Τρίτη 26 Ιουλίου 2011

62 παιδιά από τη Βουλγαρία στους δρόμους της πόλης

Εξήντα δύο παιδιά από τη Βουλγαρία κυκλοφορούν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης, πουλώντας χαρτομάντιλα, λουλούδια και άλλα αντικείμενα, ζητιανεύοντας και βιώνοντας -ως θύματα εκμετάλλευσης- στο πετσί τους ότι είναι, αυτό που... εύσχημα αποκαλούμε, «παιδιά ενός κατώτερου Θεού».

Η έρευνα με τίτλο «Παιδιά και έφηβοι από τη Βουλγαρία σε κίνδυνο εκμετάλλευσης και εμπορίας στην Ελλάδα - Μια μελέτη περιπτώσεων για τις στρατηγικές επιβίωσης στο δρόμο, στη Θεσσαλονίκη», εκπονήθηκε με την υποστήριξη του Oak Foundation, στο πλαίσιο του προγράμματος «MARIO», και σε συνεργασία με την Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων «ΑΡΣΙΣ» στην Ελλάδα και την «Alliance for Children and Youth» στη Βουλγαρία, αλλά και τη διεθνή μη κυβερνητική οργάνωση «Terre des Hommes», από 22 Νοεμβρίου 2010 ώς 31 Δεκεμβρίου 2010.

Αμεσος στόχος του προγράμματος «ΜARIO» ήταν να δώσει μια ενδεικτική αλλά και χαρακτηριστική εικόνα της έκτασης και των ειδικότερων διαστάσεων του φαινομένου της μαζικής επαιτείας παιδιών στην Ελλάδα και ειδικότερα των παιδιών και οικογενειών που προέρχονται από τη Βουλγαρία. «Η ομάδα αυτή έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, ιδίως στη Βόρεια Ελλάδα, με επίκεντρο τη Θεσσαλονίκη, όπου και κυρίως διεξήχθη η έρευνα. Η καταγραφή του φαινομένου ήταν δειγματοληπτική, είχε διάρκεια ενός μήνα και πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη, με τη μέθοδο της προσέγγισης της ομάδας-στόχου μέσω της κοινωνικής εργασίας στο δρόμο και των συνεντεύξεων με αρμόδιες υπηρεσίες», αναφέρουν οι αρμόδιοι της «ΑΡΣΙΣ».

«Καθημερινά βλέπουμε στους δρόμους της Θεσσαλονίκης παιδιά που ζητιανεύουν, που πωλούν κεριά, χαρτομάντιλα, λουλούδια, που μαζεύουν παλιά ρούχα και σίδερα από τους κάδους σκουπιδιών, νεαρές γυναίκες που συνήθως κρατούν ένα μωρό ή ένα μικρό παιδί στην αγκαλιά τους ή συνοδεύονται από κάποιο ανάπηρο παιδί ή επιδεικνύοντας μια επιγραφή που εξηγεί σχετικά με τη χειρουργική επέμβαση που χρειάζεται το παιδί κ.λπ. Στα φανάρια, έφηβοι πλένουν τζάμια. Αυτό είναι το σκηνικό μέσα στο οποίο έλαβε χώρα αυτή η έρευνα. Ενα τόσο ευρύ φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων διεξάγεται στο δρόμο από έναν ιδιαίτερα ετερογενή πληθυσμό: μεγάλοι και μικροί, ελληνικής και αλλοδαπής ιθαγένειας, καταγωγής Ρομά», επισημαίνεται στη μελέτη.

Και νήπια...

Μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2010, 62 παιδιά και έφηβοι από τη Βουλγαρία εντοπίστηκαν στη Θεσσαλονίκη, οι περισσότεροι από αυτούς να ασκούν οικονομική δραστηριότητα στο δρόμο με διάφορους τρόπους. Οι ηλικίες των παιδιών και των εφήβων διέφεραν. Σε ορισμένες περιπτώσεις αξιολογούνταν αόριστα από τους κοινωνικούς ερευνητές. Πάντως, βάσει της μελέτης, 12 ήταν νήπια κάτω των 2 ετών, άλλα 10 ήταν μεταξύ 2 και 5 ετών, 13 παιδιά ήταν ηλικίας 6 - 11 ετών, 18 παιδιά ήταν μεταξύ 11 και 14 ετών και 9 παιδιά ήταν μεταξύ 15 και 17 ετών.

«Τα βρέφη και τα νήπια, καθώς και τα παιδιά ηλικίας μέχρι πέντε ετών, βρίσκονταν συχνά στην αγκαλιά των ενηλίκων που επαιτούσαν και είναι αυτή η συγκεκριμένη οικονομική δραστηριότητα που εξηγεί την αυξημένη παρουσία τους στους δρόμους: πάνω από το ένα τρίτο των παιδιών που συναντήσαμε ήταν 5 ετών ή μικρότερα. Λόγω των γενικά μικρών ηλικιών, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι τα περισσότερα παιδιά ήταν υπό την άμεση επίβλεψη ενός ενήλικα (40 περιπτώσεις). Οι περισσότεροι από αυτούς τους ενήλικες ισχυρίστηκαν ότι ήταν οι μητέρες (για 30 παιδιά και έφηβους) και σε μία περίπτωση, ο πατέρας, όταν αυτός ο ενήλικας εντοπίστηκε χάρη σε πληροφορίες άλλων, ένας συγγενής σε εννέα περιπτώσεις, είτε μια γιαγιά ή πιο συχνά μια θεία. Δεν εκπλήσσει το γεγονός ότι οι έφηβοι συνήθως εντοπίζονται να εργάζονται στα φανάρια, πλένοντας τζάμια αυτοκινήτων, επαιτώντας ή πουλώντας μικροαντικείμενα. Στη Θεσσαλονίκη αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των ανηλίκων που φαίνεται να εργάζονται χωρίς την επίβλεψη ενηλίκου, και πιο συχνά εργάζονται σε μικρές ομάδες συνομηλίκων (16 παιδιά ως 16 ετών - έφηβοι) και, σπανιότερα, φαίνεται να είναι εντελώς μόνοι τους (5 έφηβοι)», αναφέρουν οι υπεύθυνοι της «ΑΡΣΙΣ».

Η καταγωγή των Βούλγαρων υπηκόων που εντοπίστηκαν στη Θεσσαλονίκη ήταν από το βόρειο, ανατολικό, δυτικό και κεντρικό τμήμα της χώρας. Οπως τόνισαν οι αρμόδιοι της «ΑΡΣΙΣ», τα παιδιά από τη Βουλγαρία άρχισαν να αποτελούν «φαινόμενο» των δρόμων στη Θεσσαλονίκη μετά το 2007, όταν «άνοιξαν» τα σύνορα. Αντιθέτως, μειώθηκε η παρουσία παιδιών από τη Ρουμανία, ενώ, αν και εντοπίζονται ετησίως 120 παιδιά από την Αλβανία, λόγω της διακρατικής συνεργασίας έχει βρεθεί λύση. Το Σεπτέμβριο προγραμματίζεται συνάντηση για ανάλογη συνεργασία και με τη Βουλγαρία. Τα παιδιά από τη Βουλγαρία διαπιστώθηκε ότι μένουν σε καταυλισμούς ή φτηνά ξενοδοχεία που νοικιάζουν «κυκλώματα εκμετάλλευσης», ενώ οι αρμόδιοι συνιστούν να μη δίνουν οι πολίτες χρήματα σε όσα επαιτούν, αλλά μόνο φαγητό και νερό.

Προτάσεις

Οι μελετητές προτείνουν:

1. Η χάραξη πολιτικής στην Ελλάδα για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων αυτών των παιδιών χρειάζεται να επικεντρωθεί στην υλοποίηση υπηρεσιών, οι οποίες να υπερβαίνουν τα στενά όρια της αντιμετώπισης της εμπορίας παιδιών. Η λειτουργία ξενώνων για τη φιλοξενία παιδιών, σε περιπτώσεις κρίσης όπου πρέπει να εγκαταλείψουν το δρόμο άμεσα, είναι ζωτικής σημασίας.

2. Οι υπηρεσίες αυτές είναι ανάγκη να πλαισιώνονται από μια σειρά παρεμβάσεων βασισμένων στην εργασία στο δρόμο από εκπαιδευμένους επαγγελματίες.

3. Απαιτείται η διακρατική συνεργασία Βουλγαρίας και Ελλάδας αλλά και κοινές προσπάθειες.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου