"«Από την πρώτη στιγμή συνειδητοποίησα ότι ήμουν γεννημένος για να κάνω αυτήν τη δουλειά» λέει στο UtopiaZone."
Μιλήσαμε με τον ιδρυτή του 525 Tailormade Wheelchairs για την επαγγελματική στροφή που του άλλαξε τη ζωή, για την έλλειψη προσβασιμότητας στην πόλη που ζούμε και τα στερεότυπα γύρω από την αναπηρία.
Από τις πρώτες κουβέντες που ανταλλάσσουμε είναι εμφανές ότι ο Φαίδρος Παναγόπουλος παραμένει απόλυτα αφοσιωμένος σε αυτό που κάνει. Μιλάει με ενθουσιασμό και φροντίδα για τους ανθρώπους που αναλαμβάνει. Ξεκίνησε να εργάζεται όταν ήταν φοιτητής σε μεγάλα νυχτερινά μαγαζιά, πέρασε από τον χώρο της διαφήμισης και του αθλητικού ρεπορτάζ και μια μέρα βρέθηκε σχεδόν τυχαία σε μια εταιρεία που έκανε εισαγωγές αναπηρικών ειδών. Παρόλο που δεν είχε καμία επαφή με ανάπηρα άτομα –παρά μόνο ένα συμμαθητή στο σχολείο σε μια εποχή που υπήρχαν ελάχιστη ορατότητα και γνώση γύρω από την αναπηρία– ένιωσε από την πρώτη στιγμή ότι ανακάλυψε αυτό που ήθελε να κάνει σε όλη του τη ζωή. Να χρησιμοποιεί τις γνώσεις και την τεχνική του σε ένα επάγγελμα που βάζει στο κάδρο τις ανθρώπινες ανάγκες και όχι μόνο το κέρδος. Μιλήσαμε για τη διαδικασία της κατασκευής ενός χειροποίητου αμαξιδίου, για τις μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα ανάπηρα άτομα, αλλά και για τη σημασία που έχουν τα δίκτυα επικοινωνίας και αλληλεγγύης, τα οποία συχνά υποκαθιστούν την έλλειψη κρατικής φροντίδας.
Ποιες ήταν οι πρώτες σου σκέψεις όταν βρέθηκες σε αυτό το επάγγελμα;
Από τον πρώτο μήνα συνειδητοποίησα ότι ανακάλυψα αυτό για το οποίο είχα γεννηθεί. Είχα αποκτήσει μια δουλειά στην οποία έπρεπε να επιλύω τεχνικά ζητήματα αλλά με επίκεντρο τον άνθρωπο. Το γεγονός ότι αναζητούσα τρόπους για να βελτιωθεί η ζωή άλλων ανθρώπων μού έδινε τεράστια χαρά και ικανοποίηση. Είναι συγκλονιστικό να βλέπεις να βελτιώνεται η καθημερινότητά κάποιου ως αποτέλεσμα της δικής σου δουλειάς και να έχει το έργο σου τόσο μεγάλη επίδραση στη ζωή του. Δεν μπορούσα ποτέ να συγχρονιστώ με ένα επάγγελμα που δεν με ικανοποιούσε, που έβλεπα πως δεν είχε κοινωνικό αποτύπωμα και νόημα. Αρχικά νόμιζα πως ήμουν ανήσυχος ή παράξενος, μέχρι που κατάλαβα τι ήθελα να κάνω στη ζωή μου.
Πολύ γρήγορα αποφάσισες να προχωρήσεις σε ένα εντελώς δικό σου βήμα και να φτιάξεις μια νέα εταιρεία.
Τον Μάιο του 2009 ξεκίνησα τη δική μου δουλειά με στόχο την απόλυτη εξατομίκευση για κάθε ανάπηρο άτομο. Δεν είναι άθλος ούτε κάτι ακατόρθωτο να πετύχει κανείς. Όλα εξαρτώνται από τη βούληση και τη διάθεση να προχωρήσουμε σε μια εξατομικευμένη παραγωγή που φυσικά δεν είναι ιδιαίτερα κερδοφόρα, αλλά είναι πολύ πιο ουσιαστική. Θα μπορούσαν τα αμαξίδια να φτιάχνονται και από μηχανές. Όμως για μένα δεν είναι αυτό το ζητούμενο.
Πώς δουλεύεις με κάθε άνθρωπο ξεχωριστά;
Συζητάμε για την καθημερινότητα, για την αναπηρία, για τις δικές του ανάγκες, ακόμη και για τα χαρακτηριστικά της γειτονιάς που μένει. Αν το σπίτι του βρίσκεται σε μέρος με πολλές ανηφόρες και κατηφόρες, αλλάζουν εντελώς το ζύγισμα και το κεντράρισμα του αμαξιδίου ως προς το σώμα. Το πιο σημαντικό είναι η θέση του ατόμου πάνω στο αμαξίδιο γιατί όσο κι αν ακούγεται υπερβολικό, κάθε χιλιοστό έχει σημαντική επίδραση. Η θέση καθορίζεται επίσης ανάλογα με την αναπηρία και με το επίπεδο λειτουργικότητας του κάθε ανθρώπου και πάνω απ’ όλα είναι μια προσωπική αίσθηση. Εγώ προσπαθώ σχεδόν να «μπαίνω» στο σώμα του άλλου για να φτιάξω κάθε αμαξίδιο με τον τρόπο που πρέπει.
Ένα χειροποίητο αμαξίδιο στοιχίζει ακριβά, ενώ είναι απολύτως απαραίτητο για το άτομο που το χρησιμοποίει. Πώς σχολιάζεις αυτή την αντίφαση;
To πρόβλημα βρίσκεται στην απουσία του κράτους και των αναγκαίων παροχών. Λένε κάποιοι ότι η αναπηρία είναι «ακριβό σπορ», επειδή δεν υπάρχει βοήθεια από το κράτος. Όταν η πολιτεία δίνει ένα ελάχιστο ποσοστό για την κάλυψη, προφανώς μοιάζει ακριβό και απλησίαστο για άτομα που δεν διαθέτουν πολλά χρήματα. Στην Κύπρο παρέχεται από το κράτος σχεδόν το σύνολο της δαπάνης. Αν ένα φάρμακο είναι ακριβό, δεν έχει λογική να μην το προσφέρεις στον ασθενή. Η πολιτεία προφανώς δεν θεωρεί ότι είναι τόσο σημαντικό θέμα η αναπηρία. Το αμαξίδιο όμως είναι αυτό που καθορίζει την ποιότητα ζωής για ένα ανάπηρο άτομο που το χρειάζεται.
Ακούμε συχνά τη φράση «καθηλωμένος σε αναπηρικό αμαξίδιο». Προφανώς δεν συμφωνείς.
Φυσικά και όχι, αφού συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Συνήθως χρησιμοποιούν αυτήν τη φράση όσοι δεν έχουν ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης. Οι άνθρωποι είναι καθηλωμένοι στο κρεβάτι έπειτα από ατυχήματα. Αν δεν υπήρχαν τα αμαξίδια, θα παρέμεναν καθηλωμένοι για πάντα. Το αμαξίδιο είναι μέσο μετακίνησης, επί της ουσίας αντικαθιστά τα πόδια μας. Εμείς είμαστε καθηλωμένοι στα πόδια μας ή μέσα στα παπούτσια μας; Αυτή ήταν μια έκφραση που κάποτε χρησιμοποιήθηκε από τα ΜΜΕ και έκτοτε καθιερώθηκε. Τα ΜΜΕ κάνουν διαρκώς επίκληση στο συναίσθημα του καταναλωτή. Προσπαθούν με κλάψα και δυστυχία να κατακτήσουν τα νούμερα. Ο κακόμοιρος ή ο ήρωας. Αυτές τις εκφράσεις χρησιμοποιούν για την αναπηρία. Και οι δύο αναφορές έχουν την ίδια πηγή. Συνηθίζουν να αντιμετωπίζουν τους ανάπηρους ως ήρωες γιατί θεωρούν ότι μέχρι εκεί φτάνει η ευθύνη της κοινωνίας απέναντί τους. Πρέπει να σκεφτούμε τι μπορούμε να κάνουμε όλοι μαζί για να μη χρειάζεται να είναι ήρωες. Αν φτιάξουμε μια πόλη πιο προσβάσιμη, θα σταματήσουμε και να χρησιμοποιούμε αυτή την έκφραση. Όταν δεν θέλουμε να ασχοληθούμε και να βοηθήσουμε κάποιον ουσιαστικά τού αποδίδουμε τίτλους και χαρακτηρισμούς. Αυτή είναι μια πεποίθηση που επιβάλλεται από την κοινωνία των όρθιων. Είναι δική μας ανικανότητα να τους συμπεριλάβουμε.
Τι δυσκολίες αντιμετωπίζουν συνήθως τα άτομα με αναπηρία;
Το πιο μεγάλο πρόβλημα είναι η προσβασιμότητα, ο δομικός αποκλεισμός στις πόλεις μας. Φανταστείτε ένα χωριό φτιαγμένο από ανάπηρα άτομα. Δεν θα υπάρχουν καρέκλες, οι πόρτες θα είναι πολύ χαμηλές και σε αυτό το υποθετικό χωριό ποιος θα δυσκολευτεί; Ο όρθιος. Ο περιορισμός δεν έχει να κάνει με την αναπηρία αλλά με τον δομικό αποκλεισμό. Ένας άνθρωπος με αμαξίδιο μπορεί να πάει σε ένα μεγάλο εμπορικό κέντρο να ψωνίσει και μετά φτάνει στην Ερμού και δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Κάπου αλλού όμως μπορεί να κάνει τα πάντα. Οι υποδομές είναι πολύ σημαντικές.
Έχουν αλλάξει τα πράγματα ως προς την κοινωνική αντιμετώπιση;
Βοηθάει πολύ η ορατότητα στα κοινωνικά δίκτυα. Παλιά έδειχναν τα ανάπηρα άτομα με το δάχτυλο, τώρα όμως υπάρχει κόσμος που αρχίζει να το σκέφτεται διαφορετικά και να ακούει και άλλες πλευρές. Έχουμε όμως πολλή δουλειά μπροστά μας.
Πηγή: utopiazone
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου