Όταν ο Laurence Whitworth έβγαινε έξω σαν παιδί να παίξει ή πήγαινε στο σχολείο, η μαμά του δεν μπορούσε να ηρεμήσει ξέροντας ότι ο γιος της μπορεί να σηκώσει το τηλέφωνο και να τους ειδοποιήσει αν κάτι δεν πήγαινε καλά. Αυτό θα ήταν κάτι πολύ περισσότερο από μια ευκολία, αν αναλογιστεί κανείς ότι ο κύριος Whitworth είναι κωφός. « Η μαμά μου έπρεπε να με αφήνει να φεύγω και να προσεύχεται βασικά να μην μου συμβεί κάτι», θυμάται ο κύριος Whitworth σε μια συνέντευξη χρησιμοποιώντας το Google chat.
Ο κύριος Whitworth δεν βιώνει αυτό το άγχος ως γονιός σήμερα. Αυτός και η γυναίκα του η Elise, η οποία είναι επίσης κωφή, έχουν δύο ακούοντα αγόρια και η επικοινωνία δεν είναι ένα από τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν. Στην πραγματικότητα, για τα δύο αγόρια 11 και 13 ετών, το να μιλούν στο κινητό δεν είναι κάτι οικείο: γράφουν μηνύματα και στέλνουν βιντεομηνύματα για να επικοινωνήσουν με τους δικούς τους.
Η επικοινωνία ήταν πάντα το κλειδί για τις ευκαιρίες στην κοινότητα των κωφών. Η τεχνολογική πρόοδος έχει αλλάξει τον τρόπο επικοινωνίας και η διαρκώς αυξανόμενη τάση των φοιτητών να μαθαίνουν Αμερικάνικη Νοηματική Γλώσσα (ASL) έχουν κάνει ακόμα πιο εύκολη την σύνδεση της κοινότητας των κωφών και της κοινότητας των ακουόντων. «Η σύγχρονη τεχνολογία είναι πολύ καλή στη γεφύρωση του χάσματος ανάμεσα σε κωφούς και ακούοντες» λέει ο Christopher Krentz, ένας καθηγητής αγγλικών και Αμερικάνικης Νοηματικής Γλώσσας στο Πανεπιστήμιο της Virginia, χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της βιντεοκλήσης για να μιλήσει.
Σε έναν κόσμο ακουόντων
Για την κυρία Whitworth η εκπαίδευση σε περισσότερες από μια γλώσσες ήταν αυτό που έκανε όλη τη διαφορά. Η έκθεση σε νοηματική γλώσσα και στα Αγγλικά – προφορικός και γραπτός λόγος- ήταν αυτό που διαμόρφωσε την ικανότητά της να επικοινωνεί με πολλά άτομα. Πήρε πτυχίο στη δημοσιογραφία και στη διοίκηση επιχειρήσεων και τώρα διευθύνει δύο επιχειρήσεις με τον άντρα της. Οι πραγματικές προκλήσεις ήρθαν όμως όταν έγινε μητέρα 2 αγοριών που ακούνε.
«Μεγαλώνοντας υπήρχαν δυσκολίες στην επικοινωνία, αλλά επηρέαζαν μόνο εμένα. Ήταν εύκολο να σηκώσω τους ώμους μου και να χάνω τη μισή από την επικοινωνία μου με τους ακούοντες. Αλλά όταν απέκτησα παιδιά, οι ακούοντες μιλούσαν στα παιδιά μου και δεν βεβαιώνονταν ότι διαβάζαμε τα χείλη τους καλά και γινόμουν ‘μαμά αρκούδα’ και θύμωνα» θυμάται η κυρία Whitworth. «Όταν ήμουν μόνο εγώ, συνέχιζα και ζούσα τη ζωή μου. Τώρα που έχω τα παιδιά μου όμως δεν μπορώ να συνεχίσω… Αυτό με έκανε να νιώσω πραγματικά ‘κωφή’ για πρώτη φορά στη ζωή μου».
Το ζευγάρι έχει μια εταιρεία υπηρεσιών creative marketing, τα Satdaya Studios, στην Utah, η οποία βοηθά τους πελάτες της να διευρύνουν το πελατολόγιό τους μέσω εκδηλώσεων, ιστοσελίδων και άλλων marketing projects. Επίσης διοικούν την VAME: Visual Arts Media & Entertainment, η οποία είναι ένας οργανισμός για κωφούς creative επαγγελματίες και «έχει σαν στόχο την δημιουργία περισσότερων επαγγελματικών ευκαιριών και την ανακάλυψη και αναγνώριση ταλέντων μεταξύ των ατόμων της κοινότητας των κωφών και των βαρηκόων» εξηγεί η Whitworth. «Αυτό είναι κάτι που κάνουμε για να προσφέρουμε πίσω στην κοινότητα».
Το ότι έμαθαν να επικοινωνούν μέσω της Νοηματικής Γλώσσας, του προφορικού και γραπτού λόγου και της χειλεανάγνωσης, έδωσε στην κυρία Whitworth και στον σύζυγό της τη δυνατότητα να επικοινωνούν με άτομα της κοινότητας των κωφών και των ακουόντων, και τους έδωσε πολύ σημαντικά πλεονεκτήματα στη δημιουργία και τη διαχείριση των επιχειρήσεών τους, καθώς και στην επικοινωνία τους με τα παιδιά τους.
Δεν υπήρχαν πάντα οι ίδες ευκαιρίες για επικοινωνία στην κοινότητα των κωφών. Όλο και περισσότεροι ακούοντες μαθαίνουν νοηματική γλώσσα, δημιουργώντας ευκαιρίες για αλληλεπίδραση με άτομα διαφορετικών πολιτισμών και με μοναδικές εμπειρίες.
Μια αναφορά που δημοσιοποιήθηκε τον Φεβρουάριο από την Modern Language Association (MLA, Ομοσπονδία Μοντέρνων Γλωσσών) έδειξε ότι η συμμετοχή ακουόντων σε τμήματα Αμερικάνικης Νοηματικής Γλώσσας στα πανεπιστήμια και στα κολλέγια των ΗΠΑ αυξήθηξε κατά 19% το χρονικό διάστημα 2009- 2013.
Η Αμερικανική Νοηματική Γλώσσα είναι τώρα η 3η σε επιλογή γλώσσα μετά τα ισπανικά και τα γαλλικά, εκτοπίζοντας τα γερμανικά στην τέταρτη θέση. «Είμαι πολύ ενθουσιασμένη που περισσότεροι άνθρωποι μαθαίνουν τώρα νοηματική γλώσσα. Είναι θαυμάσιο» αναφέρει η κυρία Whitworth. “Υπάρχουν πολλά οφέλη από την εκμάθησή της… Βασικά ‘εξασκεί’ το οπτικό κέντρο του εγκεφάλου».
Ο αριθμός των μαθητών που παίρνουν πτυχίο στη νοηματική γλώσσα και στη συνέχεια τη διδάσκουν, συνεχώς αυξάνεται, σύμφωνα με την αναφορά της MLA. «Αν οι ακούοντες ξέρουν νοηματική, έρχονται κωφοί και ακούοντες πιο κοντά» λέει ο κύριο Krentz, ο οποίος άρχισε να χάνει την ακοή του στην ηλικία των 9 ετών.
«Δεν είναι ότι απλώς μαθαίνεις μια γλώσσα. Αποκτάς άλλη στάση και την επιθυμία να βγεις έξω και να συναντήσεις ανθρώπους… Αν ένας ακούοντας έχει καλή στάση, σέβεται την κοινότητα των κωφών και την γλώσσα, είναι αυτό που χρειάζεται». Νομίζω ότι το εμπόδιο της γλώσσας ανάμεσα στην κουλτούρα των κωφών και την κουλτούρα των ακουόντων είναι πρωταρχικής σημασίας, γιατί γνωρίζω ότι αν οι διαφορές στη γλώσσα και στην κουλτούρα γίνουν κατανοητές, τότε οι ακούοντες δεν θα θεωρούν τους κωφούς σαν μια ομάδα αναπήρων» λέει ο Freeman King δάσκαλος της ASL και διευθυντής του Τμήματος Νοηματικής/ English Deaf Education στο Πανεπιστήμιο της Utah.
Περισσότερο από το 90% των κωφών παιδιών γεννιούνται από ακούοντες γονείς και 2-3 στα 1.000 παιδιά στις ΗΠΑ γεννιούνται με ένα ανιχνεύσιμο επίπεδο απώλειας ακοής σε ένα ή και στα δύο αυτιά τους, σύμφωνα με το National Institute on Deafness and Other Communication Disorders. Πάνω από το 5% του παγκόσμιου πληθυσμού- περίπου 360 εκατομμύρια άνθρωποι- είναι κωφοί, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. «Η κοινότητα των κωφών είναι μια κοινωνική- πολιτισμική ομάδα ανθρώπων που πρωταρχικά είναι άτομα που μαθαίνουν με οπτικό τρόπο (visual learners), με τις δικές τους παραδόσεις, την δική τους κουλτούρα και λαογραφία που τους διαχωρίζουν» αναφέρει ο κύριος King.
O κ. King εξηγεί ότι ο στόχος του τμήματός του είναι να προετοιμάζει αυτούς που θέλουν να διδάσκουν τους κωφούς, προσφέροντας minors στη Νοηματική (ASL) και στη διδασκαλία της Νοηματικής. Όσοι θέλουν να εκπαιδευτούν ως διερμηνείς μπορούν να εισαχθούν σε άλλα προγράμματα έξω από το Πανεπιστήμιο. «Νομίζω ότι η αντίληψη που έχει η κοινωνία για ένα κωφό άτομο είναι αυτή της παθολογικής φύσης – δηλαδή ότι ένα κωφό άτομο είναι ανάπηρο» εξηγεί ο κύριος King. «Ωστόσο, είναι ενδιαφέρον ότι αυτή η αναπηρία προέρχεται από τις στάσεις όσων δεν καταλαβαίνουν πραγματικά τα κωφά άτομα και τον πολιτισμό των κωφών».
Άγνωστη ικανότητα/ δυνατότητα
Η Cathy Haas, η μοναδική κωφή καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Stanford, δυσκολεύεται να καταλάβει γιατί οι άνθρωποι θεωρούν ότι οι κωφοί έχουν πολύ περιορισμένες ικανότητες. Ήταν 2 ετών όταν ανέβασε πολύ υψηλό πυρετό και έχασε την ακοή της. Αυτή η αναποδιά δεν σταμάτησε τους γονείς της από το να την βοηθούν να βιώνει τη ζωή όπως οι 2 ακούοντες αδερφοί της. Αλλά όταν παρουσιαζόταν σε μαθήματα χορού ή στην ομάδα κολύμβησης, η αντίδραση των δασκάλων και των προπονητών ήταν η ίδια : Πώς μπορούσαν να βοηθήσουν ένα κωφό παιδί να τα καταφέρει ; Και η απάντηση των γονιών της ήταν η ίδια κάθε φορά: Να της δείχνετε τι να κάνει, να έχετε υπομονή και θα τα καταφέρει.
«φαίνεται ότι πολλοί άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν στα αλήθεια για πόσα πράγματα είναι ικανά τα κωφά άτομα» λέει η Haas. «Υπάρχουν πολλά κωφά άτομα που διοικούν επιχειρήσεις, εστιατόρια…Μπορεί οι άνθρωποι να νομίζουν ότι είναι περιορισμένων ικανοτήτων, εγώ όμως δεν το βλέπω έτσι… Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό να καταλάβουν οι ακούοντες ότι τα κωφά άτομα είναι ικανά για πολλά».
Η Haas μίλησε στο Desert News χρησιμοποιώντας την τεχνολογία της βιντεοκλήσης, όπου νοημάτιζε στον διερμηνέα της και εκείνος μιλούσε στο τηλέφωνο. Καθώς ο διερμηνέας μπορεί να δει το άτομο που νοηματίζει μπορεί να δει τα συναισθήματα που συνοδεύουν τη γλώσσα και να τα μεταβιβάσει.
Η Haas είναι καθηγήτρια σε γλωσσικά προγράμματα και προγράμματα νοηματικής γλώσσας για 40 περίπου χρόνια και συχνά έρχεται αντιμέτωπη με αντιδράσεις έκπληξης όταν λέει στους ανθρώπους τι κάνει. Συχνά χρησιμοποιεί τις Video Relay Services και συναντά τους φοιτητές της που δεν γνωρίζουν νοηματική γλώσσα επικοινωνώντας μέσω ενός διερμηνέα και βίντεο στον υπολογιστή.
Η επικοινωνία και η ανάπτυξη στον κόσμο των ακουόντων είναι σαφέστατα δυνατή, ανεξάρτητα από τις εκπαιδευτικές επιλογές που κάνουν οι γονείς για τα παιδιά τους, υποστηρίζει. Αν και η απώλεια ακοής είναι ένα πράγμα που οι γονείς δυσκολεύονται να αποδεχτούν όταν ανακαλύπτουν ότι τα παιδιά τους είναι κωφά, οι γονείς δεν θα πρέπει να το μεγαλοποιούν, αναφέρει η Haas. «Προσπαθήστε να μην είστε σε πανικό ή σε πένθος. Αν κατά τα άλλα είναι υγιή, πρόκειται απλώς για μια αδυναμία να ακούνε».
Απόδοση του άρθρου HOMECULTUREHEALTH Sign language, technology breaking down barriers between deaf, hearing people
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου