Στο πέρασμα του χρόνου οι προσωπικές αξίες των μαθητών γίνονται παρόμοιες με αυτές του διευθυντή του σχολείου τους, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Psychological Science, ένα περιοδικό της Association for Psychological Science. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι αξίες των διευθυντών συνδέονται με πλευρές του σχολικού κλίματος που με την σειρά του συνδέονται με τις αξίες των μαθητών.
«Αν αναλογιστεί κανείς τον χρόνο που περνούν τα παιδιά στο σχολείο, είναι σημαντικό να αξιολογήσουμε τον αντίκτυπο που έχουν τα σχολεία στα παιδιά μας και όχι μόνο όσο αφορά τις ακαδημαϊκές δεξιότητες» αναφέρουν οι ερευνητές Yair Berson (New York University και Barllan University) και Shaul Oreg (Cornell University και The Hebrew University of Jerusalem). «Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι τα σχολεία συμμετέχουν στη διαμόρφωση των αξιών του παιδιού».
Μολονότι υπάρχουν πολλά στοιχεία που δείχνουν σχέσεις ανάμεσα σε πλευρές του σχολικού περιβάλλοντος και στα ακαδημαϊκά επιτεύγματα των παιδιών, σχετικά λίγα είναι γνωστά σχετικά με τις επιδράσεις του σχολικού κλίματος στα μη ακαδημαϊκά αποτελέσματα. Βασισμένοι σε προγενέστερες έρευνες σχετικά με την επίδραση των ηγετών στην κουλτούρα του οργανισμού και στις αξίες των υπαλλήλων, οι Berson και Oreg υπέθεσαν ότι και οι σχολικοί διευθυντές μπορεί να επηρεάζουν με παρόμοιο τρόπο το κλίμα του σχολείου και τις αξίες/ πεποιθήσεις των μαθητών.
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν δεδομένα από 252 σχολικούς διευθυντές, 3600 δασκάλους και περίπου 50.000 μαθητές δημοσίων σχολείων (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) στο Ισραήλ. Εστιάζοντας σε τέσσερις κατηγορίες αξιών – της αυτό-βελτίωσης, της αυτό- υπερβατικότητας, της δεκτικότητας στις αλλαγές και της διατήρησης– οι σχολικοί διευθυντές συμπλήρωσαν ένα ερωτηματολόγιο όπου διάβαζαν δηλώσεις για ένα υποθετικό άτομο και αξιολογούσαν πόσο κοντά με τις δικές τους αξίες ήταν.
Οι αξίες αυτό- βελτίωσης απεικονίστηκαν σε δηλώσεις εστιασμένες στα επιτεύγματα (πχ «Το να είναι πετυχημένος είναι σημαντικό για αυτόν»), ενώ αξίες αυτό- υπερβατικότητας απεικονίζονταν σε δηλώσεις που υπογράμμιζαν καλοσύνη (πχ «Κάνει πράγματα που το ξεβολεύουν προκειμένου να είναι ένας πιστός και αξιόπιστος φίλος»). Οι αξίες που έδειχναν δεκτικότητες στις αλλαγές απεικονίζονταν σε δηλώσεις που σχετίζονταν με την προτίμηση για διέγερση και αυτοκαθοδήγηση (πχ «Νομίζει ότι είναι σημαντικό να έχει νέες εμπειρίες», «Το να είναι δημιουργικός είναι σημαντικό για εκείνον»). Οι αξίες διατήρησης μετρούνταν σε δηλώσεις που σχετίζονταν με συμμόρφωση, παράδοση και ασφάλεια (πχ «Είναι σημαντικό για αυτόν να ακολουθεί τους κανόνες ακόμα και όταν δεν βλέπει κανείς», «Είναι σημαντικό για αυτή να διατηρεί παραδοσιακές αξίες και πεποιθήσεις», «Η ύπαρξη τάξης και σταθερότητας στην κοινωνία είναι σημαντικά για αυτήν»).
Την ίδια στιγμή οι μαθητές συμπλήρωναν έναν κατάλληλο για την ηλικία τους ερωτηματολόγιο που μετρούσε τις ίδιες αξίες. Οι μαθητές συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο για τις αξίες τους πάλι μετά από δύο χρόνια.
Οι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν ένα εργαλείο μέτρησης που εστίαζε σε πλευρές του σχολικού κλίματος που αντιστοιχούσαν στις τέσσερις αυτές αξίες, συμπεριλαμβανομένου του βαθμού στον οποίο το σχολικό κλίμα αντανακλά έμφαση στη σταθερότητα, την υποστήριξη, την καινοτομία και την επίδοση. Οι δάσκαλοι επίσης αξιολόγησαν τον βαθμό στον οποίο οι μαθητές και στο σπίτι τους επιδείκνυαν συμπεριφορές που αντανακλούσαν τις ίδιες αξίες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι οι αξίες των μαθητών ομοίαζαν περισσότερο σε αυτές των διευθυντών τους στην περίοδο των δύο ετών.
«Η προσωπική θεώρηση των διευθυντών για την ζωή αντανακλάται στην συνολική σχολική ατμόσφαιρα, η οποία με τον καιρό αντανακλάται στην προσωπική θεώρηση και τελικά και στην συμπεριφορά των μαθητών» εξηγούν οι Berson και Oreg στο άρθρο τους.
Αυτό το μοτίβο ήταν εμφανές για όλες τις αξίες εκτός από μία κατηγορία: τις αξίες της διατήρησης.
«Οι αξίες που σχετίζονται με την διατήρηση του status quo - δίνοντας έμφαση στην παράδοση, την συμμόρφωση και την ασφάλεια – ακολουθούσαν ένα διαφορετικό μοτίβο, όπου οι αξίες των διευθυντών σχετίζονται με τις αξίες των παιδιών αλλά χωρίς τον διαμεσολαβητικό ρόλο του σχολικού κλίματος», εξηγούν οι Berson και Oreg. Οι ερευνητές εικάζουν ότι κάποιος μηχανισμός που δεν έχει μελετηθεί – όπως πχ η επιλογή εκπαιδευτικών από τον διευθυντή- μπορεί να εξηγήσει αυτή την εξαίρεση.
Τελικά, το αν η επιρροή των διευθυντών πάνω στους μαθητές είναι κάτι καλό ή κακό εξαρτάται από τις προσωπικές πεποιθήσεις του ατόμου. «Αλλά η ύπαρξη αυτής της επίδρασης θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη από τους διευθυντές και να κατανοήσουν την ουσιαστική επίδραση που έχουν πάνω στα παιδιά σαν μέλη της κοινωνίας» γράφουν οι ερευνητές.
Απόδοση του άρθρου School Principals Shape Students’ Values Via School Climate
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου