Δυσλεξία και προβλήματα μνήμης

πηγή

Ένα κοινό χαρακτηριστικό των ατόμων με δυσλεξία είναι η δυσκολία που παρουσιάζουν σε μνημονικά έργα. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα άτομα με δυσλεξία έχουν προβλήματα μνήμης γενικά. Η δυσκολία τους έγκειται στην εργαζόμενη μνήμη. Ίσως είστε περισσότερο εξοικειωμένοι με τους όρους βραχύχρονη και μακρόχρονη μνήμη. Η εργαζόμενη μνήμη είναι λίγο παρεξηγημένη και δεν της δίνουμε τόσο μεγάλη σημασία, μολονότι συνδέεται στενά και με τα δύο είδη μνήμης. 

Η εργαζόμενη μνήμη μας βοηθά να συγκρατούμε πληροφορίες στο μυαλό μας (πχ έναν αριθμό τηλεφώνου), ενώ ταυτόχρονα χρησιμοποιούμε τις πληροφορίες αυτές για να ολοκληρώσουμε ένα έργο. Μας επιτρέπει να βγάζουμε συμπεράσματα, να λύνουμε προβλήματα, να κάνουμε συνδέσεις. Θα μπορούσε να θεωρηθεί το νοητικό ισοδύναμο ενός post it με σημειώσεις ή ενός χώρου εργασίας με πολλά χαρτάκια με πληροφορίες. 

Αν η εργαζόμενη μνήμη μας είναι αδύναμη – όπως συμβαίνει στα άτομα με δυσλεξία- τότε είναι σαν να έχουμε στη διάθεσή μας έναν πολύ μικρό χώρο για να κρατάμε σημειώσεις από όσες πληροφορίες χρειαζόμαστε. Θα υπάρχει μικρότερη ικανότητα για συγκράτηση και διαχείριση πληροφοριών στο μυαλό τους. 

Σύνδεση με την μακρόχρονη μνήμη:

Η εργαζόμενη μνήμη χρησιμοποιείται επίσης για την ανάκτηση πληροφοριών και την μεταφορά νέων δεξιοτήτων στην μακρόχρονη μνήμη. Οι γονείς συχνά διαπιστώνουν ότι τα παιδιά τους με δυσλεξία μπορούν να εκτελέσουν ένα έργο όταν το έχουν πρόσφατο στο μυαλό τους, αλλά δεν θυμούνται πώς πρέπει να το κάνουν την επόμενη μέρα. Ακόμα και όταν υπάρχει μια δεξιότητα αποθηκευμένη στη μακρόχρονη μνήμη τους, ίσως δυσκολεύεται να έχει πρόσβαση γρήγορα στην μνήμη. 

Πώς φαίνεται η αδύναμη εργαζόμενη μνήμη στην πράξη;

Η ανάγνωση είναι μια περιοχή στην οποία εμφανίζονται δυσκολίες από την αδύναμη εργαζόμενη μνήμη 

Κατά την ανάγνωση, η εργαζόμενη μνήμη βοηθάει:

- Να καταλάβουμε τι συμβαίνει στην ιστορία

- Να θυμόμαστε τι έχει συμβεί μόλις

- Να θυμόμαστε τους κανόνες της ανάγνωσης

- Να προφέρουμε/ διαβάζουμε σωστά τις μεγάλες λέξεις

Ένα άτομο με δυσλεξία μπορεί να φτάνει το μέγιστο της χωρητικότητας της εργαζόμενης μνήμης του με δύο μόνο από αυτές τις λειτουργίες. Σαν αποτέλεσμα, μπορεί να διαβάζει μεγαλόφωνα την ιστορία με αυτοπεποίθηση, αλλά να μην έχει ιδέα για όσα συμβαίνουν στην ιστορία. Ή μπορεί να ακολουθεί την ιστορία, αλλά να χάνει ή να παρασύρεται από κάποιες λέξεις (ακόμα και αν αυτές οι λέξεις είναι γνωστές). 

Η εργαζόμενη μνήμη δεν συνδέεται με την νοημοσύνη. Αλλά μια δυνατή εργαζόμενη μνήμη μπορεί πραγματικά να βοηθήσει το άτομο να δείξει τις δυνατότητές του και μια αδύναμη εργαζόμενη μνήμη να το κάνει να φαίνεται «χαμένο», όταν δεν μπορεί να ακολουθεί οδηγίες ή δεν μπορεί να θυμηθεί πού έχει βάλει τα κλειδιά του. 

Ένα παιδί με δυσλεξία και αδύναμη εργαζόμενη μνήμη είναι πολύ πιθανό να εργάζεται σκληρότερα από τους συμμαθητές του όταν πρέπει να διαβάσει ένα κείμενο και να κάνει ασκήσεις. Οι γονείς θα πρέπει να καταλαβαίνουν τις δυσκολίες τους και να προσπαθούν να βρουν τρόπους για να γίνει η διαδικασία του διαβάσματος στο σπίτι χωρίς άγχος. 

Απόδοση του άρθρου A quick guide to dyslexia and working memory issues

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)

Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση