Ξαναδιαβάζουμε: Disability Visibility

 Η “αναπηρία” είναι μία λέξη που τις περισσότερες φορές αντικαθιστούμε στα κείμενά μας με εκφράσεις που θεωρούμε ισοδύναμες. Η “ορατότητα” από την άλλη, είναι μια λέξη που εμφανίζεται πολύ συχνά τα τελευταία χρόνια, κυρίως σε σχέση με μειονοτικές/ αποκλεισμένες ομάδες. Με τον τίτλο “Disability Visibility” η λέξη “αναπηρία” αποκτά την ορατότητα που της έχουμε στερήσει.

Το βιβλίο είναι μια συλλογή κειμένων γραμμένων από ανάπηρα άτομα σε επιμέλεια της γνωστής ανάπηρης ακτιβίστριας Alice Wong. Καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ζητημάτων που δεν συνηθίζεται να συζητιούνται δημόσια. Μέσα από κάθε κείμενο μάς συστήνεται ένα άτομο που έχει να μας αφηγηθεί την ιστορία του. Αν θέλουμε να το γνωρίσουμε πραγματικά (γιατί σύντομα βιογραφικά τους υπάρχουν στο βιβλίο), απαιτείται χρόνος από την πλευρά μας, κι ας μας είναι ορατό μόνο ένα μέρος της ιστορίας, αυτό που επιλέγει κάθε άτομο να αφηγηθεί. 

Όπως επισημαίνεται στον τίτλο του βιβλίου, πρόκειται για ιστορίες από τον 21ο αιώνα γραμμένες σε πρώτο πρόσωπο, και, ενώ δεν χάνει στιγμή την επικαιρότητά του, μέσα από τις αφηγήσεις των συγγραφέων αποκαλύπτεται η ιστορία των αναπήρων και της αναπηρίας στις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Αυτή η εξελικτική ιστορία αυτή φαίνεται και στον τρόπο που χωρίζεται το βιβλίο σε τέσσερις ενότητες: 

“Being”: αφηγήσεις ανάπηρων ατόμων για τις εμπειρίες τους και τη σχέση τους με έναν κόσμο που τους λέει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν

“Becoming”: αφηγήσεις για την ταυτότητά τους και τον τρόπο με τον οποίο καταλαμβάνουν τον χώρο τους

“Doing”: αφηγήσεις για τις δράσεις σε προσωπικό, κοινωνικό, πολιτικό -και όχι μόνο- πλαίσιο 

“Connecting”: η μεταμορφωτική δύναμη του κινήματος για δικαιοσύνη για τα ανάπηρα άτομα

Από την ύπαρξη, τον προσδιορισμό και τη δράση, μέχρι τη σύνδεση.

Αξιοσημείωτο είναι, επίσης,  το γεγονός ότι στην αρχή των κεφαλαίων, όπου κρίνεται απαραίτητο, στην κορυφή της σελίδας, υπάρχουν σημειώσεις - περισσότερο προειδοποιήσεις- αναφορικά με το περιεχόμενο. Για παράδειγμα, εάν γίνεται λόγος για μίσος, παρενόχληση, απειλές για βιασμό/ δολοφονία, ευγονική, βρεφοκτονία, υποβοηθούμενη ή μη αυτοκτονία, στείρωση, ικανοτισμό κλπ.

Πολύ σημαντικό είναι και το επίμετρο με τα προτεινόμενα αναγνώσματα, μυθοπλασίας και μη, διαδικτυακούς ιστότοπους και δημοσιεύματα, ραδιοφωνικά προγράμματα, podcasts και βίντεο. 

Σε αυτό το σημείο, συνήθως παραθέτουμε κάποια σημεία από το βιβλίο που μας έκαναν εντύπωση. Αυτή τη φορά δεν είναι εύκολο να απομονώσουμε κάποια αποσπάσματα, καθώς κάθε κείμενο, με τη θεματολογία, το ύφος και τη γλώσσα που είναι γραμμένο έχει ξεχωριστή αξία. Θα παραθέσουμε μόνο το παρακάτω απόσπασμα από το κείμενο της Harriet McBryde Johnson “Unspeakable Conversations”: " What does it take to be a person? Awareness of your own existence in time. The capacity to harbor preferences as to the future, including the preference for continuing to live”. 

Είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, να συζητηθεί και- φυσικά- να μεταφραστεί και στα ελληνικά.

Disability Visibility

Alice Wong (ed.)

Vintage Books 2020

Ευλαμπία Αγγέλου

Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας

Ανεξάρτητη Ερευνήτρια