Σύμφωνα µε τη UNICEF τουλάχιστον 4 εκατομμύρια παιδιά έχουν εγκαταλείψει ως πρόσφυγες την Ουκρανία, ενώ μέχρι τον περασμένο Απρίλιο 261 παιδιά είχαν σκοτωθεί ή δολοφονηθεί. Κάποια από αυτά κακοποιήθηκαν σεξουαλικά πριν δολοφονηθούν από Ρώσους στρατιώτες, ενώ άλλα, εάν επιβιώσουν, θα προσπαθούν να διαχειριστούν αυτό το αδιανόητο τραύμα στο υπόλοιπο της ζωής τους. Διακόσιες δέκα χιλιάδες (ναι, 210.000) παιδιά απήχθησαν και εκτοπίστηκαν από τους Ρώσους προς άγνωστη κατεύθυνση στις αχανείς ασιατικές επαρχίες της ρωσικής ομοσπονδίας. Στη Συρία, 5.427 παιδιά είχαν σκοτωθεί μέχρι το τέλος του 2019. Περισσότερα από 850 παιδιά στρατολογήθηκαν αναγκαστικά ως εκτελεστές ή βομβιστές αυτοκτονίας. Μέχρι το τέλος του προηγούμενου έτους 10.000 παιδιά είχαν σκοτωθεί ή τραυματιστεί βαριά στην Υεμένη και ας μην αναφέρουμε την πείνα και τις κακουχίες που υφίστανται καθημερινά.
Θεωρήσαμε ότι τα παραπάνω είναι ένας αναγκαίος πρόλογος στην παρουσίαση του βιβλίου της Μέριλιν Γιάλομ γιατί τίποτα απ’ ό,τι διαβάζουμε για το παρελθόν δεν μπορεί να συνθέσει σημαντική αξία και νόημα αν δεν εκταθεί σε μια πραγματικότητα που γνωρίζουμε ή θα έπρεπε να γνωρίζουμε. Με άλλα λόγια, η σημασία αυτής της –έστω απολαυστικής– ανάγνωσης ξεφεύγει από τα περιορισμένα όρια που μπορεί να χαρακτηριστούν και ως ιδιωτεία, όταν μας οδηγεί σε σκέψη, προβληματισμό και πιθανή δράση για ό,τι συμβαίνει σήμερα, γύρω μας.
Το βιβλίο της Γιάλομ που εκδόθηκε περίπου ένα χρόνο μετά τον θάνατό της και επιμελήθηκε ο γιος της, Μπεν Γιάλομ, αποτελεί μια συλλογή αποσπασμάτων από ήδη δημοσιευμένες αυτοβιογραφίες ανθρώπων οι οποίοι έζησαν ως παιδιά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. «Μια μικροϊστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως φιλτράρεται μέσα από την ευαισθησία ενός παιδιού, και κάθε μια [από τις ιστορίες] μας παρασύρει στον κόσμο ενός συγκεκριμένου παιδιού», γράφει η συγγραφέας στην εισαγωγή.
«Μια μικροϊστορία του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όπως φιλτράρεται μέσα από την ευαισθησία ενός παιδιού», γράφει η συγγραφέας Μέριλιν Γιάλομ.
Το γεγονός ότι όλες οι ιστορίες αποτελούν προσωπική σκευή ανθρώπων που ξεχώρισαν στις κοινωνίες που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, επέλεξαν να ανήκουν, σε κάνει να σκεφτείς μεταξύ άλλων τις δυνατότητες που χάνει η παγκόσμια κοινωνία όταν σκοτώνονται παιδιά. Τη δυνάμει προσφορά και δημιουργικότητα που αποκλείει ο παράλογος, ο προκαλούμενος από τον άνθρωπο, θάνατος.
Ο Ρόμπερτ Μπέργκερ, Εβραίος της Ουγγαρίας που κατάφερε ως παιδί να κρυφτεί όταν πήραν τους γονείς του για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και να επιβιώσει προσφέροντας τις υπηρεσίες του στην Αντίσταση, έφτασε στις ΗΠΑ το 1947 μαζί με άλλους εφήβους από ένα ευρωπαϊκό στρατόπεδο εκτοπισμένων. Εμαθε αρκετά καλά αγγλικά και μετά το σχολείο έγινε δεκτός στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. Συνέχισε τις σπουδές στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Βοστώνης και έγινε εξέχων καρδιοχειρουργός.
Ο Αλέν Μπριοτέ που έφυγε από το Παρίσι με την οικογένειά του για να βρουν κάποια ασφάλεια σε χωριό της κεντρικής Γαλλίας, έζησε τη συμμετοχή της μητέρας του στην Αντίσταση και την επιβίωσή τους μέσα από κακουχίες στο καθεστώς του Βισύ, ενώ ο πατέρας του ήταν αιχμάλωτος των Γερμανών. Εγινε διπλωμάτης.
Ο Φιλίπ Μαρσιάλ που θυμάται έντονα το κρύο και την πείνα στη Νορμανδία όπου κατέφυγαν στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, έγινε συγγραφέας και ποιητής. Η Γαλλία τον έχει τιμήσει χρίζοντάς τον Ιππότη της λεγεώνας της Τιμής, αξιωματούχο του Τάγματος των Γραμμάτων και των Τεχνών και διοικητή του Τάγματος της Αξίας.
Ο Βίνφριντ Βάις, ανήκοντας σε οικογένεια ναζιστών, έζησε τον πόλεμο από την άλλη πλευρά. Περιγράφει, μεταξύ άλλων βιωμάτων –με «σοκαριστικό τρόπο» όπως το διατύπωσε η Ντόρις Λέσινγκ–, τα συναισθήματά του όταν, μικρό παιδί, υπήρξε μάρτυρας του διωγμού των Εβραίων συμμαθητών του, στο βιβλίο που έγραψε με τον τίτλο «Τα παιδικά χρόνια ενός Ναζί». Εγινε καθηγητής λογοτεχνίας.
Η Στίνα Κατσατουριάν, Φινλανδή, έζησε τον Χειμερινό Πόλεμο που ξεκίνησε με τη σοβιετική επίθεση στη Φινλανδία το 1939 και τον Πόλεμο της Συνέχειας που διεξήγαγε η Φινλανδία με τη συνδρομή της ναζιστικής Γερμανίας από το 1941 έως το 1944. Η Φινλανδία, στριμωγμένη ανάμεσα στη Ρωσία και τη Γερμανία, βγήκε τελικώς από τον πόλεμο στο πλευρό των συμμάχων. Η Στίνα, δημοσιογράφος, συγγραφέας και μέλος της Διεθνούς Αμνηστίας πλέον, θυμόταν ότι κάθε βράδυ αναρωτιόταν «Θεέ μου! Γιατί υπάρχουν οι Ρώσοι;».
Η Σούζαν Μπελ, Εβραία της Τσεχοσλοβακίας, διέφυγε με τη μητέρα της στην Αγγλία αποχαιρετώντας στην αποβάθρα τον δικηγόρο πατέρα της και τον σκύλο της. Δεν θα τους ξανάβλεπε ποτέ. Μετέπειτα ιστορικός, συγγραφέας και σημαντική ερευνήτρια του Πανεπιστημίου Στάνφορντ.
Σε μια συζήτηση που είχε ο καρδιοχειρουργός Ρόμπερτ Μπέργκερ με τον Ιρβιν Γιάλομ, του είπε: «Είμαι 76 χρόνων και είμαι τυχερός γιατί κατάφερα να αναπτύξω όλες τις δυνατότητές μου»…
MARILYN YALOM
Αθώοι μάρτυρες, Παιδικές αναμνήσεις από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο
μτφρ.: Παλμύρα Ισμυρίδου
εκδ. Αγρα, σελ. 275
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου