Πώς πρέπει να ακούγεται ένα φιλί.

Είμαι κάτι παραπάνω από μαμά για τον γιο μου. Είμαι ταυτόχρονα και η θεραπεύτριά του. 

Βλέπω τα σημεία που είναι διαφορετικός. Αγωνίζομαι να του διδάξω όσα τα άλλα παιδιά φαίνεται απλά να γνωρίζουν. Όταν δεν καταλαβαίνει πώς φιλάμε, του διδάσκω πώς πρέπει να ακούγεται ένα φιλί. Όταν ακουμπά με φόρα τα χείλη στο μάγουλό μου χωρίς να πετυχαίνει όμως αυτή την απαλή και υγρή αίσθηση και τον ήχο μαζί με την πίεση των χειλιών, του διδάσκω πώς να κάνει τα χείλη του για να παράγει αυτό τον ήχο. Για μένα, αυτό είναι που κάνει μια μητέρα για τον γιο της. Δεν αναρωτιέμαι ποτέ γιατί χρειάζεται εμένα για να του διδάξω αυτά που τα άλλα παιδιά κατακτούν ενστικτωδώς. Κάνουμε εξάσκηση στο να ρουφά χυμό μήλου με καλαμάκι για να δυναμώσει ο μυικός τους τόνος. Το κάνουμε οικογενειακή υπόθεση και για εβδομάδες πίνουμε όλοι στο δείπνο χυμό μήλου με καλαμάκι. 

Πάντα κάποιος άλλος είναι αυτός που μου δείχνει ότι κάτι δεν πάει καλά. Στο νηπιαγωγείο, αυτός και ο καλύτερος φίλος του μοιράζονται μια ασυνήθιστα στενή σχέση. Ωστόσο, σύμφωνα με τη δασκάλα του είναι απόμακρος. «Δεν νιώθω ότι συνδέεται με εμένα με τον ίδιο τρόπο που συνδέονται μαζί μου τα άλλα αγόρια» μου εξήγησε στο τέλος της χρονιάς. «Δεν έρχεται να μου πει ιστορίες όπως κάνουν τα άλλα παιδιά, να μου πει για την επίσκεψη της γιαγιάς του ή τι του πήραν για τα γενέθλιά του. Ίσως υπάρχει κάποια γλωσσική δυσκολία». 

Αυτή ήταν και η αρχή της εμφάνισής μας στον κόσμο της λογοθεραπείας. Καθώς η οικογένειά μου είναι δίγλωσση, ο γιος μου κάνει λογοθεραπεία και στις δύο γλώσσες. Σήμερα κινείται ανάμεσα στις δύο γλώσσες με άνεση και ευχέρεια. Το λεξιλόγιό του είναι πλούσιο και το χρησιμοποιεί σωστά. Ποτέ δεν υπήρχε πραγματικά κάποιο θέμα γλώσσας. Ήταν θέμα επικοινωνίας μολονότι εκείνη την εποχή δεν το καταλαβαίναμε. 

Έτσι το πρόβλημα παρέμενε, αυτή η αόριστη ανησυχία που έκανε τις νηπιαγωγούς του να έρχονται συνέχεια σε μένα και να μου λένε ότι υπάρχει κάτι που δεν μπορούν να προσδιορίσουν. Ότι υπάρχει κάτι κάτω από την επιφάνεια…

Σε μια φωτογραφία που βγάλαμε σε μια επίσκεψη στον ζωολογικό κήπο με το χέρι του ξάδερφού του στον ώμο του, ο γιος μου μοιάζει σαν κάθε άλλο αγόρι που χαμογελάει στην κάμερα και στον κόσμο. Από την φωτογραφία δεν μπορείς να καταλάβεις ότι εγώ του έμαθα πώς να γελάει, ότι κάναμε εξάσκηση στον καθρέφτη, ότι σχεδόν καμία από τις άλλες φωτογραφίες μας δεν έχει χαμόγελα. Η φωτογραφία αυτή φαίνεται φυσική. Ωστόσο, η προηγούμενη φωτογραφία, που βγήκε λίγα δευτερόλεπτα πριν, λέει μια διαφορετική ιστορία. Πριν το απαλό άγγιγμα του ξαδέρφου του τον οδηγήσει πίσω στην πραγματικότητα, ήταν κάπου αλλού. Αυτή η κενή έκφραση και το επίπεδο συναίσθημα δείχνουν ξεκάθαρα την απομόνωσή του από όλους όσους ήταν γύρω του. Με αυτό το μαγικό άγγιγμα, ο γιος μου ταξίδεψε σε κόσμους και μεταμορφώθηκε από μια «χαμένη ψυχή» σε μια ψυχή που βρήκε το δρόμο της.

Όλοι χανόμαστε στον κόσμο μας, έλεγα συχνά στον εαυτό του. Επομένως τι πειράζει αν δεν είναι πάντα συντονισμένος με όσα συμβαίνουν γύρω του ; Δεν επιτρέπεται ένα παιδί να ονειροπολεί; Μόνο που το ονειροπόλημα δεν συνοδεύεται συνήθως από “κενή» έκφραση. Στο ονειροπόλημα λέμε συνήθως «είναι κάπου αλλού» και όχι «δεν είναι πουθενά». 

Για κάθε βήμα που έκανα πιο κοντά στο να κατανοήσω τον γιό μου, κάτι μέσα μου έκανε ένα βήμα πίσω, απορρίπτοντας αυτό που ήδη διαισθανόμουν ότι πρέπει να είναι αλήθεια. Ακόμα πίστευα πώς ό, τι είναι λάθος μπορεί να διδαχθεί και έτσι να διορθωθεί. Μαθαίνοντάς τον να χαμογελάει, να φιλάει – όλα είναι απλά δεξιότητες που μπορούν να διδαχθούν. 

Ήδη είχα αρχίσει να μεταμορφώνομαι από μητέρα του γιου μου σε θεραπεύτριά του. Δεν ήξερα ότι βλέπω σημάδια επιλεκτικής αλαλίας στον τρόπο που σχετιζόταν με την οικογένειά του σε σύγκριση με τον τρόπο που σχετιζόταν με τη δασκάλα και τους συμμαθητές του στο σχολείο. Κάθε μέρα υπήρχε κάτι νέο που δεν ήξερα. 

Όταν πήραμε τη διάγνωση της Διαταραχής Ελλειμματικής Προσοχής (ΔΕΠΥ) κρατήθηκα από αυτήν με ευγνωμοσύνη. Δεν ήξερα ακόμα ότι δεν ανταποκρινόταν σε ερεθίσματα. Δεν ήξερα ότι η ΔΕΠΥ θα ήταν μόνο ένα μέρος ενός σύνθετου ψυχολογικού προφίλ που περιλαμβάνει χαρακτηριστικά μιας κοινωνικής διαταραχής που τον παραλύει, μιας συναισθηματικής δυσλειτουργίας και του Συνδρόμου Asperger. Δεν ήξερα ακόμα ότι το να είμαι μητέρα αυτού του αγοριού θα ήταν ο ορισμός – για μένα- του τι σημαίνει να είσαι μητέρα.

Απόδοση του άρθρου  “What a Kiss Should Sound Like” της Julia Kalish

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός