Στα 85 της χρόνια δημοσιεύει ακόμη ένα βιβλίο, ενώ ήδη έχει στο μυαλό της την ιδέα για το επόμενο. Αγαπημένη συγγραφέας των παιδιών και των νέων, η Αλκη Ζέη μιλά για το βιβλίο της «Σπανιόλικα παπούτσια και άλλες ιστορίες», που μόλις κυκλοφόρησε, ενώ επισημαίνει ότι όποιος λέει πως σήμερα έχουμε πόλεμο δεν έχει ιδέα τι σημαίνει πραγματικά πόλεμος. Η ίδια έζησε την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τη δικτατορία και την εξορία, ενώ μέσα σε όλα αυτά κατάφερε να γράψει τα βιβλία της από το... ύψος ενός δεκάχρονου παιδιού.
«Το τελευταίο μου βιβλίο έχει έντονο αυτοβιογραφικό χαρακτήρα. Πρόκειται για μικρά διηγήματα που έχουν κατά καιρούς δημοσιευτεί στο περιοδικό “Λέξη”, ενώ συμπεριλαμβάνεται κι ένα καινούργιο, αδημοσίευτο, το οποίο το έγραψα το φετινό καλοκαίρι. Το βιβλίο αυτό έγινε ουσιαστικά εξαιτίας της επιμονής και της υπομονής του Θανάση Νιάρχου, ο οποίος έβγαζε κάθε φορά ένα τεύχος αφιερωμένο σε κάποιον, για παράδειγμα στον Καββαδία, και μου ζητούσε να του πω κάτι. Επειτα από δεκαπέντε τηλεφωνήματα τελικά με έπεισε».
Μέσα στο βιβλίο αναφέρονται σπουδαίοι Ελληνες καλλιτέχνες και δημιουργοί, μεταξύ των οποίων ο Νίκος Καββαδίας, ο Κάρολος Κουν, ο Γιάννης Τσαρούχης...
Απ' όταν ήμουν δεκάξι χρόνων γνώριζα τον Ελύτη, τον Γκάτσο, τον Εμπειρίκο, όλους αυτούς που έγιναν μετέπειτα μεγάλοι και τρανοί. Τους γνώριζα λοιπόν από τα πολύ νεανικά μου χρόνια και έχω τις εντυπώσεις μου από αυτούς, τις οποίες περιγράφω. Βεβαίως, ο καθένας από αυτούς επηρέασε με τον τρόπο του το συγγραφικό μου έργο.
Αποτελεί μεγαλύτερη πρόκληση, αλλά και ταυτόχρονα μεγαλύτερη έκθεση, για ένα συγγραφέα το να αντλεί στοιχεία από την ίδια του τη ζωή και να τα εντάσσει σε ένα βιβλίο;
Είναι πιο σκληρό αυτό. Εγώ αισθάνομαι πιο ανάλαφρα όταν γράφω ένα βιβλίο που απευθύνεται σε παιδιά. Μπαίνω σε μια τελείως αλλιώτικη ατμόσφαιρα. Η αυτοβιογραφία έχει ένα βάσανο.
Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το παιδικό βιβλίο;
Αυτό συνέβη κατά λάθος! Οταν έγραφα το «Καπλάνι της βιτρίνας», δεν καταλάβαινα ότι έγραφα ένα βιβλίο για παιδιά. Εγώ ήθελα απλώς να μιλήσω για τις παιδικές μου αναμνήσεις από τη Σάμο, όπου ήμουν μαζί με τον παππού και την αδερφή μου. Οταν βγήκε το βιβλίο, ούτε ο εκδότης δεν ήξερε καλά καλά αν απευθυνόταν σε παιδιά. Επειτα, ήταν ένα βιβλίο που μιλούσε για τον Μεταξά, για τη δικτατορία... Δεν ήταν κάτι συνηθισμένο για εκείνα τα χρόνια. Τελικά, στο εξώφυλλο γράφτηκε πως πρόκειται για «βιβλίο για νέους». Οταν μετά τη μεταπολίτευση είδα την ανταπόκριση που είχε στα παιδιά, κατάλαβα ότι μπορώ να γράφω για παιδιά κι έτσι από τότε άρχισα πια να γράφω συνειδητά για παιδιά. Δεν πήγα, λοιπόν, εγώ στην απόφαση, αλλά ήρθε εκείνη σ' εμένα.
Ποια είναι η δυσκολία της συγγραφής παιδικών βιβλίων;
Το θέμα είναι να μπορέσει ο συγγραφέας να μπει στο πετσί του παιδιού. Οταν γράφει, να γίνει αυτός το παιδί, χωρίς να φαίνεται η εμπειρία του, χωρίς να φαίνεται ο ίδιος. Είχα δει κάποτε μια αστυνομική ταινία στην οποία ένα παιδάκι δέκα χρόνων ήταν το μόνο που είχε δει το δολοφόνο κι αυτό επειδή περνούσε ανάμεσα από τις ταράτσες και είδε τα πόδια του. Οι μεγάλοι δεν μπορούσαν να τα δουν. Ολη, λοιπόν, η ταινία είχε γυριστεί στο ύψος ενός δεκάχρονου παιδιού. Ολα όσα φαίνονταν στην ταινία ήταν όλα όσα μπορούσε να δει ένα δεκάχρονο. Η ταινία αυτή με συντάραξε και σκέφτηκα ότι έτσι πρέπει να γράψω τα βιβλία μου. Από το ύψος ενός παιδιού.
Εχετε ζήσει μέσα σε δύσκολες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και αντιξοότητες, έχετε περάσει την Κατοχή, τον Εμφύλιο, τη δικτατορία. Πόσο ριζικά επέδρασε στην προσωπικότητα και το έργο σας το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο της κάθε περιόδου;
Με επηρέασε πολύ. Αν κάποιος έχει περάσει όλα αυτά που πέρασα εγώ, αν έχει εξοριστεί δυο φορές, πώς είναι δυνατόν να μην επηρεαστεί; Ευτυχώς μέτρησαν θετικά για την πορεία της ζωής μου.
Μπήκε έτσι και μια πολιτική διάσταση στα βιβλία σας;
Δε θέλω να πω ότι πρόκειται για πολιτική διάσταση. Για παράδειγμα, για το «Καπλάνι της βιτρίνας», που έχει μεταφραστεί σε 35 γλώσσες, κανείς στο εξωτερικό δεν είπε ότι πρόκειται για πολιτικό βιβλίο, όπως έλεγαν κάποτε στην Ελλάδα. Ολοι μίλησαν για ένα βιβλίο με ιστορικά στοιχεία. Εγώ όλα αυτά τα λέω ιστορία και όχι πολιτική.
Πολλοί σήμερα εκφέρουν δημόσια την άποψη ότι η χώρα βρίσκεται σε πόλεμο. Συμφωνείτε μ' αυτό;
Οσοι δεν έχουν περάσει έναν πόλεμο δεν ξέρουν τι σημαίνει πραγματικά. Εχουμε ελευθερία και δημοκρατία. Περνάμε απλώς μια πολύ δύσκολη εποχή. Εχουμε περάσει όμως και πιο δύσκολες.
Από το '54 μέχρι το '64 ήσασταν στη Σοβιετική Ενωση ως πολιτική πρόσφυγας. Πώς ήταν εκείνα τα χρόνια;
Χρειάζομαι ώρες για να μιλήσω για εκείνα τα χρόνια. Θυμάμαι ότι θέλαμε πάντα να γυρίσουμε στην Ελλάδα. Δεν ήμασταν στη Γαλλία, όπου τα πράγματα ήταν σαφώς πιο εύκολα. Εμείς ήμασταν αποκλεισμένοι. Για μας η Ελλάδα ήταν κάτι πολύ μακρινό. Τότε ήταν που έγραψα και το «Καπλάνι της βιτρίνας».
Πηγή: Αγγελιοφόρος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου