Ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της αυτοπεποίθησης του παιδιού είναι η αίσθηση ότι είναι ικανό και υπεύθυνο, κάτι που μαθαίνεται από τη σχέση και την αλληλεπίδραση με τους γονείς από τη στιγμή της γέννησης. Όταν το κλάμα ή το χαμόγελο προσελκύει προσοχή, τότε το παιδί αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις. Κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης, το παιδί αποκτά κινητικές, γλωσσικές και κοινωνικές δεξιότητες.
Αν δεχτεί ενθάρρυνση και εποικοδομητικό έπαινο από τους γονείς τουτότε αναπτύσσει μια θετική αίσθηση ικανότητας. Ακόμα κι αν το παιδί δεν μπορεί να τρέξει τόσο γρήγορα όσο τα άλλα ή δε χρησιμοποιεί τόσες πολλές λέξεις, ο τρόπος που οι γονείς το διαχειρίζονται (αν είναι υποστηρικτικοί ή χρησιμοποιούν αρνητική κριτική) συμβάλλει στην ανάπτυξη θετικής αυτό-εικόνας.
Το να μάθει το παιδί να είναι υπεύθυνο προκύπτει από την αίσθηση ικανότητας. Για το λόγο αυτό, οι γονείς είναι απαραίτητο να καταλάβουν ότι τα παιδιά που δυσκολεύονται να πιστέψουν ότι προκαλούν πράγματα να συμβούν ή ότι μπορούν να προβλέψουν και να ελέγξουν γεγονότα, δυσκολεύονται να είναι υπεύθυνα. Όταν η ζωή του παιδιού είναι χαοτική και γεμάτη αλλαγές, ή όταν οι γονείς αναλαμβάνουν πάντα τις υποχρεώσεις των παιδιών, τότε τα παιδιά νιώθουν ανίκανα και δεν αναπτύσσουν προσωπική αίσθηση ευθύνης.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι, για να αισθάνονται τα παιδιά υπεύθυνα και ικανά, πρέπει να έχουν την ευκαιρία να δοκιμάσουν και να αποτύχουν. Η αποτυχία οδηγεί σε διορθωτικές πληροφορίες και η ευκαιρία να δοκιμάσουν ξανά χωρίς το φόβο της προσβολής και της απόρριψης χτίζουν την επιμονή, την ικανότητα, τη χρησιμότητα και την ευθύνη.
Ένας τρόπος για να μάθουν τα παιδιά να είναι χρήσιμα και υπεύθυνα είναι να συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού, πάντα ανάλογα με την ηλικία τους. Τα παιδιά που νιώθουν ότι συνεισφέρουν, και ότι η συνεισφορά αυτή εκτιμάται, είναι συνεργάσιμα, υπεύθυνα και δεν έχουν ανάγκη να τραβήξουν την προσοχή με αρνητικό τρόπο. Αισθάνονται ότι είναι ισάξια μέλη της οικογένειας, ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις και μαθαίνουν ότι, ακόμα και όταν δεν έχουν όρεξη, πρέπει να κάνουν αυτό που έχουν αναλάβει γιατί είναι δική τους ευθύνη. Μερικές ιδέες για να εμπλακούν τα παιδιά στις δουλειές του σπιτιού:
2-3 ετών
να φτιάξει το κρεβάτι του
να μαζέψει παιχνίδια και βιβλία
να βάλει τα βρώμικα ρούχα στο καλάθι
να βοηθήσει στο τάισμα των κατοικίδιων
να βοηθήσει να καθαριστούν μικροζημιές
να ξεσκονίσει (βάζοντας καλτσούλες στα χέρια)
4-5 ετών
να στρώσει/μαζέψει το τραπέζι
να γεμίσει/αδειάσει το πλυντήριο ρούχων
να τακτοποιήσει το δωμάτιο του
να μοιράσει σιδερωμένα ρούχα στα δωμάτια
6-8 ετών
να γεμίσει/αδειάσει το πλυντήριο πιάτων
να καθαρίσει πάγκους και νιπτήρες
να βοηθήσει να φτιάξει το κολατσιό για το σχολείο
να χωρίσει τα λευκά από τα χρωματιστά ρούχα
να μαζέψει τα σκουπίδια
να ποτίσει τα λουλούδια
9-11
να καθαρίσει την τουαλέτα
να βγάλει τα σκουπίδια έξω
να σκουπίσει
να σφουγγαρίσει
να βοηθήσει στη μαγειρική
να βγάλει το σκύλο βόλτα
Ο σκοπός δεν είναι να μοιραστούν οι δουλειές προκειμένου να κάνουν λιγότερα οι γονείς. Ούτε βέβαια να αφήσουν άλλες υποχρεώσεις τα παιδιά (όπως το διάβασμα) για να κάνουν νοικοκυριό. Σκοπός είναι να καταλάβουν τα παιδιά ότι μπορούν να ανταπεξέλθουν σε κάτι που θα αναλάβουν, ότι τα εμπιστευόμαστε και ότι δεν είναι ανίκανα. Ένα παιδί που εξυπηρετείται σε όλα, είναι πολύ πιθανό να μην μπορεί να αναλάβει τη ζωή του ως ενήλικας.
(Συμπληρωματικά μπορείτε να δείτε http://psychopedia.gr/epivravefsi-dorodokia-idou-aporia/http://www.limnosfm100.gr/epilegmena/item/29109-i-sosti-xrisi-tis-epivravefsis-kai-o-sxediasmos-enos-apotelesmatikoy-programmatos.html για τη χρήση της επιβράβευσης, του επαίνου και την επιβολή αρνητικών συνεπειών)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου