Άνοιξη του 1938. Η ναζιστική Γερμανία προσαρτά την Αυστρία. Η διοργάνωση ενός ποδοσφαιρικού αγώνα ανάμεσα στις δύο χώρες θεωρείται ο καλύτερος και ο πιο δημοφιλής τρόπος για τον «εορτασμό της ένωσης των δύο γερμανικών λαών.» Ο Ματίας Ζίντελαρ είναι ο καλύτερος Αυστριακός ποδοσφαιριστής όλων των εποχών, είναι ο Μότσαρτ του Ποδοσφαίρου. Λίγοι Αυστριακοί πιστεύουν ότι θα συμμετάσχει σ’ αυτόν τον αγώνα κι ακόμα λιγότεροι ότι είναι ικανός να χαλάσει τη γιορτή. Κι όμως, τα καταφέρνει. Πρώτα, μ’ ένα εξαιρετικό γκολ και, ύστερα, με μια κραυγαλέα άρνηση. Το οφσάιντ του μεγάλου ποδοσφαιριστή Ματίας Ζίντελαρ στον αγώνα του κόντρα στους Ναζί.
[από το οπισθόφυλλο]
Το βιβλίο “Οφσάιντ” είναι μία σύντομη βιογραφία του αυστριακού ποδοσφαιριστή Ματίας Ζίντελαρ την περίοδο του Μεσοπολέμου. Με έναν πρωτότυπο τρόπο ο συγγραφέας Fabrizio Silei συστήνει τον Μότσαρτ του ποδοσφαίρου, όπως τον αποκαλούσαν, σε ένα ευρύτερο, νεαρότερο κοινό, εστιάζοντας στον καθοριστικότερο αγώνα του.
Παρακολουθούμε την ιστορία του μικρού Μάρκους και παράλληλα του ινδάλματός του, Ζίντελαρ, λίγο πριν την Ένωση της Αυστρίας με τη ναζιστική Γερμανία. Ο Μάρκους περιμένει με ανυπομονησία τον φιλικό αγώνα, στον οποίο θα αγωνιστεί για τελευταία φορα ο αγαπημένος του ποδοσφαιριστής με τα χρώματα της εθνικής ομάδας της Αυστρίας, για να ξεκινήσει, όπως λέει και ο δάσκαλός του στο σχολείο, η νέα περίοδος του Ζίντελαρ στη θέση του αρχηγού της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Γερμανίας με αρχηγό του έθνους τον Χίτλερ . Κι ενώ ο δάσκαλος του Μάρκους είναι ένθερμος υποστηρικτής αυτής της προοπτικής, ο Μάρκους δεν καταλαβαίνει γιατί στην οικογένεια του- και ειδικότερα ο πατέρας του- δεν δείχνει τον ίδιο ενθουσιασμό. Ταυτόχρονα, μέσα από την ιστορία του πατέρα του, βλέπουμε τις προσπάθειες ορισμένων απλών Αυστριακών πολιτών να διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα. Όπως το να πείσουν τον Ζίντελαρ να μην συμμετέχει στον αγώνα. Ο Ζίντελαρ, μετά από πολλή σκέψη, αγωνίζεται, επιδιώκοντας όμως τη νίκη και όχι παίζοντας απλά σε ένα φιλικό παιχνίδι. Στο τέλος, χαρίζει τη νίκη στην αυστριακή ομάδα και αρνείται να χαιρετήσει ναζιστικά. Ο Μάρκους συμμετέχει στους πανηγυρισμούς των συμπατριωτών του, χωρίς ωστόσο να καταλαβαίνει τη σημασία του γεγονότος που ζει. Το βιβλίο ολοκληρώνει την αφήγηση, όταν ο Ζίντελαρ και η εβραία σύντροφός του βρίσκονται νεκροί, μυστηριωδώς δηλητηριασμένοι από αέριο στο διαμέρισμά τους λίγους μήνες μετά τον αγώνα.
Το κείμενο είναι απλό, χωρίς να είναι απλοϊκό. Η ιστορία δίνεται με περιεκτικό τρόπο, χωρίς να αφήνει κενά στην αφήγηση σε κάποιο παιδί που δεν είναι εξοικειωμένο με τα περιγραφόμενα γεγονότα. Ταυτόχρονα, η εικονογράφηση απεικονίζει την καθημερινότητα του μεσοπολέμου, επιτρέποντας στο παιδί-αναγνώστη να έχει μια εικόνα της περιόδου, συμπληρώνοντας αρμονικά το λεκτικό μέρος του βιβλίου.
Συνήθως, οι αναφορές που γίνονται στο δημοτικό σχολείο για τη ναζιστική Γερμανία εστιάζουν στον ελλαδικό χώρο κατά Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, την γερμανική κατοχή στην Ελλάδα, την αντίσταση των Ελλήνων και την απελευθέρωσή τους με τη λήξη του Πολέμου. Η ευρύτερη εικόνα της εποχής εξαντλείται στην αναφορά του Ολοκαυτώματος και των στρατοπέδων συγκέντρωσης, ενώ συνήθως η περίοδος του Μεσοπολέμου αναφέρεται συνοπτικά.
Η ιστορία του Ματίας Ζίντελαρ είναι μια ευκαιρία να μιλήσουμε σε παιδιά δημοτικού για πολλά θέματα που σχετίζονται με το ναζισμό με διαφορετικούς τρόπους. Μέσα στο κείμενο μπορούμε να βρούμε “αφορμές” να συζητήσουμε για έννοιες όπως ο πατριωτισμός, ο αντισημιτισμός, η προπαγάνδα. Να δούμε αν και πώς αντιστάθηκαν απλοί άνθρωποι σε πολιτικές αποφάσεις, πώς επηρεάστηκαν οι ζωές τους, αλλά και να γνωρίσουμε την ιστορία και ηρωικά πρόσωπα άλλων χωρών.
Fabrizio Silei - Maurizio A.C. Quarello
Μτφ Ελένη Κατσαμά & Φίλιππος Μανδηλαράς
Εκδόσεις Κόκκινο
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη Ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου