Υπάρχει η διαδεδομένη λανθασμένη αντίληψη ότι η Δυσλεξία επηρεάζει μόνο την ικανότητα ανάγνωσης και γραφής. Στην πραγματικότητα η Δυσλεξία επηρεάζει τη μνήμη, την οργάνωση, την αντίληψη του χρόνου, τη συγκέντρωση, την επικοινωνία και την ικανότητα να κάνεις πολλά πράγματα ταυτόχρονα. Και όλα αυτά επηρεάζουν την καθημερινή ζωή. Το να είσαι σε σχέση με κάποιον που το μυαλό του λειτουργεί διαφορετικά από το δικό σου μπορεί να σου προκαλεί σύγχυση και ένταση. Ιδίως αν είσαι εσύ υπεύθυνος για το νοικοκυριό και τη φροντίδα της οικογένειας.
Δείτε μερικές στρατηγικές που μπορεί να βοηθήσουν.
Οργάνωση
Ο/η σύντροφός σας μπορεί να δυσκολεύεται να θυμάται ραντεβού και συναντήσεις καθώς και να υπολογίζει πόσο χρόνο χρειάζεται για μια συγκεκριμένη δραστηριότητα. Κάποια άτομα με Δυσλεξία χρησιμοποιούν αποτελεσματικές στρατηγικές και είναι ιδιαίτερα οργανωμένα.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Βάζετε υπενθύμιση στο κινητό για σημαντικά ραντεβού και συναντήσεις ή χρησιμοποιείτε ένα ημερολόγιο τοποθετημένο σε σημείο που μπορεί να το δει κανείς εύκολα.
- Ζητάτε από το γιατρό ή τον οδοντίατρο να στέλνει στο κινητό του/της υπενθύμιση για τα προγραμματισμένα ραντεβού.
- Αν δεν αντέχετε την ακαταστασία του, μπορείτε να συμφωνήσετε να βάζει τα πράγματά του “πίσω από κλειστές πόρτες” (πχ μέσα σε συρτάρια ή ντουλάπια) έτσι ώστε να τα έχει στη διάθεσή του αλλά χωρίς να τα βλέπετε εσείς.
Κούραση
Τα άτομα με Δυσλεξία πρέπει να δουλεύουν πιο σκληρά από τους άλλους, και συχνά και περισσότερες ώρες, για να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις καθημερινές προκλήσεις. Όταν είναι κουρασμένα, τα «δυσλεξικά» τους χαρακτηριστικά είναι πιο έντονα, καθώς δεν έχουν την ενέργεια να εφαρμόσουν τις στρατηγικές που χρησιμοποιούν συνήθως για να τα καταφέρουν. Προσπαθήστε να είστε υπομονετικοί.
Γραφή- Ανάγνωση
Ο/ Η σύντροφός σας μπορεί να βασίζεται σε εσάς για να του διορθώνετε αυτά που γράφει. Μπορεί επίσης να αποφεύγει το γράψιμο. Δουλειές που περιλαμβάνουν γραφή ή ανάγνωση μπορεί να του/της προκαλούν μεγάλες δυσκολίες όπως πχ να κάνει μια λίστα για τα ψώνια, να γράψει ένα μήνυμα από κάποιον που τηλεφώνησε ή να αγοράσει όλα τα προϊόντα που είναι γραμμένα σε μια λίστα.
Μερικά άτομα με δυσλεξία βιώνουν έντονο στρες και δυσκολίες όταν διαβάζουν, ιδίως αν οι λέξεις είναι γραμμένες με μαύρο μελάνι σε κατάλευκο χαρτί. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι λέξεις μπορεί να φαίνονται θολές, με λάθος προσανατολισμό ή μη σταθερές, στοιχεία που κουράζουν τον αναγνώστη. Αυτές οι δυσκολίες συχνά έχουν σαν αποτέλεσμα να αναλαμβάνει ο μη δυσλεξικός σύντροφος μεγαλύτερο μέρος του νοικοκυριού και της επικοινωνίας με το σχολείο.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Αλλάξτε το χρώμα του φόντου στην οθόνη, χρησιμοποιήστε γραμματοσειρά φιλική προς τη δυσλεξία ή εκτυπώνετε σε μεγέθυνση.
- Εκτυπώνετε τα κείμενα του υπολογιστή. Είναι πιο εύκολο από το να τα διαβάζει κανείς από την οθόνη.
- Δουλέψτε με τα δυνατά σημεία του καθενός. Έτσι, αν ο μη δυσλεξικός σύντροφος αναλαμβάνει «διοικητικές εργασίες», βεβαιωθείτε ότι οι άλλες υποχρεώσεις είναι μοιρασμένες δίκαια στους δύο συντρόφους.
Αυτοεκτίμηση
Πολλά άτομα με δυσλεξία ήρθαν αντιμέτωπα και πάλεψαν κάποια στιγμή της ζωής τους με τις λανθασμένες αντιλήψεις των άλλων ανθρώπων. Μπορεί να είναι διστακτικά ή ακόμα και αρνητικά στο να αποκαλύπτουν ότι έχουν Δυσλεξία. Αν δεν είχαν/έχουν πραγματικά υποστηρικτικό σχολικό ή επαγγελματικό περιβάλλον, μπορεί να νιώθουν «ανόητοι» ή να ντρέπονται για την Δυσλεξία τους.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Θυμίστε στο/στη σύντροφό σας τα δυνατά του/της σημεία και διαβεβαιώνετέ τον για την αξία του/της. Προσπαθήστε να δείτε τα πράγματα μέσα από τα μάτια του/της αντί να περιμένετε να προσαρμοστεί στο δικό σας τρόπο σκέψης.
Πληροφορίες
Είναι δύσκολο για τον εγκέφαλο ενός ατόμου με Δυσλεξία να επεξεργαστεί και να θυμάται πάρα πολλές πληροφορίες πχ μια λίστα με οδηγίες ή κατευθύνσεις.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Να κάνετε μια ερώτηση την φορά, να «σπάτε» πληροφορίες όπως πχ τις οδηγίες σε μικρότερα κομμάτια (πχ ή δύο την φορά). Μπορείτε επίσης να ζωγραφίσετε ένα χάρτη ή να γράψετε μια αριθμημένη λίστα για να βοηθήσετε τον/την σύντροφό σας να θυμάται τις πληροφορίες.
Αίσθηση/ διαχείριση του χρόνου
Η φτωχή βραχύχρονη μνήμη και συγκέντρωση μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα ο/η σύντροφός σας να αφαιρείται εύκολα! Μπορεί να χάνει χρόνο κάθε πρωί ψάχνοντας που άφησε τα κλειδιά και το τηλέφωνό του, κάτι που έχει σαν αποτέλεσμα να φεύγετε όλοι αργοπορημένοι από το σπίτι. Τα άτομα με δυσλεξία που δυσκολεύονται στην ανάγνωση, δεν πρόκειται να βασιστούν σε ημερολόγια ή λίστες με όσα πρέπει να κάνουν. Για άλλα άτομα (με Δυσλεξία) ωστόσο αυτές μπορεί να είναι αποτελεσματικές στρατηγικές.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Μερικά άτομα με δυσλεξία βάζουν τα ρολόγια τους μπροστά για να είναι συνεπή και βάζουν υπενθύμιση στο τηλέφωνο ή τον υπολογιστή τους. Αν πρέπει να πάτε μαζί κάπου μια συγκεκριμένη ώρα, λάβετε υπόψη αυτή τη δυσκολία του/της και ξεκινήστε νωρίτερα.
Αίσθηση προσανατολισμού
Τα άτομα με Δυσλεξία μπορεί να δυσκολεύονται στον προσανατολισμό. Μπορεί να χάνονται συχνά ή να αισθάνονται άγχος όταν πρέπει να πάνε σε άγνωστα μέρη. Μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να ακολουθήσουν ή να δώσουν οδηγίες που περιλαμβάνουν τις λέξεις «δεξιά» και «αριστερά».
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει πάρα πολύ όσους έχουν φτωχή αίσθηση προσανατολισμού. Πολλά τηλέφωνα έχουν για παράδειγμα δωρεάν εφαρμογές με χάρτες κοκ
- Όταν τους δίνετε προφορικές οδηγίες, μην χρησιμοποιείτε τις λέξεις «αριστερά», «δεξιά». Μπορείτε να εκφράζετε με άλλον τρόπο την οδηγία πχ «Πήγαινε όπως πηγαίνει το κίτρινο αμάξι» ή να δείχνετε με το χέρι σας από πού πρέπει να στρίψει.
Καθημερινές ρουτίνες
Η σταθερή ρουτίνα μπορεί να αποδειχθεί μια καλή στρατηγική αντιμετώπισης των καταστάσεων. Ωστόσο, η εξάρτηση από μια ρουτίνα μπορεί να συνεπάγεται δυσκολία προσαρμογής όταν η ρουτίνα αυτή διακόπτεται.
Τι μπορείτε να κάνετε:
Να θυμάστε ότι μια αλλαγή στη ρουτίνα μπορεί να επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό(αρνητικά) την υπόλοιπη ημέρα και να προγραμματίζετε κατάλληλα εκ των προτέρων.
Κοινωνικές καταστάσεις
Ο/η σύντροφός σας μπορεί να είναι κλεισμένος στον εαυτό του και αποτραβηγμένος γιατί μπορεί να ανησυχεί ότι θα πει το λάθος πράγμα για την περίσταση. Ή μπορεί να είναι υπερβολικά εξωστρεφής και να συμμετέχουν σε όλα. Αν οι κοινωνικές εκδηλώσεις απαιτούν ανάγνωση (πχ ενός μενού) ή γράψιμο, κάποια άτομα με δυσκολία μπορεί να αισθάνονται άβολα και να μην αποκαλύπτουν τον λόγο.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Αν είναι εφικτό, προσπαθήστε να είστε ανοιχτοί για το θέμα της δυσλεξίας. Υπάρχει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση και ενημέρωση στις μέρες μας και οι περισσότεροι άνθρωποι γνωρίζουν τι είναι η δυσλεξία, ακόμα και αν δεν έχουν εξειδικευμένες γνώσεις. Αν δεν ξέρουν, τότε είναι ένα καλό θέμα για συζήτηση.
Συγκέντρωση
Ο/η σύντροφός σας μπορεί να δυσκολεύεται στην επεξεργασία διαφορετικών ερεθισμάτων την ίδια στιγμή. Όταν για παράδειγμα συζητάτε με την τηλεόραση ανοιχτή, είναι πολύ πιθανό να μην μπορεί να συγκεντρωθεί σε αυτό που λέτε.
Κάποια άτομα με Δυσλεξία αισθάνονται ότι ο εγκέφαλός τους τρέχει και παλεύουν να βρουν τις σωστές λέξεις για να εκφραστούν ή να επενδύσουν με λόγο τις σκέψεις τους που τρέχουν ταχύτατα. Επίσης, συχνά γνωρίζουν την απάντηση αλλά χρειάζονται χρόνο για να την ανασύρουν από την μνήμη τους.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Αν θέλετε να συγκεντρωθεί σε κάτι, προσπαθήστε να απομακρύνετε τα διασπαστικά ερεθίσματα όπως το ραδιόφωνο ή την τηλεόραση. Διαλέξτε μια χρονική στιγμή που δεν είναι απορροφημένος σε άλλη δραστηριότητα (μαγείρεμα ή εργασία στον υπολογιστή).
- Μια παύση κατά την διάρκεια των συζητήσεων δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι ο/η σύντροφός σας δεν ακούει (βέβαια μπορεί όντως να μην σας ακούει!). Μπορεί απλά να χρειάζεται λίγο περισσότερο χρόνο για να επεξεργαστεί όσα λέγονται και να σκεφτεί τι θέλει και εκείνος/ εκείνη να πει. Να δίνετε πάντα στον/στην σύντροφό της «χρόνο για να σκέφτεται».
Μνήμη
Η δυσλεξία μπορεί να επηρεάζει την βραχύχρονη μνήμη και έτσι ο/η σύντροφός σας να ξεχνάει συζητήσεις που κάνατε, μια υποχρέωση που ανέλαβε (και υποσχέθηκε να κάνει) ή σημαντικές ημερομηνίες. Μπορεί επίσης να δυσκολεύεται να θυμηθεί ονόματα ατόμων που πρόσφατα γνώρισε ή πώς να πάει σε μέρη που έχει επισκεφθεί και στο παρελθόν.
Τι μπορείτε να κάνετε:
- Δοκιμάστε λεκτικές υπενθυμίσεις, ημερολόγια, πίνακες όπου μπορεί να σημειώνει τι πρέπει να κάνει κάθε μέρα. Ενθαρρύνετε τον να αποκτήσει την συνήθεια να χρησιμοποιεί ημερολόγιο και υπενθυμίσεις στο τηλέφωνο ή τον υπολογιστή του.
Καλές και κακές μέρες
Μπορεί να ανακαλύψετε ότι οι δυσκολίες του /της συντρόφου σας (με Δυσλεξία) κάποιες μέρες είναι πιο έντονες. Αν γνωρίζετε ότι κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει και ότι δεν είναι στον έλεγχο του/της, θα είστε σε θέση να μην θυμώνετε, ταράζεστε τόσο πολύ. Ενθαρρύνετε τον /την να σας λέει αν έχει «δύσκολη» μέρα.
Να θυμάστε: Ο ένας τρόπος σκέψης δεν είναι καλύτερος από έναν άλλο. Ένα «δυσλεξικό» μυαλό κατανοεί με διαφορετικό τρόπο μια κατάσταση ή πρόβλημα. Είναι πραγματικά σημαντικό να σεβόμαστε ο ένας τον τρόπο σκέψης και λειτουργίας του άλλου.
Απόδοση του άρθρου Living with a dyslexic partner
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική παιδαγωγός - Νηπιαγωγός
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου