Dear Εconomist...

Απαντήσεις στα διλήμματα των αναγνωστών με τα εργαλεία της οικονομικής επιστήμης

Αυτά τα Χριστούγεννα ζήτησα από τα τρία παιδιά μου, 19, 18 και 16 ετών, να μου κάνουν το εξής δώρο: να διαβάσουν το βιβλίο «Νotte Νebbia», μια πραγματική ιστορία που διαδραματίζεται στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν Γκούζεν προκειμένου να μάθουν την αξία της υπομονής, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης. Ηταν επίσης ο όρος που έθεσα ώστε να λάβουν τα δώρα τους, τρία για το καθένα. Τα κορίτσια το διάβασαν και πήραν δώρα. Ο 18χρονος γιος μου δεν το τελείωσε. Δεν μπορούσε, λέει, να διαβάσει μια θλιβερή ιστορία μέσα στις γιορτές. Ετσι, πήρε μόνο δύο δώρα. Τι να κάνω; Να κρύψω το τρίτο μέχρι τα επόμενα Χριστούγεννα; Να του ζητήσω να τελειώσει το βιβλίο και να διαβάσει κι ένα ακόμη ως τιμωρία; Ή να βρω κάποιον άλλον τρόπο; Μήπως παραλογίζομαι;

Φρανσουάζ Ζιλί

Αγαπητή Φρανσουάζ,

Προφανώς δεν είναι παράλογο να δίνεις κίνητρα στα παιδιά σου. Ομως κατέστρωσες κάπως πρόχειρα το σχέδιό σου. Πρώτον, οι οικονομολόγοι της συμπεριφοράς έχουν βρει ότι τα «τσιγκούνικα» κίνητρα συνήθως αποτρέπουν τους ανθρώπους, ειδικά σε σχέση με την απουσία κινήτρων. Το δικό σου κίνητρο λοιπόν ήταν ένα δώρο που τα περισσότερα παιδιά περιμένουν να πάρουν έτσι κι αλλιώς. Δεν είναι περίεργο άρα που ο γιος σου δεν υπάκουσε. Μεταξύ μας αμφιβάλλω πως και οι κόρες σου συμμορφώθηκαν, όπως νομίζεις. Δεύτερον, η απειλή σου δεν ήταν πιστευτή. Η Θεωρία των Παιγνίων υποστηρίζει ότι όσες απειλές δεν είναι πιστευτές συνήθως αγνοούνται. Και ο γιος σου φαίνεται να πιστεύει στη θεωρία των παιγνίων. Αν θες να ελέγχεις τι διαβάζουν τα παιδιά σου, προτείνω να βρεις ένα πολύ ισχυρό κίνητρο. Στην αντίθετη περίπτωση μπορείς απλά να τους ζητήσεις κάτι με όλη σου την καρδιά. Μπορεί να μην το διαβάσουν αλλά τουλάχιστον δεν θα φαίνεσαι τόσο χαζή.
Τιμ Χάρφορντ

Πηγή: Νέα