Φανταστείτε ότι εργάζεστε σε ένα περιβάλλον όπου ο προϊστάμενός σας, ελέγχει εξονυχιστικά κάθε πτυχή της δουλειάς σας και της συμπεριφοράς σας. Σας λέει συνεχώς τί να κάνετε, πώς να το κάνετε και πότε να το κάνετε. Απαιτεί από εσάς να κάθεστε ακίνητοι στην θέση σας, μέχρι αυτός να σας δώσει την πολυπόθητη άδεια να κουνηθείτε. Κάθε μικρό κομμάτι της δουλείας σας βαθμολογείται και συγκρίνεται δημόσια με αυτό των συναδέλφων σας. Σχεδόν ποτέ δεν σας δείχνει εμπιστοσύνη για να πάρετε αποφάσεις και να αυτοσχεδιάσετε. Ακούγεται σαν ένα εφιαλτικό επαγγελματικό σκηνικό, αλλά τα καλά νέα για σας είναι ότι μπορείτε να παραιτηθείτε!
Τα σχολεία πολλές φορές δυστυχώς, ανταποκρίνονται στην παραπάνω περιγραφή. Μοιάζουν με την χειρότερη δουλειά που είχατε ποτέ, μόνο που οι μαθητές, όσο και να δυσκολεύονται σ’ ένα τέτοιο πλαίσιο, δεν μπορούν να υποβάλλουν την παραίτηση τους.. Αν υπολογίσει κανείς τις ώρες που ένα παιδί είναι καθισμένο σ’ ένα θρανίο, δηλαδή ώρες σχολείου, μελέτης και φροντιστηρίου, υπερβαίνουν κατά ένα μεγάλο ποσοστό τις ώρες που εργάζονται οι γονείς του. Επιπλέον, τα παιδιά έχουν πολύ πιο περιορισμένη ελευθερία κινήσεων από αυτή που έχουν οι γονείς τους στην δουλειά τους.
Τα μικρότερα παιδιά και ιδιαιτέρως οι έφηβοι αναφέρουν πως το σχολείο είναι το πλαίσιο από το οποίο αντλούν την λιγότερη ευχαρίστηση σε σύγκριση με οποιοδήποτε άλλο πλαίσιο της καθημερινότητας τους. Πότε όμως ένα παιδί μαθαίνει να αγαπάει την μάθηση; Όταν είναι αγχωμένο, καταθλιπτικό και εξοντωμένο ή όταν είναι χαλαρό και ελεύθερο; Ενώ τις τελευταίες δεκαετίες το εκπαιδευτικό σύστημα επιτάσσει περισσότερο σχολείο και για λιγότερο ελεύθερο χρόνο και παιχνίδι, μελέτες δείχνουν αύξηση των συμπτωμάτων κατάθλιψης και αγχώδους διαταραχής στην παιδική και εφηβική ηλικία.
Στα παιδιά δεν αρέσει το σχολείο και μας το δείχνουν με όποιον τρόπο μπορούν καθημερινά-με το να προσποιούνται τους άρρωστους, με το να σέρνουν τα πόδια τους μέχρι το σχολικό, με το να βάζουν όσο το δυνατόν λιγότερη προσπάθεια και ενθουσιασμό σε αυτό που τους ζητείται, με το να παραβιάζουν τους κανόνες όταν βλέπουν πως μπορούν να την γλιτώσουν. Στα παιδιά δεν αρέσει το σχολείο γιατί τα παιδιά αγαπούν την ελευθερία. Όταν ζητείται από ένα παιδί να μείνει καθισμένο σε μια καρέκλα 7 ώρες με πεντάλεπτα και δεκάλεπτα διαλείμματα, όπως υπαγορεύει το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα, κάθε κύτταρο του σώματος του αντιστέκεται. Έτυχε να βρεθώ προσφάτως σε ένα Δημοτικό σχολείο, και συγκεκριμένα στην Πρώτη Δημοτικού, παρακολουθώντας την πρώτη διδακτική ώρα. Η πρώτη διδακτική ώρα έχει διάρκεια ενενήντα ολόκληρα λεπτά! Χτυπάει κάποιο κουδούνι στα σαράντα πέντε λεπτά, αλλά τα παιδιά δεν έχουν δικαίωμα να κουνηθούν από τις θέσεις τους, πρέπει να περιμένουν το δεύτερο κουδούνι. Όταν επιτέλους χτύπησε το κουδούνι που τους επιτρέπει να βγουν διάλειμμα, και όταν εγώ η ίδια είχα αρχίσει να μην αντέχω άλλη ακινησία-πόσο ένα εξάχρονο παιδάκι που σφύζει από ενέργεια και που πάει για πρώτη φορά στο σχολείο-η δασκάλα της Πρώτης Δημοτικού τους είπε ότι θα πρέπει να μείνουν μέσα μέχρι να τελειώσουν το φυλλάδιο των ασκήσεων..
Εκτός του ότι το σχολείο δεν αναγνωρίζει πόσο χρήσιμο είναι για ένα μικρό παιδί το παιχνίδι, πόσο αυτό τρέφει το σώμα του, το μυαλό του, το συναίσθημα του και την φαντασία του, καθώς και την τεράστια συμβολή στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων, φαίνεται να αγνοεί στις περισσότερες των περιπτώσεων το γνωσιακό στυλ των παιδιών, το πώς δηλαδή λειτουργεί ο παιδικός εγκέφαλος την ώρα που λαμβάνει χώρα η μάθηση ή που στην συγκεκριμένη περίπτωση, δεν λαμβάνει χώρα η μάθηση. Η συγκέντρωση κάνει εικοσάλεπτους κύκλους, δηλαδή κάθε είκοσι λεπτά πέφτει, χαλαρώνει, κάνει παύση, για να ξαναφτάσει μετά από λίγο στο ζενίθ της. Όσο περνάνε οι ώρες, τόσο ο χρόνος της συγκέντρωσης μικραίνει και αδυνατίζει. Το να αναγκάζουμε τα παιδιά να κάθονται περισσότερες ώρες σε μία τάξη απορροφώντας με στείρο τρόπο πληροφορίες από έναν άνθρωπο, δεν θα τα κάνει πιο αποδοτικά. Αντιθέτως θα τα κάνει περισσότερο διασπασμένα, με αποτέλεσμα να αποδίδουν το ίδιο ή και λιγότερο, απλά σε περισσότερο χρόνο. Επιπλέον, για να " φτιάξουμε" το "πρόβλημα" των ατίθασων ή των διασπασμένων παιδιών, αντί να δώσουμε κίνηση, κίνητρο για μάθηση και το παιχνίδι που χρειάζονται ανάλογα με την ηλικία τους, δίνουμε φάρμακα. Η σύγχρονη κοινωνία δεν θέλει τον άνθρωπο περισσότερο ευτυχισμένο, θέλει τον άνθρωπο περισσότερο αποδοτικό. Όμως το καταπιεσμένο παιδί είτε δεν θα αποδώσει, είτε θα εμφανίσει συμπτωματολογία συναισθηματικών διαταραχών, είτε πολύ απλά δεν θα αγαπήσει την μάθηση.
Ρωτήστε ένα οποιοδήποτε παιδί, το εξής: Αν μπορούσες να διαλέξεις μεταξύ Α) να μάθεις πολλά πράγματα αλλά στον έλεγχο να πάρεις χαμηλό βαθμό ή Β) Να μην μάθεις τίποτα και να πάρεις Άριστα. Τι θα διάλεγες; Η μεγάλη πλειονότητα των παιδιών-αν φυσικά ένιωθαν ελεύθερα να διαλέξουν- θα διάλεγε το Β. Γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα κάνει τα παιδιά να μην αγαπάνε την μάθηση(και να αγαπούν την βαθμολογία και τον ανταγωνισμό). Οποιοσδήποτε κοιτάξει με ειλικρίνεια την εκπαιδευτική πραγματικότητα, την πίεση δηλαδή που βιώνει καθημερινά ένα παιδί μέσα στο σχολείο, θα παραδεχτεί την άμεση ανάγκη να δοθεί μια ανάσα στα παιδιά μας, χώρος για παιχνίδι και ελευθερία. Δεν χρειάζεται να τα πιέσουμε τόσο δημιουργώντας τους ποικίλες συναισθηματικές διαταραχές, για να τα μορφώσουμε. Είναι ώρα η κοινωνία να ρίξει μια ειλικρινή ματιά στο θέμα.
*Μαριλίζα Χιώτη, Παιδοψυχολόγος ΜSc
Πηγή: Σκάι
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου