Το 2011 η Κατερίνα Καραδημήτρη αγωνίζεται σε ένα τουρνουά ντιμπέιτ της ΑΣΟΕΕ και επιχειρηματολογεί υπέρ σε ένα θέμα περί Βιοηθικής. Ο κριτής του αγώνα έχει φέρει μαζί του δύο επισκέπτες που δεν έχουν παρακολουθήσει ξανά κάτι παρόμοιο.
«Ο συμπαίκτης μου ήταν βιολόγος, οπότε έχουμε πάει τη συζήτηση σε ένα πιο επιστημονικό επίπεδο. Η ομάδα του αντίλογου αρχίζει να μας κατηγορεί με πολύ πάθος ότι δεν έχουμε καταλάβει το παιχνίδι και μας ψέγουν για πράγματα που δεν είχαμε πει ποτέ», μας λέει. Ο αγώνας τελειώνει, και, πριν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα, ο κριτής ρωτά τη γνώμη των επισκεπτών. Και οι δύο χαιρετίζουν όλες τις ομάδες, αλλά δηλώνουν ότι πείστηκαν από τους «παθιασμένους» διότι οι υπόλοιποι ήταν «υποτονικοί».
Ο κριτής τελικά απέκλεισε την «παθιασμένη» ομάδα, διότι σε έναν αγώνα αντιλογίας αξία έχει η λογική ενός επιχειρήματος και όχι το πόσο δυνατά φωνάζεις. Ο ένας εκ των δύο επισκεπτών, θυμάται η Κατερίνα, παραδέχθηκε στις ομάδες ότι «έτσι ψηφίζει».
Μιλώντας με επιχειρήματα
Είναι μια ιστορία που διηγείται η Κατερίνα Παπαδημήτρη, διευθύντρια του Παγκόσμιου Φοιτητικού Πρωταθλήματος Debate 2016 (WUDC) και μέλος της Ρητορικής Εταιρείας Ελλάδος, όταν καλείται να απαντήσει στο ερώτημα για την αξία τού να μιλάμε με επιχειρήματα και να συζητάμε με βάση τη λογική και όχι μόνο το συναίσθημα, όπως γίνεται σε έναν αγώνα αντιλογίας.
«Eνας ντιμπέιτερ δεν θα θεωρήσει ποτέ κάτι αυτονόητο. Εχει μάθει πως ό,τι λέει πρέπει να υποστηρίζεται με επιχειρήματα. Μαθαίνεις να σέβεσαι την άποψη και την επιχειρηματολογία του άλλου. Αν πιστεύεις πιο πολύ στη δική σου, μαθαίνεις να το αναδεικνύεις με επιχειρήματα, με έναν σωστό, δομημένο τρόπο», προσθέτει η Μαρία-Ζωή Παπαϊωάννου από την οργανωτική επιτροπή του πρωταθλήματος.
Η σύγκριση του ντιμπέιτ με τη δομή του σύγχρονου ελληνικού πολιτικού λόγου είναι αναπόφευκτη. «Στην πολιτική ο συναισθηματικός λόγος χρειάζεται, αλλά στο ντιμπέιτ τον αποβάλλουμε γιατί τον θεωρούμε γαρνιτούρα. Στον ελληνικό πολιτικό λόγο κυριαρχεί ο συναισθηματισμός, ο λαϊκισμός και τα ad hominem, οι κατά πρόσωπο επιθέσεις. Τρία χαρακτηριστικά που στους αγώνες ντιμπέιτ οδηγούν σε ήττα. Ο ελληνικός λαός θέλει περισσότερο να εντυπωσιαστεί παρά να μάθει και να ενημερωθεί. Εκεί είναι που χάνουμε το παιχνίδι, υποστηρίζει η κ. Παπαδημήτρη.
Οι αγώνες αντιλογίας είναι το σημαντικότερο φοιτητικό πνευματικό αγώνισμα διεθνώς που έλκει τις ρίζες του στον 19ο αιώνα και στα αγγλοσαξονικά πανεπιστήμια. Το πρώτο παγκόσμιο πρωτάθλημα έγινε το 1981 στη Γλασκώβη της Σκοτίας με τη συμμετοχή μόλις επτά χωρών, ενώ το 1998 διοργανώθηκε στην Αθήνα.
Στη Θεσσαλονίκη θα συρρεύσουν τις επόμενες ημέρες 1.300 συμμετέχοντες από πανεπιστήμια 72 χωρών απ’ όλο τον κόσμο, για το 36ο Παγκόσμιο Φοιτητικό Πρωτάθλημα Αντιλογίας, και θα διαγωνιστούν με μοναδικό όπλο τους την καθαρή λογική, επιχειρηματολογώντας υπέρ ή κατά σε μεγάλα αμφιλεγόμενα θέμα που απασχολούν την ανθρωπότητα. «Μια από τις βασικές πηγές των προβλημάτων μας είναι ότι ο κόσμος δεν έχει μάθει να ακούει και να αξιολογεί τα επιχειρήματα. Η πραγματική ζωή δεν είναι σκέτη λογική, αλλά δεν μπορεί να απουσιάζει κιόλας», τονίζει ο επικεφαλής του Πρωταθλήματος Βασίλης Τσιπόπουλος.
Εκπαιδευτική αξία
Αν και τη δεκαετία του 2000 οι αγώνες αντιλογίας άρχισαν να αναπτύσσουν μια έντονη δυναμική μέσα στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα, σήμερα περιορίζονται μεταξύ των ιδιωτικών σχολείων. Οι τελευταίοι πανελλήνιοι αγώνες, υπό την αιγίδα του υπουργείου Παιδείας, πραγματοποιήθηκαν το 2012, και από τότε η τέχνη της ρητορικής σταμάτησε να διδάσκεται στα δημόσια σχολεία, πλην ελαχίστων περιπτώσεων.
«Ηδη από το 2008 το υπουργείο είχε αποκλείσει τη συμμετοχή φοιτητών με εμπειρία σε αγώνες ντιμπέιτ, στα σχολικά πρωταθλήματα ως κριτών, ενώ απαγορεύτηκε στα δημόσια σχολεία να συμμετέχουν στους αγώνες των ιδιωτικών. Η κατάργηση του πρωταθλήματος στα δημόσια σχολεία έγινε τη στιγμή που το πανεπιστημιακό ντιμπέιτ έπαιρνε τα πάνω του και απογειωνόταν διεθνώς», επισημαίνει η κ. Παπαδημήτρη. Αλλωστε, ένας από τους στόχους της μεγάλης διοργάνωσης που έχει αναλάβει η Ρητορική Εταιρεία Ελλάδος είναι η «επαναφορά» του ντιμπέιτ στα σχολεία.
«Θέλουμε να αναβιώσουμε το διασχολικό πανελλήνιο πρωτάθλημα, να ενθαρρύνουμε τα σεμινάρια ντιμπέιτ στους εκπαιδευτικούς και να συνεργαστούμε με τις παιδαγωγικές σχολές των ελληνικών πανεπιστημίων στην εκπαίδευση των φοιτητών τους», τονίζει ο κ. Τσιπόπουλος.
8 ρητορικοί όμιλοι
Σήμερα δραστηριοποιούνται οχτώ ρητορικοί όμιλοι σε πανεπιστημιακό επίπεδο, ενώ περίπου δέκα δημόσια σχολεία σε όλη την Ελλάδα διατηρούν ομάδες επιχειρηματολογίας, χάρη στο μεράκι μεμονωμένων εκπαιδευτικών. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι Ελληνες πρωταθλητές, που συμμετέχουν σε αγώνες του εξωτερικού, καλύπτουν μόνοι τα έξοδα τους, σε αντίθεση με τους ξένους συναδέλφους τους, που στηρίζονται από πανεπιστήμια και φορείς.
Το Παγκόσμιο Φοιτητικό Πρωτάθλημα Debate θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη από τις 27 Δεκεμβρίου έως τις 4 Ιανουαρίου. Ανοικτοί για το κοινό θα είναι οι ημιτελικοί αγώνες στις 2/1, που θα πραγματοποιηθούν στους χώρους της ΔΕΘ, και ο μεγάλος τελικός στις 3/1 στο Μέγαρο Μουσικής. Η είσοδος είναι ελεύθερη, με σειρά προτεραιότητας.
Οι βασικοί κανόνες
Κατά παράδοση οι κανονισμοί του ντιμπέιτ προσομοιώνουν την αγγλοσαξονική Βουλή, και οι ομάδες χωρίζονται σε «κυβέρνηση» (λόγος) και «αντιπολίτευση» (αντίλογος), ενώ η γλώσσα των αγώνων είναι η αγγλική. Τα θέματα γίνονται γνωστά στους διαγωνιζόμενους μόλις 15 λεπτά πριν από την έναρξη του αγώνα και η θέση (υπέρ/κατά) καθορίζεται με κλήρωση. Συνολικά, θα διεξαχθούν περισσότερα από 1.000 ντιμπέιτ στο Πρωτάθλημα της Θεσσαλονίκης.
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου