτων για αργότερα.
Εξηγήστε τις λεπτές αποχρώσεις των χρωμάτων, όταν το παιδί είναι μεγαλύτερο. Τα μήλα μπορεί να είναι πράσινα ή κόκκινα. Ο ουρανός μπλε ή γκρι, ανάλογα με τον καιρό. Το νερό σε ένα ποτήρι είναι άχρωμο (διαυγές), αλλά ο ωκεανός φαίνεται μπλε.
6. Εξηγήστε ότι ορισμένα χρώματα ταιριάζουν μεταξύ τους και άλλα όχι.
Βοηθήστε το παιδί σας ντυθεί με ρούχα που ταιριάζουν χρωματικά και πείτε του τι χρώμα είναι το καθένα. Αυτή η γνώση θα του χρειαστεί αργότερα, όταν θα πρέπει να διαλέγει μόνο του τα ρούχα του.
Δείτε ένα βίντεο του Tommy Edison, εκ γενετής τυφλού κωμικού, που ζητά από περαστικούς σε συνέντευξη του VidCon να του εξηγήσουν τα χρώματα. Παρακολουθήστε τους τρόπους που βρίσκουν οι άνθρωποι στην προσπάθειά τους να εκφράσουν τα χρώματα με λόγια !
Και αν έχετε χρόνο και διάθεση, δείτε πώς περιγράφει τα χρώματα όπως τα αντιλαμβάνεται ο ίδιος.
Όσο αφορά την σύνδεση των χρωμάτων με τις υπόλοιπες αισθήσεις του παιδιού, διαβάστε μερικές ενδιαφέρουσες ιδέες:
Α) Συνδέστε τα χρώματα με συγκεκριμένους ήχους.
Ορισμένοι ήχοι μπορεί να συνδεθούν εύκολα με συγκεκριμένα χρώματα. Για παράδειγμα, οι σειρήνες της πυροσβεστικής είναι κόκκινο, γιατί το κόκκινο χρησιμοποιείται για να κερδίσει την προσοχή των ανθρώπων, τους βάζει σε κατάσταση εγρήγορσης και δηλώνει τον κίνδυνο. Ήχοι που συνδέονται με το μπλε είναι ο ήχος του τρεχούμενου νερού, τα κύματα του ωκεανού, στοιχεία που μας δημιουργούν ένα αίσθημα χαλαρότητας και ηρεμίας ταυτόχρονα. Ένας ήχος για το πράσινο θα μπορούσε να είναι το θρόισμα των φύλλων ή το κελάηδημα των πουλιών. Εξηγήστε στο παιδί ότι μολονότι τα πουλιά δεν είναι πράσινα, επειδή ζουν στα δέντρα ο ήχος των πουλιών μας φέρνει στο μυαλό το πράσινο χρώμα. Περιγράψτε τους ήχους μιας καταιγίδας με γκρι χρώμα, αφού κατά τη διάρκειά της όλα είναι σκοτεινά και καταθλιπτικά.
Β) Περιγράψτε τα συναισθήματα που σας δημιουργούν τα χρώματα.
Οι άνθρωποι συνήθως συνδέουν τα χρώματα με συγκεκριμένες συναισθηματικές και ψυχολογικές καταστάσεις. Συγκεκριμένα:
- το κόκκινο είναι το χρώμα του θυμού, της σεξουαλικής διέγερσης, τη σωματικής δύναμης ή της επιθετικότητας
- το πορτοκαλί δηλώνει σωματική άνεση, ζεστασιά, ασφάλεια και μερικές φορές απογοήτευση
- το κίτρινο συνδέεται με τη φιλικότητα, το κέφι, την αισιοδοξία, την αυτοπεποίθηση και μερικές φορές με το φόβο
- το πράσινο δηλώνει την ισορροπία, την αρμονία, την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση, την ειρήνη
- το μπλε συνδέεται την νοημοσύνη, την ηρεμία και τη λογική
- το μωβ δηλώνει την πνευματική συνειδητοποίηση, το μυστήριο, την πολυτέλεια, την αλήθεια. Πολλές φορές συνδέεται με τα όνειρα
- το μαύρο συνδέεται με την ποιότητα και την αίγλη (θετική διάσταση), ή την ένταση, την απειλή, ή την καταπίεση (αρνητική διάσταση), ενώ το λευκό με την καθαριότητα, τη σαφήνεια, την καθαρότητα και την απλότητα
- το καφέ δηλώνει την αξιοπιστία και το γκρι την ουδετερότητα, την έλλειψη εμπιστοσύνης ή ενέργειας, την κατάθλιψη
- και τέλος το ροζ συνδέεται με την ανατροφή, τη ζεστασιά, τη θηλυκότητα και την αγάπη
Γ) Σκεφτείτε μυρωδιές και γεύσεις για να περιγράψετε τα χρώματα
Εξηγήστε στο παιδί ότι τα πικάντικα τρόφιμα και οι πιπεριές είναι συχνά κόκκινα. Άλλες τροφές που είναι επίσης κόκκινες είναι οι φράουλες, τα βατόμουρα, τα κεράσια. Εξηγήστε πως οι τροφές αυτές έχουν συνήθως μια έντονη γλυκιά γεύση. Μπορείτε να πείτε στο παιδί ότι όπως το κόκκινο το συνδέουμε με το ζεστό (φωτιά), έτσι μπορούμε να το συνδέσουμε και με τροφές που είναι πικάντικες ή ζεστές.
Δώστε στο άτομο να δοκιμάσει και να μυρίσει ένα πορτοκάλι και συνδέστε το με το πορτοκαλί χρώμα. Μπορείτε να πείτε ότι τα πορτοκάλια είναι δροσιστικά, τροπικά και χρειάζονται ήλιο για να αναπτυχθούν (και ο ήλιος όταν καίει πολύ είναι λίγο πορτοκαλής).
Κάνετε το ίδιο πράγμα με ένα λεμόνι και μια μπανάνα, εξηγώντας στο παιδί το κίτρινο χρώμα. Το κίτρινο επομένως μπορεί να είναι μια ξινή γεύση και ή κάτι γλυκό και θρεπτικό.
Το πράσινο υπάρχει στα φύλλα σαλάτας (μαρούλι, σπανάκι). Συνδέεται με καθαρές γεύσεις, πολλές φορές πικρές, χωρίς έντονη μυρωδιά.
Πηγές
Six Tips for Explaining Colors to a Blind Child της Deborah Kent How to Describe a Color to a Blind Person
How Blind People Identify Color
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου