Καταπολεμώντας το σύνδρομο της απραξίας

Παρά το γεγονός ότι μια ευρύτατη γκάμα θεμάτων που αφορούν τους ανθρώπους με αναπηρία οφείλουν να αντιμετωπίζονται σε επίπεδο τοπικών κοινωνιών (από την διαμόρφωση υποδομών προσβασιμότητας ως και την ανάπτυξη δικτύων κοινωνικής φροντίδας), η συμμετοχή των ΑμεΑ στα τοπικά κέντρα λήψης αποφάσεων και χάραξης πολιτικών είναι μηδαμινή.

Την παραπάνω αλήθεια μας μεταφέρει ο Παναγιώτης Δεληγιάννης, ηγετικό στέλεχος της Εθνικής Ομοσπονδίας Κινητικά Αναπήρων (ΕΟΚΑ), εκ των εξαιρέσεων του κανόνα της περιθωριοποίησης των ΑμεΑ από τις αυτοδιοικητικές διαδικασίες. Η γνώμη του Δεληγιάννη σχετικά με τα γιατί της περιθωριοποίησης βαραίνει διπλά, διότι η συμμετοχή του στα κοινά έχει κατακτηθεί με κόπους και θυσίες σε έναν τόπο από τους θεωρούμενους – κοινωνικά – σκληρούς και δύσκολους. Ο 50χρονος χρήστης αναπηρικού αμαξιδίου, καίτοι μόνιμος κάτοικος λεκανοπεδίου, έχει επιλεγεί από τους συντοπίτες του για την εξέχουσα θέση/ρόλο του προέδρου της βιβλιοθήκης και πινακοθήκης στον δήμο Βοιών Λακωνίας. Και μοιράζει την ζωή του μεταξύ Αθήνας και Βοιών, μεταξύ των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον ρόλο του στην ΕΟΚΑ και αυτών που έχουν να κάνουν με την πολιτιστική αναβάθμιση του πανέμορφου και απόμακρου τόπου καταγωγής του, με τον πλέον έντιμο και αποφασιστικό τρόπο. Δίνει από το υστέρημά του ό,τι περισσότερο μπορεί, δεν ζητά σαν αντιστάθμισμα παρά μόνο την ικανοποίηση που προσφέρει η δυνατότητα της προσφοράς. “Είναι πολύ σπουδαίο συναίσθημα ο κόπος να πιάνει τόπο, εύχομαι και ελπίζω πολλοί περισσότεροι άνθρωποι με αναπηρία να παλέψουν για να το γνωρίσουν” μας λέει ο Π. Δεληγιάννης, εισάγοντάς μας στο πρώτο “γιατί” της μειωμένης συμμετοχής των ΑμεΑ στα τοπικά κοινά. Το συμπυκνώνει: “Στις κοινωνίες του βολέματος και του καναπέ που ζούμε, της διάχυτης στασιμότητας και των χαμηλών προσδοκιών, οι άνθρωποι με αναπηρία περισσότερο όλων δηλητηριάζονται από το σύνδρομο της απραξίας. Νιώθουν εγκλωβισμένοι στα ελάχιστα που αυτή η χώρα τους προσφέρει και στα άπειρα που τους στερεί ,αλλά και παράλληλα βέβαιοι ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει. Τους επιβάλλεται με χίλιους τρόπους και για άλλους τόσους λόγους να παραμένουν αδρανείς και ανενεργοί”
Προσεγγίζοντας τον έναν από τους χίλιους τρόπους/λόγους, ο Π. Δεληγιάννης δεν πρωτοτυπεί, μας λέει το χιλιοειπωμένο αλλά και τόσο αυτονόητο συνάμα: “Όλες οι όψεις της κοινωνικής ζωής και ζύμωσης εξελίσσονται στο λεγόμενο δομημένο περιβάλλον. Το οποίο στην χώρα μας είναι προκλητικά απροσπέλαστο για τους ανθρώπους με αναπηρία. Αυτό και μόνο αρκεί για να νιώσει ο άνθρωπος με αναπηρία ανεπιθύμητος, αποκλεισμένος, να δηλητηριαστεί από το σύνδρομο της απραξίας. Χίλιες ωραίες λέξεις επιδοκιμασίας και άλλα τόσα θα δεν μπορούν στο ελάχιστο να υποκαταστήσουν όσα κραυγάζει η αποκρουστική πραγματικότητα του ελληνικού δομημένου περιβάλλοντος” Ο Δεληγιάννης θεωρεί ότι η χρόνια κοροϊδία της πολιτείας σε ότι αφορά την προσβασιμότητα αλλά και άλλα θέματα/αιτήματα των ανθρώπων με αναπηρία (πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην εργασία, στον πολιτισμό) αποτελεί συνειδητή πολιτική επιλογή, ότι η ελληνική πολιτεία με άλλα λόγια εξωθεί συνειδητά τους ανθρώπους με αναπηρία στην περιθωριοποίηση και στην απραξία. Βάσει αυτού του (εύλογου) θεωρήματος κτίζει και το σκεπτικό της πρότασης λύσης.

Επιγραμματικά : “Η μόνη πρόσβαση που οι άνθρωποι με αναπηρία μπορούν άμεσα να αξιοποιήσουν για να διεκδικήσουν την άμεση αλλαγή όσων παρεμποδίζουν την δικαιωματική πρόσβασή τους σε κοινωνικά δικαιώματα και αγαθά είναι η πρόσβαση στα κέντρα λήψης αποφάσεων ” . Και με γλώσσα πιό εύκολα κατανοητή στους πολλούς ο πρόεδρος των βασικών θεσμών πολιτισμού στον δήμο Βοιών Λακωνίας καταλήγει : “Σήμερα ακόμα όπου υποτίθεται έχουν γίνει βήματα εμπέδωσης της κουλτούρας προσβασιμότητας στις δημόσιες κατασκευές, οι κακοτεχνίες ζουν και βασιλεύουν. Τα νέα έργα ανάπλασης πλατειών και δρόμων παραμένουν σε μεγάλο βαθμό κακότεχνα, απροσπέλαστα στα ΑμεΑ, η υφιστάμενη περί προσβασιμότητας νομοθεσία βάναυσα κακοποιείται. Αποδεικνύοντας ότι άλλος τρόπος ανατροπής αυτής της κατάστασης από την παρουσία των ΑμεΑ στα κέντρα λήψης αποφάσεων δεν υπάρχει”.
Ο δρόμος που προτείνει ο Παναγιώτης Δεληγιάννης είναι η εφαρμογή στην πολιτική πράξη της αρχής του αναπηρικού κινήματος “τίποτε για εμάς χωρίς εμάς” και προϋποθέτει την υπέρβαση του άνωθεν επιβαλλόμενου συνδρόμου της απραξίας. Η δική του εξειδικευμένη πρόταση προόδου επ’ αφορμή του νέου αυτοδιοικητικού τοπίου που με την εφαρμογή του σχεδίου “Καλικράτης” θα δημιουργηθεί. Ο Δεληγιάννης δεν απευθύνει την πρότασή του στους επαγγελματίες άρχοντες της Τ.Α. που άγχονται να διατηρήσουν κεκτημένα αλλά στους αρχούμενους με αναπηρία που επί δεκαετίες σε τούτη την χώρα τα αναμένουν διαρκώς ματαιωνόμενοι. Μοιάζει να είναι εξαιρετικά δύσκολος ο δρόμος που τους προτείνει, αλλά και ο μοναδικός.

Πηγή: Ελευθεροτυπία