Εθελοντισμός: Η κρυμμένη δύναμη

Σε 700 εκατ. ευρω ή 0,7% του ΑΕΠ της χώρας αποτιμάται η συνεισφορά του εθελοντισμού στην Ελλάδα.

Αυτό προκύπτει από έρευνα που διενήργησε ο Σύνδεσμος Αποφοίτων Βρετανικών Πανεπιστημίων (BGS) με συντονιστή τον αρχιτέκτονα - πολεοδόμο και πρόεδρο του Συνδέσμου Βασίλη Ζώτο.

Παρότι στην εποχή της κρίσης το προαναφερόμενο ποσό κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο είναι, φαντάζει εντούτοις πολύ μικρό συγκρινόμενο με τα αντίστοιχα ποσά άλλων χωρών. Για παράδειγμα, στη Βρετανία η συνεισφορά του εθελοντισμού φθάνει το 7,9% του ΑΕΠ.

Εθελοντισμός για τους περισσότερους ανθρώπους σημαίνει μόνο προσφορά εκεί όπου υπάρχει ανάγκη, όπως είναι για παράδειγμα η φροντίδα παιδιών και ηλικιωμένων, η προστασία του δάσους από τις φωτιές κ.ά.

Οι μελετητές ωστόσο που συνέταξαν την έκθεση «Εθελοντισμός: η κρυμμένη δύναμη» προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα καταγράφοντας την οικονομική αποτύπωση της συνεισφοράς. Τα συμπεράσματα της έκθεσης παρουσιάστηκαν και σε σχετική ημερίδα που οργάνωσε ο Σύνδεσμος στο Εθνικό Ιδρυμα Ερευνών.

Η οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων ανέδειξε τα προβλήματα - λόγω των ελλείψεων - στις κρατικές υποδομές. Κι αυτές οι ελλείψεις φάνηκαν εντονότερες με την προσφυγική κρίση όπου η συμμετοχή των εθελοντών πολλές φορές κάλυψε τα κενά της κρατικής μηχανής.

Πρέπει ωστόσο να διευκρινιστεί, όπως άλλωστε υποστηρίζουν και οι συντάκτες της έκθεσης, ότι σε καμία περίπτωση οι εθελοντές και οι οργανώσεις δεν υποκαθιστούν το κράτος, αλλά δρουν συμπληρωματικά.

Τεράστια δύναμη

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα, οι εθελοντές σε όλο τον κόσμο εκτιμάται ότι φθάνουν το ένα δισ. Αν έφτιαχναν μια χώρα (τη Valunteerland) θα ήταν η 2η μεγαλύτερη του κόσμου και η 7η πιο ισχυρή οικονομία. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 132η θέση επί συνόλου 145 χωρών στον δείκτη World Giving Index.

Το ποσό των 700 εκατ. ευρω (που είναι η σημερινή εισφορά του εθελοντισμού στην Ελλάδα) προκύπτει, όπως αναφέρει ο Βασίλης Ζώτος, αν υπολογίσουμε το ποσοστό των εθελοντών στο 10% οι οποίοι προσφέρουν κατά μέσο όρο 10 ώρες τον μήνα.

«Αν βάλουμε στόχο σε 10 χρόνια το ποσοστό να ανέβει στο 30% και ο προσφερόμενος χρόνος να αυξηθεί στις 25 ώρες τον μήνα, τότε η αξία της εθελοντικής εργασίας θα εκτιναχθεί στα 6,5 δισ. ευρώ ή στο 3,5% του σημερινού ΑΕΠ» συμπληρώνει ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βρετανικών Πανεπιστημίων.

Ωστόσο, και πάλι να νούμερα είναι μικρά αν τα συγκρίνει κανείς με την κατάσταση που επικρατεί σε άλλες χώρες. Για παράδειγμα, η συμβολή του εθελοντισμού στον Καναδά είναι 8,3%, στο Ισραήλ είναι 7,5%, στις ΗΠΑ είναι 7%, στο Βέλγιο είναι 6%, στη Νέα Ζηλανδία είναι 5,5% και στην Ιαπωνία λίγο πάνω από το 5%. Και έχει βρεθεί, όπως λένε οι μελετητές, ότι στις περισσότερες από αυτές τις χώρες ο εθελοντισμός συμβάλλει στο ΑΕΠ όσο ο κατασκευαστικός και ο τραπεζικός τομέας μαζί.

Ενδεικτική είναι η περίπτωση των ΗΠΑ. Εκεί, μεταξύ Σεπτεμβρίου 2013 και Σεπτεμβρίου 2014, 64 εκατ. Αμερικανοί δούλεψαν εθελοντικά για να προσφέρουν υπηρεσίες στην περιοχή τους και στην κοινότητά τους τουλάχιστον μία φορά. Παρήχθησαν περίπου 7,9 δισ. ώρες εθελοντικής υπηρεσίας που σε αξία (σε δολάρια) εκτιμώνται πάνω από ένα δισ. Σημειώνεται ότι η μέση αξία μιας εθελοντικής ώρας το 2014 στις ΗΠΑ ήταν 23,07 δολάρια.

«Ο εθελοντισμός είναι τρόπος ζωής. Ωστόσο χωρίς επαρκή εκπαίδευση των εθελοντών δεν μπορεί να προσφέρει τα κατάλληλα οφέλη στην οικονομία» υποστηρίζει ο Βασίλης Ζώτος. «Η εκπαίδευση παίζει πρωτεύοντα ρόλο στο σύγχρονο τοπίο που διαμορφώνεται».

Στην Ελλάδα, όπως αναφέρεται σε μελέτη (2012) της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς, ο αριθμός των εθελοντών κυμαίνεται από 30.000 έως 32.000.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, το 10,5% συμμετείχε τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο σε άτυπες κοινωνικές δραστηριότητες, ενώ το 81,1% καμία φορά.

Το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής (τουλάχιστον μία φορά) εμφανίζεται σε ηλικίες από 25 έως 40 χρόνων (20,3%), ενώ το μικρότερο σε ηλικίες από 16 έως 24 χρόνων.

Οπως επισημαίνεται, τα ποσοστά συμμετοχής των νέων σε εθελοντικές οργανώσεις στην Ελλάδα (4,7%) παραμένουν παρά πολύ χαμηλά σε σύγκριση με εκείνα άλλα ευρωπαϊκών χωρών.

Σε ό,τι αφορά την ιδιαίτερη προτίμηση των νέων στα πεδία εθελοντικής προσφοράς, προηγείται η προσφορά βοήθειας στα παιδιά (46,9%) , η εθελοντική αιμοδοσία (40,8%) και η εθελοντική συμμετοχή σε φορείς καταπολέμησης των ναρκωτικών (36,5%)

Με τη δύναμη των χρωμάτων

Να κάνει τα παιδιά να σκέφτονται δημιουργικά και πιο αισιόδοξα προσπαθεί στον ελεύθερο χρόνο της η γλύπτρια και δασκάλα εικαστικών Νότα Τσίτουρα, μέλος της ομάδας που συνέταξε τη μελέτη για τον εθελοντισμό.

Οπως λέει, στην προσπάθειά της αυτή χρησιμοποιεί ως όπλο την τέχνη της. Πώς μπορεί να γίνει αυτό;

«Να σας πως ένα απλό παράδειγμα» αναφέρει η Νότα Τσίτουρα. «Στο δημοτικό σχολείο στο Αγρίνιο όπου δίδασκα φέτος Εικαστικά, παρατήρησα ότι τα παιδιά στην πλειονότητά τους βίωναν μεγάλη ένταση. Είδα λοιπόν ότι και οι 12 μεταλλικές πόρτες του σχολείου ήταν βαμμένες με κόκκινο χρώμα.

Σκέφτηκα ότι αλλάζοντας το χρώμα θα μπορούσα να αλλάξω και τη διάθεση των παιδιών. Ετσι στον ελεύθερο χρόνο μου ζωγράφισα στις πόρτες εικόνες από τον βυθό, το Διάστημα κ.ά. Και τότε, με έκπληξη διαπίστωσα ότι τα παιδιά άρχισαν να είναι πιο ήρεμα και χαλαρά».

Και δεν είναι μόνο η εικαστική παρέμβαση στο σχολείο. «Πέρυσι πήγαινα ορισμένες μέρες την εβδομάδα στην Ογκολογική Μονάδα του Νοσοκομείου Παίδων Παναγιώτη και Αγλαΐας Κυριακού. Εκεί, προσπαθούσα να απασχολήσω δημιουργικά τα παιδιά με ό,τι τα ευχαριστούσε. Για παράδειγμα κάναμε κολάζ, ζωγραφίζαμε, μιλούσαμε» συμπληρώνει.

Η ταυτότητα της έρευνας

Η έρευνα για τον εθελοντισμό πραγματοποιήθηκε από τους Γιώργο Ραουνά, Ειρήνη Νικάνδρου, Νότα Τσίτουρα, Χρήστο Λύτρα και Χάρη Χατζηκόκκινο. Συντονιστής ήταν ο αρχιτέκτονας - πολεοδόμος και πρόεδρος του Συνδέσμου Αποφοίτων Βρετανικών Πανεπιστημίων (BGS) Βασίλης Ζώτος.

Πηγή: Νέα