Ο Σπύρος Νταντανίδης και ο Γρηγόρης Χρυσικός είναι οι δημιουργοί του δημοφιλούς λογαριασμού Cool Crips, που μετράει πλέον 30.000 ακόλουθους στο Facebook, περισσότερους από 20.000 στο Instagram και 3.000 στο YouTube. Μέσα από τις αναρτήσεις, τα βίντεο, τα ταξίδια τους και τα podcasts μπορεί να δει κανείς με άλλο μάτι την καθημερινότητα των ατόμων με κινητικά προβλήματα. Με χιούμορ και αυτοσαρκασμό, χωρίς καμία διάθεση να προκαλέσουν συμπόνια, αποδεικνύουν ότι η αναπηρία δεν οφείλεται στην κατάσταση στην οποία βρίσκεται ένα σώμα, αλλά κατασκευάζεται στους κόλπους της κοινωνίας μέσα από τον αποκλεισμό και τον περιορισμό των ευκαιριών που τους παρέχονται για συμμετοχή στην κανονική ζωή της κοινότητας σε ισότιμη βάση με τους άλλους.
Γέννημα-θρέμμα της Κομοτηνής, ο 25χρονος Σπύρος σπούδασε κινηματογράφο στην Αγγλία, εργάζεται ως freelancer στην παραγωγή βίντεο και είναι αντιπρόεδρος στον Σύλλογο «Περπατώ» που αγωνίζεται για τη διεκδίκηση ανθρωπίνων και πολιτικών δικαιωμάτων αναπήρων και μη αναπήρων, όπως και για την άρση των αρχιτεκτονικών εμποδίων και των κοινωνικών διακρίσεων. Μεγάλωσε ως ανάπηρο άτομο καθώς σε πολύ μικρή ηλικία διαγνώστηκε με βαριά τετραπληγία. Ο 28χρονος Γρηγόρης Χρυσικός γεννήθηκε και μένει στην Αθήνα, είναι απόφοιτος της ΑΣΟΕΕ, εργάζεται ως project manager στην ΑΜΚΕ Symplexis, κάνει πρωταθλητισμό ως αθλητής του πινγκ πονγκ με αμαξίδιο και προετοιμάζεται για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα τον Σεπτέμβριο στην Αγγλία.
Συστήνονται ως Cool Crips (Cool σακάτηδες) και εξηγούν ότι σκοπός τους είναι να αναδείξουν τις αναπηρικές συμπεριφορές αλλά με έναν διαφορετικό, πιο διασκεδαστικό τρόπο προκειμένου να εξαλειφθούν οι στερεοτυπικές και ρατσιστικές αντιλήψεις για τα ανάπηρα άτομα. Πέρυσι ταξίδεψαν σε Σκιάθο, Αλόννησο, Σύρο, Μύκονο, Ηράκλειο και Χανιά, ενώ φέτος πέρασαν ένα τετραήμερο στο καλοκαιρινό καμπ του Συλλόγου «Περπατώ» στη Θάσο και στη συνέχεια ταξίδεψαν στην Κομοτηνή. Τα βίντεο έχουν πολύ χιούμορ, δεν έχουν καθόλου εκπαιδευτικό χαρακτήρα και αποτυπώνουν αφενός τη δύναμη της θέλησης και της αποδοχής και αφετέρου την ανάγκη προσβασιμότητας για τους συμπολίτες μας με περιορισμένη κινητικότητα.
Η συνέντευξη έγινε μέσω Skype τη μέρα που οι πυρκαγιές έκαιγαν τη Ρόδο και από κει ξεκίνησε η συζήτησή μας.
● Εκανε αίσθηση η ανάρτηση-καταγγελία του παραολυμπιονίκη ποδηλασίας Νίκου Παπαγγελή για τον πυροσβέστη που, την ώρα που ήταν σε εξέλιξη πυρκαγιά στον Κουβαρά, του είπε: «Να δω πώς θα τρέξεις να φύγεις εσύ όταν έρθει η φωτιά προς τα εδώ».
Σπύρος: Ο Νίκος χρειάστηκε να εγκαταλείψει το σπίτι του εκείνες τις ημέρες λόγω πυρκαγιάς και κατά τη διάρκεια της εκκένωσης δέχτηκε μια μισαναπηρική συμπεριφορά, δηλαδή μια συμπεριφορά που προσβάλλει και υποτιμά κάποιον με αφορμή την κινητική βλάβη του. Το ουσιώδες στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι ότι ο Νίκος ανήκει στους «τυχερούς» ανάπηρους. Είναι παραολυμπιονίκης, ζει μια πολύ πιο άνετη ζωή από τους περισσότερους ανάπηρους, έχει μια οικογένεια που τον στηρίζει και τη δημοσιότητα να κάνει μια καταγγελία και να ακουστεί. Σκεφτείτε κάποιος ανάπηρος να ζει μόνος του, να μην μπορεί να μετακινηθεί σε έκτακτες συνθήκες και να πρέπει κάποιος να τον σώσει. Είναι το σύνηθες που ακούμε σε τέτοιες περιπτώσεις από τους αρμόδιους, «Πώς θα μπούμε μέσα;» και «Πώς θα τον σώσουμε τον άνθρωπο;». Η κουλτούρα του μισαναπηρισμού πρέπει να αποδομηθεί από τον καθένα/καθεμία μας, όχι μόνο γιατί βάζει όλα τα ανάπηρα άτομα σε κίνδυνο, αλλά γιατί μας αποκλείει συνεχώς και γιατί θρέφει μία από τις πιο μαύρες και σκοτεινές ιδεολογίες, αυτήν του φασισμού.
● Σε αυτές τις περιπτώσεις θα μπορούσε να βοηθήσει ο προσωπικός βοηθός του ατόμου με αναπηρία;
Γρηγόρης: Ποιος προσωπικός βοηθός; Εκανα αίτηση στο συγκεκριμένο πρόγραμμα τον Απρίλιο του 2022, έλαβα μια απάντηση το φθινόπωρο ότι είμαι επιλέξιμος και η επόμενη ειδοποίηση ήταν φέτος τον Ιούνιο που έλαβα ένα mail για να περάσω από αξιολόγηση. Μέχρι στιγμής δεν πρέπει να είναι περισσότεροι από διακόσιοι οι ανάπηροι που έχουν προσωπικό βοηθό με κρατική μέριμνα. Καταλαβαίνετε τι κόστος επωμιζόμαστε ο καθένας από μας που πληρώνουμε προσωπικούς βοηθούς από την τσέπη μας.
Σπύρος: Κι εγώ πληρώνω από την τσέπη μου προσωπικούς βοηθούς. Πριν από δύο μήνες μου επετράπη από το ηλεκτρονικό σύστημα να υποβάλω αίτηση... Οποιος δεν έχει στήριξη από την οικογένειά του, δεν μπορεί να έχει προσωπικό βοηθό. Και τι γίνεται όταν δεν έχεις ούτε βοήθεια από την οικογένειά σου ούτε προσωπικό βοηθό; Πας σε ίδρυμα ή μένεις στο σπίτι σου, στερούμενος ακόμα και αυτά που θα μπορούσες να κάνεις.
● Πώς ξεκίνησαν οι Cool Crips και πώς εξελίσσεται η αρχική σας ιδέα;
Σπύρος: Οι Cool Crips ξεκίνησαν αρχικά ως μια σελίδα όπου γράφαμε τη γνώμη μας και στη συνέχεια εξελίχθηκε σε κάτι το οποίο αποτελεί ουσιαστικά έναν σύμβουλο της κοινότητας. Κάνουμε ταξίδια και καταγράφουμε τα επεισόδια σε βίντεο, κάνουμε podcast, διοργανώνουμε events, συμμετέχουμε στον δημόσιο διάλογο με αναρτήσεις μας στα social media. Hθελα από πολύ μικρός να κάνω μια ταξιδιωτική εκπομπή και επειδή έχω ασχοληθεί με τον κινηματογράφο, έχω κάποιες γνώσεις για την παραγωγή ενός τέτοιου πρότζεκτ. Από την άλλη, ο Γρηγόρης έχει πολύ τηλεοπτική φάτσα, γράφει καλά στον φακό και έχει και χιούμορ. Οπότε, εγώ κάνω τον παραγωγό και ο Γρηγόρης την τηλεοπτική περσόνα. Ετυχε να έχουμε μια επαφή με τον κωμικό Χρήστο Πέτρου, που είναι TikToker, YouTuber και άνθρωπος των social media. Είπαμε να κάνουμε κάτι μαζί και αναζητήσαμε χορηγίες. Μιλήσαμε με το Ferryhopper, την Hellas Direct και το Seatrac - TOBEA και μας στήριξαν και οι τρεις. Για την τελευταία παραγωγή με το ταξίδι μας στη Θάσο και στην Κομοτηνή, μας στήριξε επίσης ο Δήμος Κομοτηνής και η μπίρα Μύθος. Αυτό το special επεισόδιο δεν είναι μια ταξιδιωτική εκπομπή ακριβώς, παρουσιάζει ένα κομμάτι της πίτας του αναπηρικού πληθυσμού στην Ελλάδα, που είναι πολύ μικρό, αλλά δείχνει το πώς θα μπορούσαν να είναι τα πράγματα με λίγο διαφορετικές δομές και φυσικά με άλλη νοοτροπία.
Γρηγόρης: Οι Cool Crips ξεκίνησαν μέσα στην πανδημία. Γενικά η καραντίνα δεν άλλαξε και πολύ τη ζωή των αναπήρων, οι οποίοι ήμασταν ήδη αποκλεισμένοι και ξέραμε πολύ καλά τι σημαίνει να μην μπορείς να βγεις από το σπίτι σου. Ο μεγαλύτερος φόβος μας ήταν μήπως χρειαστεί να νοσηλευτούμε χωρίς βοήθεια, επειδή δεν επιτρεπόταν συνοδός. Τότε γνωριζόμασταν λίγο με τον Σπύρο και αρχίσαμε να έχουμε περισσότερη επικοινωνία. Είχαμε κοινές απόψεις και αποφασίσαμε να αναδείξουμε τις αναπηρικές συμπεριφορές αλλά με έναν διαφορετικό τρόπο, επειδή νιώθαμε ότι ο κόσμος μπαίνει σε μια θέση άμυνας όταν του λες ότι είναι λάθος αυτό που πιστεύει εδώ και χρόνια ή αν αναγκαστεί να παραδεχτεί ότι έχει στερεοτυπικές ή ρατσιστικές αντιλήψεις για τους ανάπηρους. Ολο αυτό το βαρύ κλίμα σκεφτήκαμε να το περάσουμε στον κόσμο με έναν πιο εύπεπτο και σαρκαστικό τρόπο και να του βάλουμε λίγη χρυσόσκονη από πάνω. Εκτός από τα ταξιδιωτικά βίντεο, έχουμε ήδη κάνει δύο podcasts (pod.gr/crips-talk). Στο πρώτο συζητάμε με τον εκδότη του περιοδικού «Antivirus», Γιάννη Παπαγιαννόπουλο, για τη μαζικότητα του Pride, τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα, τη διαθεματικότητα. και για πολλά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι κοινότητες τόσο των αναπήρων όσο και των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Και πώς είναι να είσαι και ανάπηρος και ΛΟΑΤΚΙ, γιατί υπάρχουν και τέτοιοι στον κόσμο. Στο δεύτερο επεισόδιο μιλήσαμε κυρίως για την τέχνη και την πρόσβαση σε αυτήν είτε ως ανάπηρος καλλιτέχνης είτε ως θεατής. Στο επόμενο επεισόδιο σκοπεύουμε να ασχοληθούμε με το θέμα των αναπήρων στα media.
● Στα βίντεο από τη Θάσο και την Κομοτηνή έχουμε τη δυνατότητα να δούμε δράσεις του Συλλόγου «Περπατώ». Πώς ξεκίνησε ο Σύλλογος και κυρίως πώς κατάφερε να αποτελεί θεσμό στην πόλη της Κομοτηνής;
Σπύρος: Ο Σύλλογος «Περπατώ» ιδρύθηκε από μια παρέα φίλων, αναπήρων και μη, και σκοπό είχε να καλύψει το κενό που υπήρχε στην αντιπροσώπευση των αναπήρων στην πόλη της Κομοτηνής, για να μπορούν να επικοινωνούν τις ιδέες τους. Ενας από τους ανθρώπους που ήταν στα ιδρυτικά μέλη είναι ο πατέρας μου, επειδή οι γονείς μου είδαν ότι το παιδί τους θα μεγάλωνε σε μια πόλη που δεν θα ήταν φιλική προς τους αναπήρους και αποφάσισαν να κάνουν κάτι γι’ αυτό. Πρόκειται για έναν πολύ ενεργό σύλλογο και χάρη σε αυτόν η πόλη μέσα σε λίγα χρόνια άλλαξε. Εγιναν πάρα πολλές παρεμβάσεις σε σχολεία, δημόσιους χώρους, γήπεδα, δημόσιες υπηρεσίες και πλέον η Κομοτηνή είναι η πιο φιλική πόλη στην Ελλάδα για κάποιον που έχει κινητική βλάβη και χρησιμοποιεί αμαξίδιο και από τις πιο φιλικές πόλεις στα Βαλκάνια. Διαθέτει μια πολύ ισχυρή αναπηρική κοινότητα, οι οποίοι διεκδικούν τη θέση τους. Δεν είναι μόνο αν μια πόλη έχει ράμπες ή όχι. Και το πιο σημαντικό είναι ότι η αλλαγή στην Κομοτηνή δεν ήρθε από έναν δήμαρχο που είπε ότι θα αλλάξει την πόλη· η αλλαγή ήρθε από τα κάτω, από την κοινωνία που δεν σταμάτησε ποτέ να διεκδικεί και εισακούστηκε από τις Αρχές. Πλέον οι ανάπηροι είμαστε θεσμός της πόλης.
● Γρηγόρη, θα έφευγες από την Αθήνα για την Κομοτηνή;
Γρηγόρης: Δεν είναι μια απόφαση πολύ μακριά από τις σκέψεις μου: αν μου αρέσει να ζω σε μια μεγάλη πόλη με πολλές επιλογές όπως η Αθήνα. Θεωρητικά τουλάχιστον και αν δεν είσαι ανάπηρος μάλλον... Επίσης στην Αθήνα αποφεύγεις την κλειστή κοινωνία μιας μικρότερης πόλης, όπου όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους. Αλλά η αλήθεια είναι ότι όποτε επιστρέφω από την Κομοτηνή, σκέφτομαι ότι εκεί είναι όλα πιο εύκολα. Είναι πολύ πιο μικρές οι αποστάσεις, μπορείς να πας παντού με το αμαξίδιο, η συγκοινωνία και οι δημόσιες υπηρεσίες είναι προσβάσιμες. Εκεί, για παράδειγμα, δεν χρειάζεται να κλείσεις δύο μήνες νωρίτερα ραντεβού σε κάποιο ΙΚΑ, ούτε στο τέλος θα πρέπει να πας με τις σκάλες. Να σκεφτείτε ότι μένω στην περιοχή του Ζωγράφου και το Γραφείο Κοινωνικών Υποθέσεων έχει σκαλιά. Είναι αστείο ότι για να κάνουμε αίτηση για το επίδομα κίνησης πρέπει να ανέβουμε σκαλιά... Οπότε είναι πολύ συχνή πια η σκέψη μετακόμισης στην Κομοτηνή για να κάνω τη ζωή μου πιο εύκολη.
● Το φετινό camp στη Θάσο ήταν το όγδοο και είχε μαζική συμμετοχή. Πώς το βιώσατε φέτος;
Γρηγόρης: Ο Σπύρος είναι ανάμεσα στους διοργανωτές, εγώ συμμετέχω ως επισκέπτης και εκεί έχω αφενός τη δυνατότητα να συναντήσω πάρα πολλούς ανάπηρους που στην Αθήνα δεν τους βλέπεις πάρα πολύ. Με αρκετούς συμμετέχοντες γνωριζόμασταν ήδη και έχουμε κοινές απόψεις. Είναι πολύ ανεξάρτητα και δυναμικά άτομα και είναι ωραίο να ανταλλάσσεις απόψεις, συμβουλές, μυστικά και προβλήματα μαζί τους επειδή πραγματικά μπορείς να μάθεις πράγματα που δεν είχες σκεφτεί και να δεις πώς τα αντιμετωπίζουν άλλοι. Και κυρίως, έρχεσαι σε επαφή με κόσμο που είναι ανεκτικός και εξοικειωμένος με την αναπηρία, οπότε είσαι σε ένα περιβάλλον που το νιώθεις πολύ ασφαλές και ότι σε αποδέχεται με το σώμα που έχεις. Ασφαλώς υπάρχουν και προβλήματα προσβασιμότητας καθώς το camp δεν φτιάχτηκε για ανάπηρους. Αλλά έχει αρκετές υποδομές που κάνουν την παραμονή μας εκεί εύκολη. Και είναι πολύ ωραίο επειδή βλέπεις και την εξέλιξη σε πολλά μη ανάπηρα άτομα, τα οποία στην αρχή δεν είναι τόσο εξοικειωμένα αλλά στην πορεία αντιλαμβάνονται ότι όλοι έχουμε τις ίδιες ανάγκες: να διασκεδάσουμε, να κοιμηθούμε, να διαβάσουμε, να ερωτευτούμε. Αυτό μέρα με τη μέρα γίνεται όλο και πιο εμφανές.
Σπύρος: Το υλικό που θα δείτε από τη Θάσο δεν απευθύνεται μόνο σε ανάπηρους, κυρίως απευθύνεται σε μη ανάπηρους για να μπορέσουμε να μετακινήσουμε βαθιές στερεοτυπικές αντιλήψεις, τις οποίες τις έχουμε όλοι, και να τις κάνουμε λίγο πιο ανθρώπινες. Το ίδιο και τα ταξιδιωτικά επεισόδια. Αυτές οι εκπομπές είναι σαν παγίδα γιατί οι περισσότεροι άνθρωποι περιμένουν να δουν είτε μια εκπομπή που θα είναι οδηγός προσβασιμότητας στα ελληνικά νησιά είτε δύο ανάπηρους και τους φίλους τους να ξεπερνάνε όλα τα εμπόδια και να κάνουν ένα πολύ συγκινητικό και ευχάριστο ταξίδι. Αυτό που δείχνουμε είναι μια παρέα νεαρών φίλων που προσπαθούν να κάνουν διακοπές. Εχει χαβαλέ, πολύ έντονη σαρκαστική υφή, έχει τα σχόλια του Γρηγόρη για τα ελληνικά νησιά και εμένα που μέχρι τότε νόμιζα ότι το ελληνικό καλοκαίρι τελειώνει στη Θάσο και δεν έχει πιο κάτω. Πολύ ενδιαφέρον είναι ότι τα βίντεο αυτά αποτυπώνουν τη σχέση αναπήρου - προσωπικού βοηθού.
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου