Όταν είσαι μικρός και συνειδητοποιείς ότι είσαι μάλλον διαφορετικός, η αγάπη και η αποδοχή της οικογένειας και φίλων είναι το σημαντικότερο πράγμα. Είναι κρίμα οι ευνοημένοι να το ξεχνούν ή να κοιτούν μόνο τον εαυτό τους - το ότι είχα την αγάπη και την αποδοχή που χρειαζόμουν δεν είναι λόγος για να μην πολεμήσω για να την έχουν και οι άλλοι.
Κι έτσι, ζήτησα απ' την αθηναϊκή ομάδα Colour Youth να μου γράψει ένα κειμενάκι για την αυριανή ημέρα και για τα οφέλη του Coming Out...
To έργο του Κιθ Χάρινγκ, λίγο πριν πεθάνει, για την πρώτη ημέρα Coming Out του 1988
Coming Out, η επιτομή της LGBTQ αξιοπρέπειας - / Από τους Colour Youth
Εάν κάνετε μια μικρή έρευνα στην Wikipedia για το «Coming out», μπορείτε να βρείτε άρθρα σε πολλές (τουλάχιστον 34 γλώσσες), αλλά, όπως ίσως περιμένατε, οχι στα Ελληνικά.
Το «Coming out (...of the closet) », είναι μια διεθνής έκφραση που χρησιμοποιείται για να δηλώσει την πράξη της γνωστοποίησης του σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου από ένα LGBTQ* άτομο προς την οικογένειά του, τους φίλους του και το ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον (σχολείο, χώρος εργασίας κτλ). [*LGBTQ: Lesbian, Gay, Bi, Trans, Queer]
Σαν έννοια, το coming out, η «έξοδος από την ντουλάπα», είναι μια εύστοχη μεταφορά που εκφράζει την κοινωνική κατάσταση των «κρυφών» LGBTQ ατόμων ανά τον κόσμο, και κυρίως τον πόνο και την καταπίεση που συνεπάγεται η συνεχής διαβίωση μέσα στο σκοτάδι της κρυψίνοιας.
Μέσα στην ντουλάπα δεν παραμονεύουν μονάχα οι δαίμονες της παιδικής μας ηλικίας, αλλά εκεί κρύβεται και η σύγχρονη δαιμονοποιημένη μορφή μας. Όσο ρόδινα και να θέλουμε να βλέπουμε τα πράγματα, η πραγματικότητα πολλές φορές μας προσγειώνει:
Όταν είσαι γκέι/λεσβία ή αμφί ή τρανς αυτόματα κατατάσσεσαι στις ανεπιθύμητες κάστες της κοινωνίας. Αναγκάζεσαι μέσω της κοινωνικής πίεσης, που ‘χει σχεδόν πάντα αρνητικό πρόσημο έναντι της σεξουαλικής διαφοροποίησης, να «κρύβεσαι στην ντουλάπα», να ζεις μες στο σκοτάδι, το ψέμα και την (αμυντική) υποκρισία. Υιοθετείς τη μάσκα που θεωρείται αποδεκτή – κι ας είναι ενάντια στην ίδια σου τη φύση – και επιτρέπεις στον εαυτό σου μονάχα πίσω από κλειστούς τοίχους, σαν φυγάς ή εγκληματίας, να ζεις όπως νιώθεις, όπως είναι όμορφο να ζεις.
Βγαίνοντας από την ντουλάπα, παίρνεις αμέσως μια νέα θέση: αφενός αποτίνεις φόρο τιμής στην διαφορετικότητα, περιστοιχίζεις τον εαυτό σου με αξιοπρέπεια και ειλικρίνεια, αλλά και αποδεικνύεις σε εσένα και τους γύρω σου – φίλους και μη – ότι ο πρώτος άνθρωπος που πρέπει να σε σεβαστεί πριν σε σεβαστούν οι άλλοι, είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Αφετέρου, όντας ‘’οut’’, φωτίζεις μ’ αλληλεγγύη την καταπίεση που από παιδί σε στοιχειώνει (εσένα και τους ομοίους σου, εσένα και τις όμοιές σου), και δίνεις θάρρος άτυπα, αλλά ουσιαστικά σε άλλα άτομα που ίσως ξέρεις, ίσως και να μην γνωρίσεις ποτέ σου.
Με άλλα λόγια, το να βγαίνεις απ’ την ντουλάπα είναι μεγάλη υπόθεση. Διεκδικείς με απλότητα και τιμιότητα την αναγνώριση της αξιοπρέπειας σου, που εδώ και καιρό αλησμόνητο, από πάντα ίσως, δυστυχώς δε θεωρείται δεδομένη. Ανεξάρτητα απ’ το αν θέλεις να βγεις διακριτικά έξω απ’ την ντουλάπα, ή αν θες να τη σπάσεις αφήνοντας την πίσω σου σε χίλια κομμάτια, ένα είναι σίγουρο: η ντουλάπα και η κάθε ντουλάπα, και όλοι οι κλειστοί «χώροι» που προσπαθούν με τρόπο ανάλογο (και παράλογο) – είτε με το φόβο, είτε με ανήθικο μίσος – να περιορίσουν αυτόν που πραγματικά είσαι, αυτήν που πραγματικά είσαι, πρέπει να εξαφανισθούν.
Μια υγιής προσωπικότητα, όπως εξάλλου και μια υγιής κοινωνία, δεν μπορεί να λάμψει και να ευτυχήσει μες στην υποκρισία. Η Ελληνική κοινωνία – αυτή που έχουμε ζήσει, αυτή που μέσα έχουμε μεγαλώσει, αυτή που έχουμε υποστεί – είναι περίτρανο πια παράδειγμα της οντότητας που, έχοντας επιλέξει το δρόμο της υποκρισίας, καταβαραθρώθηκε. Δυστύχησε. Μετάνιωσε.
Γιατί κι εσύ;
Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Coming Out θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ "I am" της Ινδής παραγωγού Sonali Gullati. Το ντοκιμαντέρ πραγματεύεται την αγάπη των γονιών προς τα παιδιά τους, όταν αυτά τους αποκαλύπτουν το σεξουαλικό τους προσανατολισμό και, παράλληλα, προσεγγίζει τις κοινωνικές δυνατότητες μιας κλειστής κοινωνίας όπως αυτή της Ινδίας.
Η προβολή γίνεται στο θέατρο Βικτώρια (Μαγνησίας 5 & Γ' Σεπτεμβρίου 119) την Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012 και ώρα 8.00 το βράδυ με ελεύθερη είσοδο. Μετά την προβολή θ' ακολουθήσει συζήτηση και ελαφρύ γεύμα με finger food και sangria (για την οικονομική ενίσχυση του LGBT Κοινωνικού Κέντρου «The Athens Rainbow House»).
Το δελτίο τύπου:
[...] Βλέπετε, εμείς οι γκέη, οι λεσβίες οι αμφι και οι τρανς, όταν λέμε πως ένα άτομο «είναι μέσα στην ντουλάπα» εννοούμε πως ακόμα δεν έχει αποκαλύψει τον πραγματικό του σεξουαλικό προσανατολισμό ή την πραγματική του ταυτότητα φύλου στην οικογένειά του, στους φίλους του, στην κοινωνία ολόκληρη, ή, ακόμα χειρότερα, ούτε καν στον ίδιο του τον εαυτό.
Μετά από όλα αυτά, η ερώτηση που έρχεται κατευθείαν στο μυαλό πολλών δεν είναι άλλη από την ακόλουθη: «Και γιατί δηλαδή πρέπει να το λένε;» Συνήθως δε, τέτοιες ερωτήσεις ακολουθούνται από άλλα ωραία τύπου «Δεν με νοιάζει τι κάνει ο καθένας στο κρεβάτι του», «Εγώ δεν έχω πρόβλημα με τους γκέη, τις λεσβίες κτλ. (μάλιστα έχω και φίλους γκέη, λεσβίες κτλ.) αρκεί να μην προκαλούν με το να το λένε αριστερά και δεξιά» ή ακόμη και «Να μην το λένε γιατί μας ακούνε και μικρά παιδιά και επηρεάζονται ». (Υπάρχουν και γκέη κυρίως άτομα που το πάνε ένα βήμα παραπέρα και παραδέχονται ευθαρσώς πως «Εγώ δεν το λέω γιατί δεν είμαι και καμιά κραγμένη. Αντρίκια πράγματα μόνο.»)
Για μιά φορά, θα προσπαθήσουμε να αντισταθούμε στην παρόρμηση και δεν θα ασχοληθούμε με αυτά τα άτομα. Αντίθετα, μας ενδιαφέρει πολύ να απευθυνθούμε σε σκεπτόμενα, ανοιχτόμυαλα άτομα και να πούμε ότι η έξοδος «από την ντουλάπα», ή το coming out όπως είναι γνωστότερο διεθνώς, δηλαδή η αποδοχή και γνωστοποίηση του σεξουαλικού του προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου του από ένα LGBTQ* άτομο προς την οικογένειά του, τους φίλους του και το ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον (σχολείο, χώρος εργασίας κτλ) είναι μιά πολύ σημαντική πράξη που αφορά οχι μόνο το ίδιο το άτομο, αλλά και όλους και όλες εμάς. Και αυτό γιατί, μέσω του coming out:
• Καταρρίπτονται τα ιστορικά πλέον στερεότυπα για τα LGBT άτομα που θέλει να προβάλλει η τηλεόραση και τα διάφορα ΜΜΕ.
• Καταπολεμούνται οι διακρίσεις, και καλλιεργείται ο σεβασμός στην διαφορετικότητα και η προπασπιση της ισότητας: μαθαίνουμε πως είμαστε όλοι και όλες διαφορετικοί/ες αλλά και όλοι και όλες ίσοι/ες.
• Καταλαβαίνουμε ότι το να είναι κάποιος/α γκέη, λεσβία, αμφί ή τρανς δεν είναι και τόσο μεγάλο ζήτημα όσο θέλαμε να πιστεύουμε ή όσο μας είχαν πει ότι είναι. Βλέπουμε πως υπάρχουν γκέη, λεσβίες, αμφί και τρανς που, αν και με κάποιες διαφορές, είναι άνθρωποι σαν κι εμάς. Και αν μη τι άλλο, αρκετές διαφορές έχουμε με όλους τους άλλους ανθρώπους.
• Τα ίδια τα LGBT* άτομα αφήνουν πίσω τους την δυσβάσταχτη μοναξιά που προϋποθέτει μία ζωή μέσα στην υποκρισία και το ψέμα προς την οικογένεια, την παρέα και την κοινωνία ολόκληρη (Εσείς αλήθεια πως θα νοιώθατε αν δεν μπορούσατε να μιλήσετε για τον άνθρωπό σας ούτε στην ίδια σας την μάνα;)
• Με το να είναι κάποιος/α ανοιχτά γκέη, λεσβία, αμφί ή τρανς, βοηθάει και άλλα LGBTQ* άτομα να κάνουν coming out.
Σε τελική ανάλυση, το coming out και η αποδοχή και ο σεβασμός προς το άτομο που επιλέγει να το κάνει, είναι δείγμα ανθρωπιάς και πολιτισμού. Η Παγκόσμια Ημέρα Coming Out είναι αφιερωμένη στην ελευθερία της ανοικτής έκφρασης του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, θεσπίστηκε το 1988 από τον ψυχολόγο Robert Eichberg και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 11 Οκτωβρίου.
Την ημέρα αυτή, πολλά LGBTQ άτομα επιχειρούν να μιλήσουν ανοιχτά για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου τους στα άτομα που αγαπούν ή απλά γνωρίζουν. Την ημέρα αυτή, αλλά και οποιαδήποτε άλλη ημέρα βέβαια, ίσως ένα άτομο που αγαπάς ή γνωρίζεις κι εσύ αποφασίσει να σου μιλήσει ανοιχτά για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου του. Δεν πρέπει να ξεχνάς ότι μια τέτοια απόφαση, δείχνει πως το άτομο αυτό σε εκτιμά και σε εμπιστεύεται.
Εσύ πώς θα του το ανταποδώσεις;
Κι έτσι, ζήτησα απ' την αθηναϊκή ομάδα Colour Youth να μου γράψει ένα κειμενάκι για την αυριανή ημέρα και για τα οφέλη του Coming Out...
To έργο του Κιθ Χάρινγκ, λίγο πριν πεθάνει, για την πρώτη ημέρα Coming Out του 1988
Coming Out, η επιτομή της LGBTQ αξιοπρέπειας - / Από τους Colour Youth
Εάν κάνετε μια μικρή έρευνα στην Wikipedia για το «Coming out», μπορείτε να βρείτε άρθρα σε πολλές (τουλάχιστον 34 γλώσσες), αλλά, όπως ίσως περιμένατε, οχι στα Ελληνικά.
Το «Coming out (...of the closet) », είναι μια διεθνής έκφραση που χρησιμοποιείται για να δηλώσει την πράξη της γνωστοποίησης του σεξουαλικού προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου από ένα LGBTQ* άτομο προς την οικογένειά του, τους φίλους του και το ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον (σχολείο, χώρος εργασίας κτλ). [*LGBTQ: Lesbian, Gay, Bi, Trans, Queer]
Σαν έννοια, το coming out, η «έξοδος από την ντουλάπα», είναι μια εύστοχη μεταφορά που εκφράζει την κοινωνική κατάσταση των «κρυφών» LGBTQ ατόμων ανά τον κόσμο, και κυρίως τον πόνο και την καταπίεση που συνεπάγεται η συνεχής διαβίωση μέσα στο σκοτάδι της κρυψίνοιας.
Μέσα στην ντουλάπα δεν παραμονεύουν μονάχα οι δαίμονες της παιδικής μας ηλικίας, αλλά εκεί κρύβεται και η σύγχρονη δαιμονοποιημένη μορφή μας. Όσο ρόδινα και να θέλουμε να βλέπουμε τα πράγματα, η πραγματικότητα πολλές φορές μας προσγειώνει:
Όταν είσαι γκέι/λεσβία ή αμφί ή τρανς αυτόματα κατατάσσεσαι στις ανεπιθύμητες κάστες της κοινωνίας. Αναγκάζεσαι μέσω της κοινωνικής πίεσης, που ‘χει σχεδόν πάντα αρνητικό πρόσημο έναντι της σεξουαλικής διαφοροποίησης, να «κρύβεσαι στην ντουλάπα», να ζεις μες στο σκοτάδι, το ψέμα και την (αμυντική) υποκρισία. Υιοθετείς τη μάσκα που θεωρείται αποδεκτή – κι ας είναι ενάντια στην ίδια σου τη φύση – και επιτρέπεις στον εαυτό σου μονάχα πίσω από κλειστούς τοίχους, σαν φυγάς ή εγκληματίας, να ζεις όπως νιώθεις, όπως είναι όμορφο να ζεις.
Βγαίνοντας από την ντουλάπα, παίρνεις αμέσως μια νέα θέση: αφενός αποτίνεις φόρο τιμής στην διαφορετικότητα, περιστοιχίζεις τον εαυτό σου με αξιοπρέπεια και ειλικρίνεια, αλλά και αποδεικνύεις σε εσένα και τους γύρω σου – φίλους και μη – ότι ο πρώτος άνθρωπος που πρέπει να σε σεβαστεί πριν σε σεβαστούν οι άλλοι, είναι ο ίδιος σου ο εαυτός. Αφετέρου, όντας ‘’οut’’, φωτίζεις μ’ αλληλεγγύη την καταπίεση που από παιδί σε στοιχειώνει (εσένα και τους ομοίους σου, εσένα και τις όμοιές σου), και δίνεις θάρρος άτυπα, αλλά ουσιαστικά σε άλλα άτομα που ίσως ξέρεις, ίσως και να μην γνωρίσεις ποτέ σου.
Με άλλα λόγια, το να βγαίνεις απ’ την ντουλάπα είναι μεγάλη υπόθεση. Διεκδικείς με απλότητα και τιμιότητα την αναγνώριση της αξιοπρέπειας σου, που εδώ και καιρό αλησμόνητο, από πάντα ίσως, δυστυχώς δε θεωρείται δεδομένη. Ανεξάρτητα απ’ το αν θέλεις να βγεις διακριτικά έξω απ’ την ντουλάπα, ή αν θες να τη σπάσεις αφήνοντας την πίσω σου σε χίλια κομμάτια, ένα είναι σίγουρο: η ντουλάπα και η κάθε ντουλάπα, και όλοι οι κλειστοί «χώροι» που προσπαθούν με τρόπο ανάλογο (και παράλογο) – είτε με το φόβο, είτε με ανήθικο μίσος – να περιορίσουν αυτόν που πραγματικά είσαι, αυτήν που πραγματικά είσαι, πρέπει να εξαφανισθούν.
Μια υγιής προσωπικότητα, όπως εξάλλου και μια υγιής κοινωνία, δεν μπορεί να λάμψει και να ευτυχήσει μες στην υποκρισία. Η Ελληνική κοινωνία – αυτή που έχουμε ζήσει, αυτή που μέσα έχουμε μεγαλώσει, αυτή που έχουμε υποστεί – είναι περίτρανο πια παράδειγμα της οντότητας που, έχοντας επιλέξει το δρόμο της υποκρισίας, καταβαραθρώθηκε. Δυστύχησε. Μετάνιωσε.
Γιατί κι εσύ;
Με αφορμή την Παγκόσμια Μέρα Coming Out θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ "I am" της Ινδής παραγωγού Sonali Gullati. Το ντοκιμαντέρ πραγματεύεται την αγάπη των γονιών προς τα παιδιά τους, όταν αυτά τους αποκαλύπτουν το σεξουαλικό τους προσανατολισμό και, παράλληλα, προσεγγίζει τις κοινωνικές δυνατότητες μιας κλειστής κοινωνίας όπως αυτή της Ινδίας.
Η προβολή γίνεται στο θέατρο Βικτώρια (Μαγνησίας 5 & Γ' Σεπτεμβρίου 119) την Πέμπτη 11 Οκτωβρίου 2012 και ώρα 8.00 το βράδυ με ελεύθερη είσοδο. Μετά την προβολή θ' ακολουθήσει συζήτηση και ελαφρύ γεύμα με finger food και sangria (για την οικονομική ενίσχυση του LGBT Κοινωνικού Κέντρου «The Athens Rainbow House»).
Το δελτίο τύπου:
[...] Βλέπετε, εμείς οι γκέη, οι λεσβίες οι αμφι και οι τρανς, όταν λέμε πως ένα άτομο «είναι μέσα στην ντουλάπα» εννοούμε πως ακόμα δεν έχει αποκαλύψει τον πραγματικό του σεξουαλικό προσανατολισμό ή την πραγματική του ταυτότητα φύλου στην οικογένειά του, στους φίλους του, στην κοινωνία ολόκληρη, ή, ακόμα χειρότερα, ούτε καν στον ίδιο του τον εαυτό.
Μετά από όλα αυτά, η ερώτηση που έρχεται κατευθείαν στο μυαλό πολλών δεν είναι άλλη από την ακόλουθη: «Και γιατί δηλαδή πρέπει να το λένε;» Συνήθως δε, τέτοιες ερωτήσεις ακολουθούνται από άλλα ωραία τύπου «Δεν με νοιάζει τι κάνει ο καθένας στο κρεβάτι του», «Εγώ δεν έχω πρόβλημα με τους γκέη, τις λεσβίες κτλ. (μάλιστα έχω και φίλους γκέη, λεσβίες κτλ.) αρκεί να μην προκαλούν με το να το λένε αριστερά και δεξιά» ή ακόμη και «Να μην το λένε γιατί μας ακούνε και μικρά παιδιά και επηρεάζονται ». (Υπάρχουν και γκέη κυρίως άτομα που το πάνε ένα βήμα παραπέρα και παραδέχονται ευθαρσώς πως «Εγώ δεν το λέω γιατί δεν είμαι και καμιά κραγμένη. Αντρίκια πράγματα μόνο.»)
Για μιά φορά, θα προσπαθήσουμε να αντισταθούμε στην παρόρμηση και δεν θα ασχοληθούμε με αυτά τα άτομα. Αντίθετα, μας ενδιαφέρει πολύ να απευθυνθούμε σε σκεπτόμενα, ανοιχτόμυαλα άτομα και να πούμε ότι η έξοδος «από την ντουλάπα», ή το coming out όπως είναι γνωστότερο διεθνώς, δηλαδή η αποδοχή και γνωστοποίηση του σεξουαλικού του προσανατολισμού ή/και της ταυτότητας φύλου του από ένα LGBTQ* άτομο προς την οικογένειά του, τους φίλους του και το ευρύτερο κοινωνικό του περιβάλλον (σχολείο, χώρος εργασίας κτλ) είναι μιά πολύ σημαντική πράξη που αφορά οχι μόνο το ίδιο το άτομο, αλλά και όλους και όλες εμάς. Και αυτό γιατί, μέσω του coming out:
• Καταρρίπτονται τα ιστορικά πλέον στερεότυπα για τα LGBT άτομα που θέλει να προβάλλει η τηλεόραση και τα διάφορα ΜΜΕ.
• Καταπολεμούνται οι διακρίσεις, και καλλιεργείται ο σεβασμός στην διαφορετικότητα και η προπασπιση της ισότητας: μαθαίνουμε πως είμαστε όλοι και όλες διαφορετικοί/ες αλλά και όλοι και όλες ίσοι/ες.
• Καταλαβαίνουμε ότι το να είναι κάποιος/α γκέη, λεσβία, αμφί ή τρανς δεν είναι και τόσο μεγάλο ζήτημα όσο θέλαμε να πιστεύουμε ή όσο μας είχαν πει ότι είναι. Βλέπουμε πως υπάρχουν γκέη, λεσβίες, αμφί και τρανς που, αν και με κάποιες διαφορές, είναι άνθρωποι σαν κι εμάς. Και αν μη τι άλλο, αρκετές διαφορές έχουμε με όλους τους άλλους ανθρώπους.
• Τα ίδια τα LGBT* άτομα αφήνουν πίσω τους την δυσβάσταχτη μοναξιά που προϋποθέτει μία ζωή μέσα στην υποκρισία και το ψέμα προς την οικογένεια, την παρέα και την κοινωνία ολόκληρη (Εσείς αλήθεια πως θα νοιώθατε αν δεν μπορούσατε να μιλήσετε για τον άνθρωπό σας ούτε στην ίδια σας την μάνα;)
• Με το να είναι κάποιος/α ανοιχτά γκέη, λεσβία, αμφί ή τρανς, βοηθάει και άλλα LGBTQ* άτομα να κάνουν coming out.
Σε τελική ανάλυση, το coming out και η αποδοχή και ο σεβασμός προς το άτομο που επιλέγει να το κάνει, είναι δείγμα ανθρωπιάς και πολιτισμού. Η Παγκόσμια Ημέρα Coming Out είναι αφιερωμένη στην ελευθερία της ανοικτής έκφρασης του σεξουαλικού προσανατολισμού και της ταυτότητας φύλου, θεσπίστηκε το 1988 από τον ψυχολόγο Robert Eichberg και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 11 Οκτωβρίου.
Την ημέρα αυτή, πολλά LGBTQ άτομα επιχειρούν να μιλήσουν ανοιχτά για τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου τους στα άτομα που αγαπούν ή απλά γνωρίζουν. Την ημέρα αυτή, αλλά και οποιαδήποτε άλλη ημέρα βέβαια, ίσως ένα άτομο που αγαπάς ή γνωρίζεις κι εσύ αποφασίσει να σου μιλήσει ανοιχτά για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό ή την ταυτότητα φύλου του. Δεν πρέπει να ξεχνάς ότι μια τέτοια απόφαση, δείχνει πως το άτομο αυτό σε εκτιμά και σε εμπιστεύεται.
Εσύ πώς θα του το ανταποδώσεις;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου