Από τα θρανία στα... δίχτυα της ΕΛΑΣ

Παιδιά διαλυμένων και προβληματικών οικογενειών, με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο και ψυχολογικά προβλήματα, που εγκαταλείπουν νωρίς το σχολείο.

Αυτό είναι το προφίλ των ανηλίκων με παραβατική συμπεριφορά στη Θεσσαλονίκη. Ξεκινούν ως κλέφτες κινητών τηλεφώνων ή μικροποσών και σταδιακά βουλιάζουν όλο και βαθύτερα στην παρανομία, με αποτέλεσμα να συλλαμβάνονται ξανά και ξανά από την Αστυνομία.

Συλλαμβάνονται ξανά και ξανά

Τα στατιστικά στοιχεία της Αστυνομίας για τη Θεσσαλονίκη δείχνουν κάθε χρόνο μια αύξηση των ανήλικων παραβατών.

Την τελευταία διετία συνελήφθησαν στη Θεσσαλονίκη πάνω από 170 ανήλικοι για κλοπές, αλλά και για διακίνηση ναρκωτικών. Πολλά από αυτά τα παιδιά έφτασαν δύο ή περισσότερες φορές στα χέρια της Αστυνομίας, σε διάστημα ακόμη και λίγων ημερών!

Στη Θεσσαλονίκη το Δικαστήριο Ανηλίκων συνεδριάζει μία φορά κάθε δύο εβδομάδες, συνήθως με 50 - 70 ονόματα στο πινάκιο! Εκτός από το δικαστή και τον αρμόδιο εισαγγελέα, στην αίθουσα υπάρχει και εκπρόσωπος της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων, η προσέγγιση του οποίου είναι περισσότερο κοινωνική.

Ιδιαίτερα ανησυχητικό, σύμφωνα με τους ειδικούς, είναι το στοιχείο ότι πολλοί από τους ανηλίκους που προβαίνουν σε εγκληματικές πράξεις τις επαναλαμβάνουν. Ο ένας στους τρεις ανηλίκους με παραβατική συμπεριφορά γίνεται σύντομα υπότροπος για την ίδια ή άλλη εγκληματική πράξη.

Τα στοιχεία από τα δικαστήρια ανηλίκων της Θεσσαλονίκης αποτελούν αδιάψευστη απόδειξη για την παραπάνω παρατήρηση. Συγκεκριμένα, από τους πέντε ανηλίκους που δικάστηκαν για την κατηγορία της διακεκριμένης κλοπής το 2008, οι δύο είχαν επαναλάβει την πράξη, ενώ από τους 100 που δικάστηκαν για απλές κλοπές οι 46 επίσης είχαν και προηγούμενη καταδίκη.

Από τους 16 ανηλίκους που κατηγορήθηκαν για ληστείες, οι δώδεκα ήταν υπότροποι από προηγούμενη καταδίκη. Στο ίδιο μήκος κύματος βρίσκονται και όσοι δικάστηκαν για παραβάσεις του ΚΟΚ το 2008. Από τους 573 συνολικά οι 234 είχαν δικαστεί και στο παρελθόν. Από τους συνολικά 924 ανηλίκους που δικάστηκαν στα δικαστήρια ανηλίκων της Θεσσαλονίκης οι 306 ήταν υπότροποι.

Αυξάνεται συνεχώς

Τις αρχές προβληματίζει η αύξηση της εμπλοκής των ανηλίκων σε υποθέσεις ναρκωτικών και κλοπών στη Θεσσαλονίκη. Οι ανήλικοι στρέφονται ολοένα και περισσότερο προς την παραβατικότητα, καθώς, σύμφωνα με τα στοιχεία του Τμήματος Ανηλίκων Θεσσαλονίκης, το έτος 2008 υπήρξε αύξηση σχεδόν 270% στην εμπλοκή ανηλίκων σε υποθέσεις ναρκωτικών και 56% σε υποθέσεις κλοπών σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά.

Κάθε χρόνο καταγράφεται αύξηση στην παραβατικότητα των ανηλίκων όσον αφορά σοβαρότερες εγκληματικές πράξεις. Συγκεκριμένα, οι υποθέσεις κλοπών από 48 το 2007 αυξήθηκαν σε 75 το 2008. Παρόμοια αύξηση παρατηρείται και στις ληστείες με τη χρήση βίας. Χρόνο με το χρόνο περισσότερες είναι και οι υποθέσεις ναρκωτικών, οι οποίες το 2007 ήταν εφτά, ενώ το 2008 αυξήθηκαν σε 26! Σημαντικό στοιχείο είναι ότι το 2008 ο αριθμός εμπλοκής των ανηλίκων, ηλικίας 8 - 14 ετών, σε υποθέσεις ναρκωτικών αυξήθηκε.

Στις μυλόπετρες της φυλακής

«Η υπόθεση της 15χρονης Χ. Κ., που φυλακίστηκε για μικροποσότητα ναρκωτικών και ανέπτυξε αυτοκαταστροφικές τάσεις, καταπίνοντας αιχμηρά αντικείμενα και χαρακώνοντας το κορμί της, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της αναλγησίας του μέτρου της φυλάκισης ανηλίκων για την αντιμετώπιση της παραβατικότητάς τους».
Αυτό υποστήριξε η Λίνα Κυργιαφίλη, μέλος της Πρωτοβουλίας για τα Δικαιώματα των Κρατουμένων, σε εκδήλωση του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης με θέμα «Ανήλικοι Δράστες - Από τον Εγκλεισμό στην Επανένταξη».

Η ποινή φυλάκισης πρέπει να επιβάλλεται ως «έσχατη» λύση για περιπτώσεις παραβατικότητας ανηλίκων, σε περίπτωση που δεν υπάρχει εναλλακτικός τρόπος αντιμετώπισης, σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η Διακήρυξη του ΟΗΕ του 1989 για τα δικαιώματα των παιδιών, αλλά και η σύγχρονη νομοθεσία.

Στις έξι ελληνικές φυλακές ανηλίκων, πάντως, υπάρχουν 729 έγκλειστοι ανήλικοι και μετέφηβοι (18-23 ετών), από τους οποίους αποκλειστικά ανήλικοι είναι οι 438. Οι κατηγορίες που τους βαραίνουν αφορούν μικροκλοπές ή ναρκωτικά, ενώ μόλις το 20% έχει διαπράξει σοβαρότερα αδικήματα.

Πηγή : Από τα θρανία στα... δίχτυα της ΕΛΑΣ, Αγγελιοφόρος, 22/2/2010