Τα παιδιά µπουκώνονται µε φάρµακα

Αντιβιώσεις, αντιισταμινικά, αντιβηχικά: Οπως δείχνουν μελέτες, οι γονείς συχνά μπουκώνουν τα παιδιά τους με φάρμακα ακόμη και χωρίς συνταγή γιατρού. 

Οι παιδίατροι από την πλευρά τους συντηρούν αυτόν τον φαύλο κύκλο συνταγογραφώντας φάρμακα για να καθησυχάσουν τους γονείς και όχι επειδή πραγματικά τα χρειάζονται τα παιδιά. 

Το μεγαλύτερο αγκάθι, σύμφωνα με τους λοιμωξιολόγους, είναι η υψηλή και συχνά χωρίς επιστημονική τεκμηρίωση χορήγηση αντιβίωσης. Πρόσφατη έρευνα του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου «Αττικόν» έδειξε ότι οκτώ στους δέκα παιδιάτρους υποκύπτουν στις πιέσεις των γονέων και τελικά χορηγούν φαρμακευτική αγωγή στα παιδιά – που συνήθως είναι αντιβίωση. 

Μάλιστα, οι ίδιοι οι γιατροί παραδέχονται πως, εάν δεν κάνουν το χατίρι των γονέων, τότε το πιο πιθανό είναι να μειωθούν οι ασθενείς τους. «Ο Ελληνας δεν φεύγει από το ιατρείο χωρίς φάρμακο. Από την άλλη, μερίδα γιατρών δεν παρακολουθεί τις εξελίξεις, με αποτέλεσμα να μην έχουν γίνει κατανοητές οι διαστάσεις που λαμβάνει το πρόβλημα των ανθεκτικών μικροβίων στη χώρα μας», λέει στα «ΝΕΑ» ο λοιμωξιολόγος και λέκτορας Παιδιατρικής του Πανεπιστήμιου Αθηνών Νίκος Σπυρίδης. 

«Οταν τα παιδιά λαμβάνουν αντιβιώσεις χωρίς λόγο, ο οργανισμός τους αποικίζεται από μικρόβια που διατηρούν την ανθεκτικότητά τους. Με τον τρόπο αυτόν τα “σούπερ” μικρόβια διασπείρονται και στα άλλα παιδιά και αυτά με τη σειρά τους τα μεταφέρουν στους ενηλίκους. Ο κίνδυνος των ανθεκτικών μικροβίων είναι πλέον τόσο μεγάλος, που θα ξεπεράσει τον ιό του HIV», συμπληρώνει ο κ. Σπυρίδης. 

ΣΤΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ. Κι αν κανείς θα πίστευε πως στα παιδιατρικά νοσοκομεία η κατάσταση είναι ελεγχόμενη, πρόσφατη μελέτη δείχνει πως η «εκτός ένδειξης» χορήγηση αντιβίωσης αποτελεί τον κανόνα. ∆εν πρόκειται ωστόσο για ελληνική πρωτοτυπία. Ειδικότερα, η μελέτη που δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «European Journal of Clinical Pharmacology» διεξήχθη σε τρεις ευρωπαϊκές χώρες – Αγγλία, Ιταλία και Ελλάδα. Οι ερευνητές (μεταξύ των οποίων και ο κ. Σπυρίδης) διαπίστωσαν πως συχνά οι μικροί ασθενείς λαμβάνουν λάθος δόση φαρμάκων, τους χορηγούνται αντιβιώσεις για μη ενδεδειγμένη πάθηση ή λαμβάνουν σκευάσματα που δεν είναι για την ηλικία τους. 

Είναι ενδεικτικό, όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, ότι δύο στα δέκα νεογνά που νοσηλεύονταν σε Μονάδα Εντατικής Θεραπείας έλαβαν αντιβιοτικό μη ενδεδειγμένο για την ηλικία τους. Το αντίστοιχο ποσοστό για την Αγγλία ήταν 4,3% και για την Ιταλία 2,2%. 

Πάντως, όπως διευκρινίζουν οι λοιμωξιολόγοι, τα περισσότερα αντιβιοτικά δεν έχουν μελετηθεί σε μικρά παιδιά, γι’ αυτό και δεν φέρουν ένδειξη χορήγησης σε μωρά κάτω των 3 μηνών. 

Η «γκρίζα ζώνη» των αντιβηχικών

ΜΕΓΑΛΗ ΑΠΗΧΗΣΗ στους γονείς, όπως παραδέχονται οι ίδιοι οι γιατροί, έχουν και τα αντιβηχικά σκευάσματα. Στους κύκλους των ειδικών, ωστόσο, η αποτελεσματικότητά τους βρίσκεται στην «γκρίζα ζώνη» αφού υπάρχουν έντονες ενστάσεις για τη χορήγησή τους – κυρίως στα παιδιά. 

Οι ανησυχίες που εξέφρασαν τον περασμένο Οκτώβριο οι επιστήμονες για την ουσία κωδεΐνη – περιέχεται σε αντιβηχικά φάρμακα – σήμαναν συναγερμό. Και αυτό γιατί η κωδεΐνη κρίθηκε αναποτελεσματική και εθιστική για μικρούς και μεγάλους. 

Η αντίδραση της ανεξάρτητης βρετανικής κυβερνητικής υπηρεσίας ΜΗRΑ (Medicines and ΗealthcareRegulatory Agency), που ασχολείται με θέµατα ασφαλείας φαρμάκων, ήταν άμεση, ζητώντας την απόσυρση των σκευασμάτων για τον βήχα που χορηγούνται σε παιδιά. 

Στη χώρα μας κυκλοφορεί μόνον ένα σιρόπι με τη δραστική ουσία κωδεΐνη, το οποίο έχει την ιδιότητα να καταστέλλει μερικώς το αναπνευστικό σύστημα προκειμένου να διακόπτει το σύμπτωμα του βήχα. Οπως υπογραμμίζει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας τουΑριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ∆ημήτρης Κούβελας, το συγκεκριμένο σιρόπι δεν έχει ένδειξη για παιδιά παρ’ ότι ορισμένοι γιατροί το χορηγούν. 

«Τα παιδιά δεν εµμανίζουν ξηρό βήχα – εκτός από εκείνα που πάσχουν από άσθμα και άρα λαμβάνουν αντιασθματικά και αντισταμινικά σκευάσματα – συνεπώς δεν υπάρχει λόγος χορήγησης αντιβηχικού σιροπιού με κωδεΐνη. 

Ακόμη όμως και όταν ο βήχας είναι παραγωγικός, παράγεται δηλαδή βλέννα, τα αποχρεμπτικά δεν φαίνεται να βοηθούν δραστικά. 

Συνεπώς – και ιδίως όσον αφορά τους ανηλίκους – δεν συντρέχει σοβαρός λόγος για να επιβαρυνθεί ο οργανισμός τους από τα συγκεκριμένα φάρμακα, δεδομένου ότι μεταβολίζονται στο ήπαρ και τα νεφρά» προσθέτει ο κ. Κούβελας. 

ΤΟ ΤΣΑΪ. Κι όμως, οι παιδίατροι παραδέχονται πως συχνά υποκύπτουν στις πιέσεις των γονέων για χορήγηση σχετικού φαρμάκου ή τα συνταγογραφούν για να... κερδίσουν τις εντυπώσεις. 

Πάντως, ο κ. Κούβελας υποστηρίζει πως το «αντίδοτο» του βήχα κρύβεται στο τσάι, καθώς η ουσία θεοφυλλίνη έχει μυοχαλαρωτική δράση αποτελώντας ένα φυσικό βρογχοδιασταλτικό φάρμακο. 

Μεγάλος εχθρός οι αλλεργίες

ΟΙ ΑΛΛΕΡΓΙΕΣ αποτελούν την πρώτη αιτία χρόνιας νόσησης και, όπως δείχνουν τα δεδομένα, η κόκκινη και μπουκωμένη μύτη των παιδιών δεν οφείλεται απαραίτητα σε ένα αθώο κρύωμα. 

Οπως λέει στα «ΝΕΑ» η πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αλλεργιολογίας και Κλινικής Ανοσολογίας Καλλιόπη Κόντου - Φίλη, κατά μέσο όρο το 20% των Ελλήνων πάσχει από αλλεργική ρινίτιδα και το 5% από άσθμα. Μάλιστα, στα Ελληνόπουλα το ποσοστό του άσθματος είναι τουλάχιστον διπλάσιο απ’ αυτό των ενηλίκων, ενώ υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν τετραπλασιασμό του επιπολασμού του παιδικού άσθματος τα τελευταία 30 χρόνια. 

Ιδια είναι η κατάσταση και στην Ευρώπη. Το αποτέλεσμα; Στην Ε.Ε. δαπανώνται για τα αλλεργικά νοσήματα πάνω από 29 δισεκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Αν και, όπως παρατηρούν οι ειδικοί, η ανάπτυξη νεώτερων και πιο δαπανηρών φαρμακευτικών ουσιών αλλά και η «ανανέωση» των συσκευασιών των παλαιότερων έχουν συμβάλει σημαντικά στις δαπάνες. 

Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει η κ. Κόντου - Φίλη, έως και πριν από λίγα χρόνια ίσχυε το εξής παράδοξο: οι γιατροί δεν χορηγούσαν φάρμακα, με αποτέλεσμα οι μικροί ασθενείς να υποφέρουν. Το ζητούμενο ωστόσο είναι, σύμφωνα με την ειδικό, η αντιμετώπιση των αλλεργιών και του άσθματος έτσι ώστε να έχουν τα παιδιά μια φυσιολογική ζωή. «Πάντως, νιώθω πιο άνετα όταν συνταγογραφώ στα παιδιά παλιά και δοκιμασμένα φάρμακα, η αποτελεσματικότητα των οποίων έχει τεκµηριωθεί». 

ΜΕΛΕΤΟΥΝ ΦΑΡΜΑΚΑ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισµός Φαρμάκων έχει εκδώσει οδηγία για την κλινική μελέτη των φαρμακευτικών ουσιών που απευθύνονται σε μικρά παιδιά, στα πρότυπα των μελετών για τους ενηλίκους. Ηδη, έχει αρχίσει μελέτη για την ουσία περοπενμη (αντιμικροβιακό), η οποία σύμφωνα με την ίδια μελέτη ήταν η πιο συχνά χορηγούμενη αντιβίωση στα νεογνά. Εντύπωση έκανε στους ερευνητές και το γεγονός πως μία συγκεκριμένη φαρμακευτική ουσία, οι αμινογλυκοσίδες (ομάδα αντιμικροβιακών ουσιών, ιδιαίτερα δραστική αλλά και τοξική), χορηγούνταν στα Ελληνόπουλα σε μεγαλύτερη από την ενδεδειγμένη δόση.

Πηγή: Νέα