Τετάρτη 10 Ιουλίου 2024

Η εστίαση της Αμερικής στη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης των εφήβων αποκρύπτει τις μεγαλύτερες αιτίες κατάθλιψης και αυτοκτονίας στα νέα άτομα.

Το 2022, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) δημοσίευσε τα αποτελέσματα μιας έρευνας 116 ερωτήσεων σε 7.000 εφήβους ηλικίας 13 έως 18 ετών. Η μελέτη αυτή παραμένει μέχρι και σήμερα η μόνη ολοκληρωμένη απεικόνιση για την εφηβική «κρίση ψυχικής υγείας».

Η έρευνα του CDC διαπίστωσε ότι οι έφηβοι αναφέρουν περισσότερη θλίψη και κακή ψυχική υγεία από τις προηγούμενες γενιές. Το συγκερκριμένο εύρημα πήρε μεγάλη δημοσιότητα. Ωστόσο, η έρευνα του CDC αποκάλυψε επίσης δύο σπάνια αναφερόμενες πραγματικότητες που σχετίζονται πολύ με τη συζήτηση γύρω από τη χρήση των εφήβων και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης:

Οι έφηβοι που κακοποιούνται από γονείς και ενήλικες του οικογενειακού τους περιβάλλοντος είναι πολύ πιο πιθανό να πάθουν κατάθλιψη.

Οι κακοποιημένοι και καταθλιπτικοί έφηβοι είναι πολύ πιο πιθανό να χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένων των οθονών και των smartphone.

Η έρευνα έδειξε επίσης ότι ο παράγοντας που σχετίζεται περισσότερο —με διαφορά— με τη δυστυχία των εφήβων είναι η βίαιη και συναισθηματική κακοποίηση από γονείς και ενήλικες του οικογενειακού τους περιβάλλοντος, αναφέρθηκε από ένα ανησυχητικό ποσοστό ύψους 55% των εφήβων, συμπεριλαμβανομένων 63% των κοριτσιών και 74% των ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων ή μη δυαδικών εφήβων. Αυτό το εύρημα, που από την αρχη επισημάνθηκε από το CDC, δεν έλαβε περαιτέρω δημοσιότητα.

Την ίδια τύχη της αφάνειας είχε και το εύρημα του CDC που αναφέρει ότι, οι έφηβοι που κακοποιούνται από ενήλικες έχουν τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να αναφέρουν κακή ψυχική υγεία (51%) σε σύγκριση με τους έφηβους που δεν έχουν κακοποιηθεί (16%). Ή ότι το 59% των κακοποιημένων και καταθλιπτικών εφήβων περνούν πέντε ή περισσότερες ώρες μπροστά στις οθόνες κάθε μέρα, σε σύγκριση με μόλις 38% των πιο ευτυχισμένων, μη κακοποιημένων εφήβων. Ο βασικός παράγοντας που οδηγεί και στα δύο αυτά ευρήματα που δεν αναφέρθηκαν ποτέ είναι η ενδοοικογενειακή κακοποίηση και όχι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Η επίδραση που έχει η κακοποίηση στην ψυχολογία των παιδιών δεν είναι καθόλου αμελητέα. Οι έφηβοι που κακοποιούνται από γονείς και ενήλικες το υοικογενειακού τους περιβάλλοντος έχουν 21 φορές περισσότερες πιθανότητες να αποπειραθούν να αυτοκτονήσουν και είναι 22 φορές πιο πιθανό να αυτοτραυματιστούν σε σύγκριση με τους μη κακοποιημένους έφηβους.

Αξίζει να επισημανθεί ότι δεν έχουν καν μελετηθεί οι επιπτώσεις των αυξανόμενων θανάτων που σχετίζονται με τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, τις επισκέψεις στα επείγοντα γονέων, συντρόφων γονέων, συγγενών, δασκάλων και άλλων ενηλίκων στη ζωή των εφήβων, οι οποίες αυξήθηκαν από 530.000 το 2010 σε 1,3 εκατομμύρια το 2022 μεταξύ σε αυτές τις ηλικίες 25 έως 59. Αυτή είναι η ίδια περίοδος που οι έφηβοι ανέφεραν ότι είχαν μεγαλύτερη κατάθλιψη.

Αντίθετα, αυτό που κυριαρχεί στον Τύπο και στις πολιτικές συζητήσεις είναι η αντίληψη ότι τα smartphone, το Instagram και το TikTok είναι αυτό που κάνει τους εφήβους πιο καταθλιπτικούς, με τις πρόσφατες εκκλήσεις για περιορισμό ή αποκλεισμό των εφήβων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά τα smartphone, ως απειλή για την ψυχική τους υγεία.

Ο κοινός ισχυρισμός ότι μια απλή «θετική συσχέτιση» αποδεικνύει ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πρέπει να οδηγούν την κατάθλιψη των εφήβων είναι μια κλασική στατιστική πλάνη. Είναι σαν να λέμε ότι επειδή οι καταθλιπτικοί είναι πιο πιθανό από τους μη καταθλιπτικούς να επισκεφτούν ψυχολόγους, οι ψυχολόγοι πρέπει να κάνουν τους ανθρώπους πιο καταθλιπτικούς.

Υπάρχουν μελέτες που δεν συσχετίζουν τον χρόνο οθόνης και την κατάθλιψη;

Πολλές από τις μελέτες που δεν συσχετίζουν τον χρόνο στις οθόνες με την κατάθλιψη, αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα. Οι περισσότερες περιλαμβάνουν δεδομένα μόνο για τη χρήση των κοινωνικών μέσων εφήβων, σαν να μην υπάρχουν άλλες επιρροές στη ζωή τους. Υποθέτουν ότι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης προκαλεί τα προβλήματα στους εφήβους, και όχι ότι οι πιο προβληματικοί έφηβοι χρησιμοποιούν περισσότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Αυτές οι μελέτες βρίσκουν μόνο μικρές επιπτώσεις, συσχετίζοντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το 1% έως 3% της κακής ψυχικής υγείας των εφήβων, αγνοώντας ωστόσο όλους τους άλλους παράγοντες. Μια μαθηματική ανάλυση της έρευνας του CDC δείχνει ότι, σε κάθε περίπτωση, η συσχέτιση μεταξύ της γονικής κακοποίησης και της κατάθλιψης των εφήβων είναι 13 φορές ισχυρότερη από οτιδήποτε σχετίζεται με τη χρήση της οθόνης.

Οι ψυχολόγοι Jean Twenge και Jonathan Haidt έχουν γράψει βιβλία που υποστηρίζουν ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκαλούν κατάθλιψη και αυτοκτονία στους εφήβους. Επικαλούνται την έρευνα του CDC, αλλά, περιέργως, δεν αναφέρουν τις ισχυρές συσχετίσεις αυτής της έρευνας μεταξύ της γονικής κακοποίησης και της κατάθλιψης των εφήβων, της αυτοκτονίας και της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αναγνωρίζουν ότι όταν αναλύεται, η συσχέτιση μεταξύ του χρόνου οθόνης και της ευτυχίας των εφήβων είναι «πολύ μικρή», περίπου κατά μέσο όρο μεταξύ των παραγόντων που αναλύουν – κανένας από τους οποίους δεν περιλαμβάνει συμπεριφορές ή καταχρήσεις ενηλίκων.

Δεν εξετάζουν στοιχεία ότι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να έχει προστατευτική επίδραση, ειδικά για τους καταθλιπτικούς εφήβους. Όσο περίεργο κι αν ακούγεται δεδομένου του καταιγισμού υπονοούμενων ότι τα smartphone και οι οθόνες προκαλούν μια «επιδημία» αυτοκτονίας και αυτοτραυματισμού εφήβων, η έρευνα του CDC δείχνει στην πραγματικότητα ότι οι έφηβοι που χρησιμοποιούν συχνά οθόνες είναι λιγότερο πιθανό να επιχειρήσουν αυτοκτονία (11%) ή να βλάψουν τους εαυτούς τους (2%) από εκείνους που χρησιμοποιούν σπάνια ή ποτέ οθόνες (15% και 4%, αντίστοιχα).

Κανονικά, θα πίστευε κανείς ότι οι σύλλογοι υγείας και οι πολιτικοί ηγέτες θα έδιναν βαρύτητα στις ανησυχητικές τάσεις της γονεϊκής ηλικίας και στα ευρήματα του CDC για την ανάληψη σημαντικών πρωτοβουλιών για την πρόληψη της ενδοοικογενειακής κακοποίησης θυματοποίησης παιδιών και νέων.

Όμως δεν κάνουν καμία αναφορά.

Αντίθετα, οι αρχές κάνουν σταυροφορίες για να περιορίσουν τα smartphone των εφήβων.

Για μερικούς ανθρώπους, εφήβους και ενήλικες, ο λιγότερος χρόνος οθόνης μπορεί να είναι καλό. Τα social media δεν είναι για όλους. Μια άλλη σημαντική έρευνα, από την Pew Research το 2022, βρήκε ότι το 9% των εφήβων λένε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι προσωπικά επιβλαβή. Αυτοί οι έφηβοι έχουν το δικαίωμα να μην τους επιβάλλεται η τεχνολογία.

Ομοίως, οι τέσσερις φορές περισσότεροι έφηβοι που λένε ότι βρίσκουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ωφέλιμα για έκφραση, επικοινωνία, κοινωνικοποίηση και εύρεση βοήθειας σε δύσκολες στιγμές, καθώς και οι 6 στους 10 που λένε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν είναι ούτε καλά ούτε κακά, δεν αξίζουν να αντιμετωπίζονται με στερεότυπα, ως μια αβοήθητη, μίζερη γενιά που έχει ανάγκη από σαρωτικούς περιορισμούς.

Χρειάζονται ενήλικες που θα αντιμετωπίσουν τα πραγματικά τους προβλήματα, δημοφιλή ή μη.


Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου