Οι σχολικές εργασίες για το σπίτι είναι ένα θέμα που προκαλεί πόλωση. Ενώ πολλοί δάσκαλοι υποστηρίζουν την πλήρη εξάλειψή τους, άλλοι υποστηρίζουν ότι παρέχουν στους μαθητές την επιπλέον πρακτική που χρειάζονται για να εδραιώσουν τη μάθηση και να τους διδάξουν συνήθειες εργασίας - όπως η διαχείριση του χρόνου και η τήρηση προθεσμιών – που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για τη ζωή του ατόμου.
Πρόσφατα απευθυνθήκαμε σε εκπαιδευτικούς για να εντοπίσουμε πρακτικές που μπορούν να μας βοηθήσουν να βρούμε τη μέση οδό.
Ο εκπαιδευτικός του δημοτικού σχολείου John Thomas είπε στο Edutopia στο Facebook ότι πιστεύει πως η καλύτερη εργασία για το σπίτι μοιάζει περισσότερο με ενθάρρυνση – και όχι υποχρέωση- των μαθητών να διαβάσουν ή να παίξουν εκπαιδευτικά παιχνίδια με τις οικογένειές τους. «Ενθαρρύνω το διάβασμα κάθε βράδυ», λέει ο Thomas, αλλά δεν χρησιμοποιεί φυλλάδια ή άλλα μέσα για να καταγράφουν οι μαθητές την ολοκλήρωσή τους. "Απλώς χρησιμοποιώ την ενθάρρυνση και τσάντες με βιβλία που επιλέγουν οι ίδιοι οι μαθητές να πάρουν στο σπίτι τους για διασκέδαση."
Ο Thomas προτείνει στους γονείς και τα παιδιά να παίζουν με «εργαλεία μαθηματικών και φυσικών επιστημών», όπως «αριθμομηχανές, μετροταινίες, μοιρογνωμόνια, χάρακες, χρήματα, τάγκραμ και τουβλάκια κατασκευών». Παιχνίδια που βασίζονται σε μαθηματικά, όπως το ντόμινο, μπορούν επίσης να χρησιμεύσουν για την ανάπτυξη μαθηματικών δεξιοτήτων με διασκεδαστικό τρόπο.
Σε επίπεδο τελευταίων τάξεων του δημοτικού και γυμνασίου, οι εργασίες για το σπίτι γενικά αυξάνονται και αυτό μπορεί να αποθαρρύνει τους δασκάλους, οι οποίοι αισθάνονται υποχρεωμένοι να διορθώσουν ή ακόμη και να βαθμολογήσουν εργασίες που γίνονται με μισή καρδιά και χωρίς διάθεση. Μπορεί επίσης να είναι αποθαρρυντικό και για τους μαθητές. «Οι περισσότεροι [μαθητές] δεν το ολοκληρώνουν ούτως ή άλλως», είπε η δασκάλα του γυμνασίου Krystn Stretzinger Charlie στο Facebook. «Καταλήγει να τους πληγώνει περισσότερο παρά να τους βοηθάει».
Πώς αποφασίζουν λοιπόν οι δάσκαλοι πότε – και πότε όχι – να αναθέσουν κατ’ οίκον εργασία και πώς διασφαλίζουν ότι η εργασία που αναθέτουν είναι ουσιαστική, παραγωγική και κίνητρο για τους μαθητές;
1. Less is more - ουκ εν τω πολλώ το ευ.
Μια μελέτη του 2017 ανέλυσε τις εργασίες για το σπίτι περισσότερων από 20.000 μαθητών των τελευταίων τάξεων του δημοτικού και του γυμνασίου. Διαπιστώθηκε ότι οι δάσκαλοι είναι συχνά κακοί κριτές όσον αφορά τον χρόνο που θα χρειαστούν οι μαθητές για να τις ολοκληρώσουν.
Σύμφωνα με ερευνητές, οι μαθητές αφιερώνουν έως και 85 λεπτά ή μόλις 30 λεπτά σε εργασίες που οι δάσκαλοι υπολογίζουν ότι χρειάζονται μια ώρα για να ολοκληρωθούν. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αναθέτοντας πάρα πολλές εργασίες για το σπίτι, οι εκπαιδευτικοί στην πραγματικότητα ενισχύουν τις ανισότητες μεταξύ των μαθητών έχοντας «ελάχιστα κέρδη στην επίδοση». Ο υπερβολικός φόρτος εργασίας μπορεί να κατακλύσει τους μαθητές που «έχουν περισσότερα κενά στις γνώσεις τους», εξηγούν οι ερευνητές. Η ενασχόληση με τις ασκήσεις στο σπίτι γίνεται τόσο χρονοβόρα και απογοητευτική που στρέφει τελικά τους μαθητές εναντίον όλων των εργασιών του σχολείου.
Για να αντιμετωπιστεί αυτό, η καθηγήτρια μαθηματικών στο γυμνάσιο Crystal Frommert είπε ότι εστιάζει στην ποιότητα παρά στην ποσότητα. H Frommert παραθέτει την πρόταση του National Council of Teachers of Mathematics, το οποίο προτείνει την ανάθεση μόνο των εργασιών «που είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της διδασκαλίας» και προσθέτει ότι εάν οι εκπαιδευτικοί μπορούν «να λάβουν επαρκείς πληροφορίες αναθέτοντας μόνο πέντε προβλήματα, τότε δεν υπάρχουν λόγο να βάζουν πενήντα».
Αντί να στέλνετε τους μαθητές στο σπίτι με φύλλα εργασίας και ολόκληρα τευχίδια με προβλήματα από σχολικά βιβλία που επαναλαμβάνουν συχνά τις ίδιες έννοιες, η Frommert προτείνει να δίνετε μερικές ασκήσεις και προβλήματα από τα φυλλάδια—και να εξηγείτε στους μαθητές γιατί επιλέξατε τις συγκεκριμένες ασκήσεις/ προβλήματα. Όταν οι μαθητές γνωρίζουν ότι υπάρχει σκέψη/ λογική πίσω από τα προβλήματα που καλούνται να λύσουν στο σπίτι, «δίνουν μεγαλύτερη προσοχή στη συμπυκνωμένη εργασία καθώς είναι προσαρμοσμένη για αυτούς», εξηγεί η Frommert.
Στο Instagram, ο καθηγητής γυμνασίου Jacob Palmer έγραψε ότι κάθε τόσο συμπυκνώνει τις εργασίες που δίνει για το σπίτι σε ένα μόνο πρόβλημα που είναι ιδιαίτερα ελκυστικό και προκλητικό: «Το βάθος και η εξερεύνηση που μπορεί να προέλθει από ένα μόνο πρόβλημα μπορεί να είναι μεγαλύτερο από εκείνο που προσφέρουν 20 προβλήματα ρουτίνας».
2. Δώστε στα παιδιά τη δυνατότητα να επιλέγουν
Ο πρώην εκπαιδευτικός και προπονητής Mike Anderson αναφέρει ότι οι δάσκαλοι μπορούν να διαφοροποιούν τις εργασίες για το σπίτι χωρίς να έχουν μη ρεαλιστικές απαιτήσεις όσον αφορά τον φόρτο εργασίας που αναθέτουν στους μαθητές τους, προσφέροντας στους μαθητές διακριτική ευχέρεια στην εργασία που ολοκληρώνουν και διδάσκοντάς τους «πώς να επιλέγουν εργασίες που αποτελούν πρόκληση για τους ίδιους».
Αντί να αναθέσει τα ίδια 20 προβλήματα/ ερωτήσεις από μια σελίδα του σχολικού βιβλίου σε όλους τους μαθητές, για παράδειγμα, ο Anderson ζητά από τα παιδιά να ανατρέξουν στη λίστα προβλημάτων/ερωτήσεων και να επιλέξουν μόνα τους έναν καθορισμένο αριθμό από αυτά (π.χ. από τρία έως πέντε) φροντίζοντας να είναι αρκετά δύσκολα για ώστε να απαιτούν σκέψη, αλλά όχι τόσο δύσκολα που να μην μπορούν να τα λύσουν μόνα τους.
Για να διδάξει στους μαθητές πώς να επιλέγουν σωστά τις ασκήσεις για το σπίτι που έχουν νόημα για αυτούς, ο Anderson τους βάζει να εξασκούνται στην επιλογή ερωτήσεων στην τάξη πριν από τέλος της ημέρας, να κάνουν καταιγισμό ιδεών σε ομάδες και να μοιράζονται τις σκέψεις τους σχετικά με το τι πρέπει να έχει σαν αποτέλεσμα μια καλή ερώτηση για το σπίτι. Το άλλο μέρος, φυσικά, περιλαμβάνει την προσφορά καλών επιλογών στους μαθητές μας: «Βεβαιωθείτε ότι οι επιλογές που τους δίνετε για εργασίες στο σπίτι επικεντρώνονται στις δεξιότητες που εξασκούνται και είναι αρκετά ανοιχτές ώστε όλοι οι μαθητές να μπορούν να τα καταφέρουν», λέει.
Μόλις οι μαθητές κατανοήσουν καλύτερα τον σκοπό της πρόκλησης του εαυτού τους για την ανάπτυξη και βελτίωσή τους ως μαθητές, ο Anderson τους ζητά κάποιες φορές να προτείνουν εκείνοι ιδέες/ προβλήματα ή άλλες δραστηριότητες για να ενισχύσουν τη μάθηση στο σπίτι. Μια απλή ερώτηση, όπως το "Πώς μπορείτε να εξασκήσετε αυτήν την ικανότητα στο σπίτι;" μπορεί να είναι αρκετή για να κάνει τους μαθητές να μοιραστούν ιδέες, είπε.
Η Jill Kibler, πρώην καθηγήτρια φυσικών επιστημών του γυμνασίου, είπε στο Edutopia στο Facebook ότι εφάρμοσε την επιλογή της εργασίας για το σπίτι στην τάξη της, επιτρέποντας στους μαθητές να αποφασίζουν ποιο ποσοστό από τις εργασίες που παρέδωσαν πρόσφατα, θα ήθελαν να επαναλάβουν ως εργασία για το σπίτι: «Οι μαθητές είχαν έναν κύκλο βαθμολόγησης (περίπου επτά σχολικές ημέρες) για να ξανακάνουν τη δουλειά που ήθελαν να βελτιώσουν», ανέφερε.
3. Σπάστε το καλούπι
Σύμφωνα με την καθηγήτρια Αγγλικών Kate Dusto, οι εργασίες που κάνουν οι μαθητές στο σπίτι δεν χρειάζεται να έχουν την παραδοσιακή μορφή γραπτών απαντήσεων σε ένα πρόβλημα. Στο Instagram, η Dusto είπε στο Edutopia ότι οι εργασίες για το σπίτι μπορεί να γίνουν πιο ενδιαφέρουσες - και ελκυστικές – όταν επιτρέπουν στους μαθητές να δείξουν όσα έμαθαν με δημιουργικούς τρόπους.
«Προσφέρετε επιλογές στους μαθητές για να σας δείχνουν όσα έμαθαν», είπε η Dusto. Μπορούν να ηχογραφήσουν κάτι ή να φτιάξουν ένα βίντεο. Να χρησιμοποιήσουν υπολογιστή για να γράψουν πάνω σε μια εικόνα ή να γράψουν με το χέρι. Οι εναλλακτικές είναι ατελείωτες.
Ο πρώην εκπαιδευτικός και συγγραφέας Jay McTighe σημείωσε ότι οι οπτικές αναπαραστάσεις όπως οι οργανωτές γραφικών και οι εννοιολογικοί χάρτες είναι ιδιαίτερα χρήσιμες για τους μαθητές που προσπαθούν να οργανώσουν νέες πληροφορίες και να ενισχύσουν την κατανόησή τους για αφηρημένες έννοιες. Για παράδειγμα, μπορεί να ζητηθεί από τους μαθητές να «σχεδιάσουν έναν οπτικό ιστό παραγόντων που επηρεάζουν την ανάπτυξη των φυτών» στο μάθημα βιολογίας ή να χαρτογραφήσουν την πλοκή, τους χαρακτήρες, τα θέματα ενός μυθιστορήματος ή θεατρικού έργου που διαβάζουν για να οπτικοποιήσουν τις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών στοιχείων της ιστορίας και να εμβαθύνουν την κατανόησή της.
Οι απλές γραπτές απαντήσεις για τη σύνοψη της νέας μάθησης μπορούν επίσης να γίνουν πιο ενδιαφέρουσες διαφοροποιώντας τη μορφή τους, εξηγεί ο McTighe. Για παράδειγμα, μπορείτε να ζητήσετε από τους μαθητές να συνθέσουν ένα tweet με 280 χαρακτήρες για να απαντήσουν σε μια ερώτηση όπως "Ποια είναι η μεγάλη ιδέα που έχετε μάθει για _____;" ή ακόμα και να ηχογραφήσετε ένα σύντομο podcast ήχου ή να κάνουν ένα βίντεο που να εξηγεί "βασικές έννοιες από ένα ή περισσότερα μαθήματα".
4. Κάντε τις ασκήσεις για το σπίτι προαιρετικές
Όταν η δασκάλα του δημοτικού Jacqueline Worthley Fiorentino σταμάτησε να αναθέτει υποχρεωτικές εργασίες για το σπίτι στους μαθητές της δεύτερης τάξης και πρότεινε εθελοντικές δραστηριότητες, διαπίστωσε ότι συνέβη κάτι εκπληκτικό: «Τα παιδιά άρχισαν να κάνουν περισσότερη δουλειά στο σπίτι».
Μερικές από τις απλές, εθελοντικές δραστηριότητες που παρουσίαζε στους μαθητές της περιλάμβαναν την ενθάρρυνση της ανάγνωσης στο σπίτι (χωρίς να ορίζεται ο χρόνος που θα έπρεπε να αφιερώσουν διαβάζοντας), την αποστολή στο σπίτι των εβδομαδιαίων λέξεων για ορθογραφία και τα μαθηματικά που θα καλύπτονταν στην τάξη, αλλά θα έπρεπε επίσης να κατακτηθούν μέχρι το τέλος της εβδομάδας («εξαρτάται από κάθε παιδί να βρει τον καλύτερο τρόπο για να μάθει να γράφει σωστά τις λέξεις ή να κατακτήσει τις μαθηματικές έννοιες», αναφέρει), η δημιουργία εθελοντικών επεκτάσεων των μαθημάτων, όπως πχ η προσφυγή σε κείμενα, βίντεο ή ταινίες, ιστοσελίδες ή ακόμα και διαδικτυακά ή προσωπικά εκθέματα για να «επεκτείνουν τις γνώσεις τους σε ένα θέμα που καλύπτεται στην τάξη».
Ο Anderson είπε ότι για τους μεγαλύτερους μαθητές οι δάσκαλοι μπορούν να κάνουν τις εργασίες για το σπίτι προαιρετικές. Οι εκπαιδευτικοί μπορούν να πουν στους μαθητές τους : «Αν νομίζετε ότι λίγη εξάσκηση απόψε θα σας βοηθήσει να ενισχύσετε τη μάθησή σας, δείτε μερικά παραδείγματα που μπορείτε να κάνετε».
Στο Facebook, η Natisha Wilson, συντονίστρια χαρισματικών μαθητών για μια σχολική περιφέρεια του Ohio, είπε ότι όταν οι μαθητές εργάζονται σε μια δύσκολη ερώτηση στην τάξη, τους δίνει την επιλογή να την πάρουν στο σπίτι και να προσπαθήσουν να την “απαντήσουν” εάν δεν μπορούν να την ολοκληρώσουν πριν το τέλος της περιόδου. Συχνά οι μαθητές ασχολούνται με αυτή στο σπίτι, καθώς «δεν αντέχουν να μην γνωρίζουν την απάντηση».
5. Βαθμολογήστε την ολοκλήρωση της εργασίας —ή μην βαθμολογείτε καθόλου!
Ο πρώην δάσκαλος Rick Wormeli υποστήριξε οι εργασίες για το σπίτι δεν είναι «απόδειξη τελικού επιπέδου επάρκειας». Αντίθετα, είναι μια πρακτική που παρέχει στους δασκάλους την αναγκαία ανατροφοδότηση για να σχεδιάσουν την μετέπειτα διδασκαλία τους.
Η βαθμολόγηση της εργασίας με κριτήριο την ολοκλήρωσή της -ή η μη βαθμολόγησή της, είπε ο Wormeli- μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να επικεντρωθούν στο πραγματικό έργο που έχουν, δηλαδή στο να εδραιώσουν την κατανόηση και την αυτοπαρακολούθηση της μάθησής τους. «Όταν οι πρώιμες απόπειρες κυριαρχίας δεν χρησιμοποιούνται εναντίον τους και η υπευθυνότητα έρχεται με τη μορφή ουσιαστικού μαθησιακού περιεχομένου, οι έφηβοι ανθίζουν».
Ο καθηγητής Φυσικών Επιστημών Λυκείου John Scali συμφώνησε, επιβεβαιώνοντας ότι η βαθμολόγηση για «ολοκλήρωση και συνέπεια» αντί για «ορθότητα» καθιστά «πιο πιθανή την ενασχόληση με την εργασία, ειδικά αν συνδέεται άμεσα με αυτό που κάνουμε στην τάξη την επόμενη μέρα» καθώς τα παιδιά δεν ανησυχούν για το αν θα είναι «100% σωστή». Στο Instagram, η δασκάλα μαθηματικών στο γυμνάσιο Traci Hawks σημείωσε ότι οι μαθητές που ολοκληρώνουν μια εργασία δείχνοντας ότι προσπάθησαν βαθμολογούνται με άριστα, ακόμα και αν έχει γίνει λάθος.
Ωστόσο, η Frommert είπε ότι ακόμη και η βαθμολόγηση για την ολοκλήρωση μπορεί να είναι χρονοβόρα για τους δασκάλους και γεμάτη προβλήματα για τους μαθητές, αν δεν έχουν οικογενειακά περιβάλλοντα που να υποστηρίζουν την εργασία ή αν έχουν άλλες δραστηριότητες μετά το σχολείο.
Αντί της παραδοσιακής βαθμολόγησης, πρότεινε εναλλακτικές λύσεις για να λογοδοτούν οι μαθητές για τις εργασίες στο σπίτι, όπως παρουσιάσεις, ομαδικές συζητήσεις και debates ως τρόπους ελέγχου της κατανόησης. Για παράδειγμα, οι μαθητές μπορούν να συζητούν ποια μέθοδος είναι η καλύτερη για την επίλυση ενός προβλήματος ή να συζητήσουν τις πιθανές λύσεις σε μικρές ομάδες. «Η επικοινωνία της μαθηματικής τους σκέψης βαθαίνει την κατανόησή τους», εξηγεί η Frommert.
Απόδοση του άρθρου 5 Ways to Make Homework More Meaningful
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου