Δεν είναι πάντα εύκολο να αντιδράτε στη συμπεριφορά των παιδιών με ενσυναίσθηση. Όταν όμως δείχνετε στους μαθητές σας ότι καταλαβαίνετε και σέβεστε τις ανάγκες τους, τότε μπορεί να χτιστεί μια σχέση αμοιβαίας εμπιστοσύνης και συμπάθειας. Δείτε πώς μπορείτε να τα καταφέρετε:
1) Να ακολουθείτε τον «πλατινένιο κανόνα» και όχι τον «χρυσό κανόνα». Είναι πολύ πιθανό να γνωρίζετε τον χρυσό κανόνα: «Να συμπεριφέρεστε στους άλλους όπως θέλετε να σας συμπεριφέρονται κι εκείνοι». Ωστόσο, η ενσυναίσθηση βασίζεται στον «πλατινένιο κανόνα»: «Να συμπεριφέρεστε στους άλλους με τον τρόπο που εκείνοι επιθυμούν και χρειάζονται να τους συμπεριφέρονται». Αυτή η προσέγγιση εστιάζει την προσοχή μας στο να κατανοήσουμε τι χρειάζονται πραγματικά οι μαθητές μας από εμάς και όχι στο τι νομίζουμε εμείς ότι χρειάζονται.
2) Να κάνετε ανοιχτές ερωτήσεις: Μην πιστεύετε ότι ξέρετε πώς νιώθουν οι μαθητές σας. Ναι, είναι σημαντικό να προσέχετε τα μη λεκτικά σημάδια και τη συμπεριφορά τους, αλλά εξίσου σημαντικό είναι και να τους ρωτάτε ευθέως πώς νιώθουν. Όταν κάνετε ανοιχτές ερωτήσεις, τα παιδιά μπορούν να μοιράζονται μαζί σας όσα τα απασχολούν χωρίς να νιώθουν ότι έχετε ήδη σχηματίσει την δική σας ερμηνεία σχετικά με το τι συμβαίνει. Για παράδειγμα, η ερώτηση «Έγινε κάτι σήμερα που σε δυσκόλεψε;» είναι καλύτερη για να αρχίσει μια συζήτηση από την ερώτηση «Φαίνεται ότι σήμερα είχες μια δύσκολη μέρα. Ισχύει;» Οι ανοιχτές ερωτήσεις μπορεί να είναι δύσκολες για τους μαθητές που έχουν γλωσσικές δυσκολίες. Για να βοηθήσετε αυτές τις συζητήσεις μπορείτε να προσφέρετε στους μαθητές και κάποιες εναλλακτικές λέγοντας πχ «Παρατήρησα ότι σήμερα δεν είχες κέφι και είχες το κεφάλι σου κάτω την ώρα του μαθήματος. Είσαι θυμωμένος, αγχωμένος ή στεναχωρημένος για κάτι;»
3) Αφήστε στην άκρη τη δική σας αντίδραση: Το να αντιδράτε με ενσυναίσθηση σημαίνει ότι αφήνετε τις αντιδράσεις των μαθητών να έχουν προτεραιότητα. Δεν χρειάζεται να θάβετε τα δικά σας συναισθήματα ή να συμφωνείτε με τη συμπεριφορά τους και να την αποδέχεστε. Το σημαντικό είναι να εστιάζετε την προσοχή σας στο να ακούτε προσεκτικά τους μαθητές σας και να βλέπετε την κατάσταση μέσα από τα δικά τους μάτια.
4) Χρησιμοποιείτε τις «Εγώ» δηλώσεις για να αποφεύγετε τις κατηγορίες: Οι δηλώσεις με το «Εσύ», όπως για παράδειγμα «Εσύ δεν άφησες τους άλλους μαθητές στην τάξη να προσέξουν σήμερα» μπορεί να κάνουν τους μαθητές να υιοθετήσουν αμυντική στάση. Προσπαθήστε να αλλάζετε τις σκέψεις σας σε δηλώσεις με το «Εγώ» πχ «Εγώ νιώθω ότι σήμερα οι συμμαθητές σου δεν κατάφεραν να προσέξουν στο μάθημα εξαιτίας της συμπεριφοράς σου». Οι δηλώσεις με το «Εγώ» σας επιτρέπουν να μιλήσετε για μια κατάσταση χωρίς να κατηγορήσετε κανέναν. Αυτές οι ερωτήσεις επίσης σας επιτρέπουν να εκφράζετε τα συναισθήματά σας και ίσως ενθαρρύνουν τους μαθητές σας να τα λάβουν υπόψη τους.
5) Ακούστε προσεκτικά και ενεργητικά όσα σας λένε οι μαθητές σας: Αυτό σημαίνει να τους δίνετε το 100% της προσοχής σας και να ακούτε και όσα λένε αλλά και τον τόνο με τον οποίο τα λένε. Να σκέφτεστε όσα ακούτε και να προσπαθείτε να εκφράζετε και με δικά σας λόγια όσα νομίζετε ό,τι ακούσατε. Μπορείτε στη συνέχεια να ζητάτε επιβεβαίωση για το αν τα καταλάβατε σωστά: «Αυτό μου είπες, σωστά;». Αυτή η απλή ερώτηση δίνουν στους μαθητές ένα άνοιγμα για να διορθώσουν όσα δεν έχετε καταλάβει σωστά και σας επιτρέπει να δείξετε σεβασμό για τις σκέψεις και τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνονται εκείνοι τα πράγματα.
6) Μην υιοθετείτε αμέσως ένα «διόρθωσέ το» μοντέλο: Ως εκπαιδευτικοί, είμαστε τόσο πολύ συνηθισμένοι στο να φτιάχνουμε/ διορθώνουμε τα πράγματα που αμέσως προσπαθούμε να βρούμε λύσεις. Μερικές φορές είναι πιο χρήσιμο απλά να ακούμε και να προσπαθούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει/ τι έγινε λάθος. Όταν καταλάβουμε πραγματικά το πρόβλημα, μπορούμε να συζητήσουμε με τον μαθητή μας για πιθανές λύσεις και τι βοήθεια/ υποστήριξη θα ήθελαν ή δεν θα ήθελαν από εμάς.
7) Επικυρώστε/αναγνωρίστε τα συναισθήματα: Πείτε στους μαθητές σας ότι έχουν κάθε δικαίωμα να νιώθουν όπως νιώθουν. Μπορεί να μην συμφωνείτε με τις επιλογές τους ή μπορεί να σκέφτεστε ότι υπερβάλλουν. Αλλά είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε τον τρόπο με τον οποίο τα συναισθήματά τους είναι αληθινά για αυτά. Μπορείτε να πείτε: «Τα συναισθήματά σου δεν είναι σωστό ή λάθος» σαν έναν τρόπο για να δείξετε σεβασμό για τα συναισθήματά τους.
Χρησιμοποιώντας αυτές τις τεχνικές, θα δείξετε στους μαθητές σας ότι θέλετε να τους καταλάβετε καλύτερα και ότι τα εκτιμάτε σαν άτομα.
Απόδοση του άρθρου 7 ways to respond to students with empathy
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου