Δευτέρα 7 Σεπτεμβρίου 2020

Ποια η καθημερινότητά μου ως κωφό άτομο και ποιες δυσκολίες συναντώ στην κοινωνία μας;

Είμαι η Ισμήνη και έχω έλλειψη ακοής, γεννήθηκα με βαριά βαρηκοία – πρακτική κώφωση κι επικοινωνώ με προφορικό λόγο και χειλεανάγνωση. Είμαι αρχιτέκτων μηχανικός και δουλεύω στον δημόσιο τομέα. Μεγάλωσα σε περιβάλλον ακουόντων και φοράω ακουστικά από την ηλικία των τριών χρονών. Μόλις τα φόρεσα τα ακουστικά ξεκίνησα μαθήματα λογοθεραπείας και όταν ήρθε η ώρα πήγα σε σχολείο ακουόντων.

Εδώ πρέπει να πω ότι είμαι αυτό που θα μπορούσε κανείς να πει, προφορίστρια κωφή, δηλαδή κωφή που επικοινωνεί με προφορικό λόγο και χειλεανάγνωση. Υπάρχουν και οι νοηματίζοντες κωφοί – βαρήκοοι που επικοινωνούν με νοηματική, όπως και άνθρωποι που έχουν χάσει την ακοή τους από κάποια ηλικία και μετά και έχουν επιλέξει είτε προφορικό λόγο είτε νοηματική ανάλογα με τις ανάγκες τους. Φαντάζομαι ότι θα έχει γίνει κατανοητό ότι τώρα με τον κορονοιό που είμαστε αναγκασμένοι να φοράμε όλοι μας μάσκες, είναι η χειρότερη εποχή για μένα.
Αναγκάζομαι να κυκλοφορώ παντού με σημειωματάριο και στυλό για να μου γράφουν τι λένε, στην περίπτωση που δεν μπορούν να βγάλουν την μάσκα για να διαβάσω το στόμα τους.

Αυτό γίνεται περισσότερο στα καταστήματα όπου είναι σχετικά απλά τα πράγματα διότι ο εκάστοτε υπάλληλος που δεν πρέπει να βγάλει την μάσκα θα μου γράψει συνοπτικά στο σημειωματάριο μου ότι θέλει και έτσι γίνεται κάποια συνεννόηση. Στην περίπτωση όμως που είναι διαφορετικό το περιβάλλον, πχ στην δουλειά μου ή κάτι παρόμοιο, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν.

Σε ορισμένες περιπτώσεις κάποιοι, κρατώντας απόσταση, βγάζουν την μάσκα για να μπορώ να τους βλέπω και μπορούμε να συζητήσουμε εκτενώς το θέμα μας. Στην περίπτωση όμως που δεν θέλουν με τίποτα να βγάλουν την μάσκα, επιστρατεύω το σημειωματάριο, αλλά τότε η συζήτηση προχωράει με πολύ κόπο για εμένα κυρίως.

Για εμένα θα ήταν πάρα πολύ βοηθητικό να υπάρχουν παντού διαφανείς μάσκες για να μπορώ να βλέπω το στόμα του συνομιλητή μου. Υπάρχει μια μεγάλη παρεξήγηση σχετικά με τις διαφανείς μάσκες. Οι περισσότεροι άνθρωποι, για να μην πω σχεδόν όλοι, νομίζουν ότι τις συγκεκριμένες μάσκες τις θέλουμε εμείς οι κωφοί – βαρήκοοι για να μπορούμε να επικοινωνούμε. Λάθος μεγάλο, τις θέλουμε εμείς οι κωφοί – βαρήκοοι, για να τις φοράτε εσείς που ακούτε για να μπορούμε εμείς να
καταλαβαίνουμε εσάς.

Κάτι που δεν γίνεται αντιληπτό, είναι ότι ακριβώς επειδή έχω αντικαταστήσει τα αυτιά μου με τα μάτια μου, κουράζομαι εύκολα. Αν είναι να παρακολουθήσω μια διάλεξη ή ομιλία μέσα σε ένα τέταρτο, το πολύ εικοσάλεπτο, κουράστηκα ήδη και κοιτάζω αλλού. Αν έχω όμως το κείμενο του ομιλητή και το διαβάζω, για μένα είναι πιο ξεκούραστο, ευχάριστο και καταλαβαίνω καλύτερα. Αυτή η τακτική θα έπρεπε να είναι σε όλα τα πανεπιστήμια απαραιτήτως για όλους τους κωφούς – βαρήκοους σπουδαστές. Μια ακόμα διευκόλυνση θα ήταν ο ζωντανός υποτιτλισμός (speech to
text) που στο εξωτερικό χρησιμοποιείται ευρέως τόσο στην τηλεόραση στις live εκπομπές, όσο και στα πανεπιστήμια. Εδώ στην Ελλάδα είμαστε πάρα πολύ πίσω όσον αφορά την προσβασιμότητα κωφών – βαρηκόων σε σεμινάρια, σπουδές,μαθήματα κλπ.

Πολλές φορές υπάρχει παρεξήγηση σχετικά με το πώς μπορεί κάποιος που δεν με γνωρίζει, να επικοινωνήσει μαζί μου. Οι περισσότεροι νομίζουν ότι θα έχουν πρόβλημα μαζί μου. Μου έχει συμβεί να γίνει η αρχική συνεννόηση για την συνάντηση από το τηλέφωνο μέσω άλλου ανθρώπου και συνήθως ρωτάνε «και πως θα επικοινωνήσουμε μαζί της;». Σε όλες τις περιπτώσεις δίνεται η εξήγηση ότι μιλάω και ότι αν βλέπω το πρόσωπο του συνομιλητή μου δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα.

Άλλη παρεξήγηση που υπάρχει, αλλά σπανίως, είναι σχετικά με την αντίληψή μου.
Ευτυχώς αυτό δεν το έχουν οι περισσότεροι άνθρωποι και οι λίγοι, οι μετρημένοι στα δάχτυλα του μισού χεριού, μου μιλούν πολύ απλά, σαν να είμαι παιδάκι, για να τους καταλάβω.

Κάτι που έχω παρατηρήσει και ανάλογα τον συνομιλητή μου, τους διορθώνω. Οι περισσότεροι άνθρωποι για να με βοηθήσουν, προσπαθούν να μιλάνε ανοίγοντας πολύ το στόμα τους και κάνουν πολλές κινήσεις ταυτόχρονα. Εδώ τους κόβω σχεδόν αμέσως και εξηγώ ότι αυτό τα κάνει χειρότερα για μένα, τότε είναι που δεν τους καταλαβαίνω. Προτιμώ ο καθένας να μιλάει όπως συνήθως και αν δεν καταλάβω κάτι, τότε θα ρωτήσω. Φυσικά ζητώ την υπομονή του συνομιλητή μου σε περίπτωση
που δεν καταλάβω κάτι. υπάρχει πολύ μεγάλη πιθανότητα αν είναι άγνωστός μου να μην έχω συνηθίσει τον τρόπο που μιλάει και να χρειαστώ παραπάνω χρόνο να τον κατανοήσω. Επίσης μπορεί κάποιες λέξεις να με μπερδέψουν καθώς μοιάζουν μεταξύ τους στην προφορά. Φυσικά ζητώ διευκρινίσεις και αν ο συνομιλητής μου δεν έχει υπομονή είτε για τις διευκρινήσεις είτε γενικώς, τότε καταλαβαίνω πολλά για το ποιόν έχω απέναντί μου και αναλόγως πράττω.

Τώρα βέβαια με τον κορονοιό δεν κάνω πια συζητήσεις, μόνο ότι είναι απαραίτητο γιατί με τις μάσκες όπως είπα ήδη, δεν γίνεται. Είμαι πολύ χαρούμενη που ζω στην εποχή μας γιατί με την τεχνολογία έχω προσβασιμότητα που δεν την είχα ως παιδάκι. Θυμάμαι ότι σαν παιδάκι αν ήθελα να βρεθώ με τους συμμαθητές μου έπρεπε να πάρει τηλέφωνο η μαμά μου για να κανονίσει την συνάντηση. Χαίρομαι πολύ που τα νέα κωφά – βαρήκοα παιδιά που έχουν αυτή την προσβασιμότητα με το e-mail, sms, messenger, viber κλπ για να μιλάνε μεταξύ τους και να κανονίζουν τις συναντήσεις τους χωρίς την παρέμβαση γονέων πέρα από το απαραίτητο. Τα κινητά και τα κομπιούτερ και τα τάμπλετ για τους ανθρώπους με πρόβλημα ακοής δεν είναι gadget, είναι εργαλεία επικοινωνίας και προσβασιμότητας.

Ωστόσο παρόλο που είναι τόσο προχωρημένη η τεχνολογία στην εποχή μας, δεν υπάρχει πλήρης προσβασιμότητα και μέριμνα για τα άτομα με πρόβλημα ακοής, ειδικά εδώ στην Ελλάδα. Προσβασιμότητα για εμένα σημαίνει γραπτός λόγος παντού μαζί με νοηματική γλώσσα για τους νοηματίζοντες κωφούς. Υπότιτλοι στην τηλεόραση σε όλες τις ειδήσεις, σε όλες τις ελληνικές μαγνητοφωνημένες εκπομπές, και ζωντανός υποτιτλισμός (speech to text) σε όλες τις live εκπομπές. Επίσης υπότιτλους σε όλα τα ελληνικά dvd (είναι δυνατόν στα ξένα dvd να υπάρχει μέριμνα για κωφά – βαρήκοα άτομα κι εδώ να μην υπάρχει;).

Υπότιτλοι ακόμα και στο ιντερνέτ, στα διάφορα βίντεο που κυκλοφορούν (ας μην μιλήσω για τα ελληνικά tedx, παρακολουθώ τα ξένα tedx που όλα σχεδόν έχουν υπότιτλους για τους κωφούς της χώρας τους και κάποια από αυτά έχουν και ελληνικούς υπότιτλους, πόσο προχωρημένοι είναι τελικά στο εξωτερικό σε αυτό το κομμάτι). Επίσης υπέρτιτλοι σε όλα τα θέατρα και παραστάσεις, και ιδίως για τους θρησκευόμενους κωφούς θα ήθελα να υπήρχαν υπέρτιτλοι στις εκκλησίες για να μπορούν να παρακολουθήσουν την Θεία Λειτουργία κωφοί – βαρήκοοι που δεν γνωρίζουν νοηματική γλώσσα.

Αυτά είναι τα πιο ουσιαστικά που θα μπορούσα να πω σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετωπίζω καθημερινά ως άτομο με έλλειψη ακοής. Αυτό που θα ήθελα να πω είναι ότι όλοι οι άνθρωποι έχουμε κάποιο θέμα, έλλειψη ή οτιδήποτε, συνεπώς όλοι μας αντιμετωπίζουμε δυσκολίες, είτε μεγάλες, είτε μικρές. Το ζήτημα είναι πως τις αντιμετωπίζουμε και πως τις διαχειριζόμαστε.


Η Ισμήνη, αναγνώστρια του Α,ΜΠΑ, είχε την καλοσύνη να γράψει για μας ένα άρθρο στο οποίο παραθέτει ορισμένες από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ως κωφό άτομο τόσο στην καθημερινότητα όσο και στην εργασία της ενώ παραθέτει προτάσεις που θα έκαναν τη ζωή των κωφών ατόμων πιο εύκολη, ιδίως στην εποχή του κορονοϊού. 

Θέλουμε να σας ζητήσουμε να στείλετε τα εργαλεία που ξέρετε ότι υπάρχουν με σκοπό τη διευκόλυνση της απομαγνητοφώνησης τα οποία θα πρέπει να δέχονται αρχεία στην ελληνική γλώσσα και ταυτόχρονα να δέχονται αρχεία άνω των 30 λεπτών. Θέλουμε να μεταφέρουμε όλα τα podcasts του Α,ΜΠΑ στο γραπτό λόγο. Αν ξέρετε κάτι σχετικό που πληροί αυτές τις δύο προϋποθέσεις, στείλτε μέιλ στο liakakou@lifo.gr .

Πηγή: Α.ΜΠΑ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου