Γνώμη: Ενα καθημερινό σχολικό επεισόδιο

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΤΣΙΑΚΑΛΟΥ

ομότιμου καθηγητή Παιδαγωγικής ΑΠΘ

Εχοντας στα μάτια μου τις εφιαλτικές εικόνες από το ναυάγιο στη Σάμο, τις πνιγμένες έγκυες γυναίκες και τις νεαρές μητέρες που κρατούσαν μέχρι την τελευταία τους πνοή σφιχτά στην αγκαλιά τους τα βρέφη και τα μικρά παιδιά τους, ξεκίνησα την Τρίτη το πρωί για τα σύνορα. Να παραλάβω τη δωδεκάχρονη Σ., που γνώριζα ότι τρία τέσσερα χρόνια πριν είχε κάνει το ίδιο περίπου ταξίδι με τους νεκρούς πρόσφυγες της προηγούμενης μέρας, κι είχε σταθεί εκείνη τότε τυχερή. «Τυχερή» σε σχέση με όσα είχε βιώσει στο δρόμο της από το Αφγανιστάν μέχρι τον Εβρο: είχε δει να χάνονται όλοι οι δικοί της και να της απομένει μόνον η γιαγιά της. Από τότε γιαγιά και εγγονή μοιράστηκαν και βίωσαν στην Αθήνα την απόλυτη ανέχεια που συνοδεύει όσους και όσες, θύματα ατέλειωτων πολέμων σε χώρες της Ασίας, ζητούν επίσημα καταφύγιο στη δική μας χώρα -την πρώτη χώρα που συναντούν στο δρόμο τους για την Ευρώπη. Τις γνώριζα γιαγιά και εγγονή ως όνομα και ιστορία από τη διευθύντρια και τους/τις εκπαιδευτικούς του σχολείου όπου φοιτούσε κι όπου αναδείχτηκε «πρώτη μαθήτρια» η Σ.

Μια μέρα, στις αρχές Φεβρουαρίου, έφτασε στο σχολείο, αντί για τη Σ., μόνον ένα γράμμα της. Εξιστορούσε σ' αυτό την αγάπη της για τους δασκάλους και τις δασκάλες, τις όμορφες στιγμές που είχε περάσει εκεί, και πόσο θα της έλειπαν οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές της. Θα έλειπε για λίγο, έγραφε. Αναστατώθηκαν η διευθύντρια και οι εκπαιδευτικοί. Από τη γιαγιά πληροφορήθηκαν ότι έφυγε σε συγγενείς στη Γερμανία, αλλά δύσκολα το πίστεψαν. Λίγο καιρό αργότερα αποκαλύφθηκε η αλήθεια, ότι η Σ. είχε φύγει μαζί με άλλους παράνομα, και, κυρίως, ότι δεν έφτασε ποτέ στη Γερμανία, αλλά τα ίχνη της εξαφανίστηκαν σε μια γειτονική μας χώρα.

Μου λένε ότι σε οποιοδήποτε άλλο σχολείο το γεγονός αυτό θα καταγραφόταν απλώς ως ένα ακόμη θλιβερό περιστατικό «σχολικής διαρροής» παιδιών προσφύγων. Δε γνωρίζω κατά πόσο η άποψη αυτή ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ή αντικατοπτρίζει μάλλον μια ευρέως διαδεδομένη αρνητική έως συκοφαντική άποψη για τους/τις εκπαιδευτικούς μας. Εδώ, πάντως, οι εκπαιδευτικοί έκαναν την υπόθεση της χαμένης μαθήτριάς τους πρώτο θέμα στη ζωή τους και πρώτο μέλημα στην καθημερινότητά τους: «Η Σ. πρέπει να βρεθεί και να επιστρέψει σώα και ασφαλής στη χώρα και στο σχολείο!». Είπαν, το πάλεψαν και κέρδισαν. Κι εγώ είχα την τύχη να ζήσω τις -συνειδητά αφανείς- προσπάθειές τους από κοντά.

Αποδείχτηκε αργότερα ότι το αίσιο τέλος δεν ήταν τόσο αυτονόητο όσο νομίζαμε και ότι οι κίνδυνοι για το παιδί ήταν πολύ περισσότεροι απ' όσο φανταζόμασταν. Ομως τώρα, Τρίτη πρωί, ήμουν εκεί, εξουσιοδοτημένος από τη γιαγιά να παραλάβω τη Σ., την οποία «επαναπροωθούσε» η γειτονική χώρα.

Το βράδυ, μετά από 87 ημέρες στα κρατητήρια της γειτονικής χώρας, η Σ. βρέθηκε στην αγκαλιά της γιαγιάς και της διευθύντριάς της. Εκείνες να κλαίνε, κι εκείνη να της παρηγορεί ότι, δήθεν, δεν υπόφερε και τόσο. Κι εγώ, γνωρίζοντας την πραγματική ιστορία της που μου διηγήθηκε, να εκτιμώ το μέγεθος του έργου που επιτελούν εθελοντικά και τις ευθύνες που επωμίζονται οι εκπαιδευτικοί μας, και, ταυτόχρονα, να αναλογίζομαι το μέγεθος της απαξίωσης και της περιφρόνησης με τις οποίες συνήθως ανταμείβονται. Η ιστορία της Σ. είναι ένα καθημερινό σχολικό επεισόδιο, που θεωρώ ότι αξίζει να το διηγηθώ την επόμενη Κυριακή, για να γίνει κατανοητή η ιδιαίτερη αποστολή του σχολείου και των εκπαιδευτικών στη σημερινή δύσκολη εποχή.

Πηγή: Αγγελιοφόρος