Η οικονομική κρίση και οι επιπτώσεις αυτής στη δομή της ελληνικής οικογένειας αφήνουν έντονα τα σημάδια τους στη σχολική τάξη.
Η «μαύρη λίστα» της βίας και του εκφοβισμού μακραίνει διαρκώς, ενώ προστίθενται πλέον και νέες μορφές, όπως αυτή του ηλεκτρονικού bullying. Σύμφωνα με τα διεθνή επιδημιολογικά δεδομένα, περίπου τα μισά παιδιά, σε κάποιο στάδιο της σχολικής ζωής τους, πέφτουν θύματα παρενοχλήσεων, απειλών, εκφοβισμών και άλλων μορφών επιθετικής συμπεριφοράς. Στη χώρα μας, μάρτυρες περιστατικών bullying στο σχολείο έχουν υπάρξει οι έξι στους δέκα μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ενώ ένα αξιοσημείωτο ποσοστό (29%) παραδέχεται ότι έχει ασκήσει βία από σπάνια έως πολύ συχνά.
Τα προβλήματα μεταξύ των μαθητών μέσα στα σχολεία μοιάζουν με «παγόβουνο»: μόλις το 10% αυτών γίνονται αντιληπτά από τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι, ελλείψει κατάλληλης επιμόρφωσης, είναι ανοχύρωτοι μπροστά σε ένα φαινόμενο που δεν εμφανίζεται μόνο στην Ελλάδα, αλλά είναι διεθνές. Ήδη, υπάρχουν δημοσιευμένες έρευνες για το bullying από σκανδιναβικές χώρες, την Αγγλία, την Ιταλία, τον Καναδά, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Ιαπωνία και την Ελλάδα, με τους επιστήμονες να τονίζουν ότι «κλειδί» για την ανάσχεση του φαινομένου μπορεί να αποτελέσει η λεγόμενη «συμπεριληπτική εκπαίδευση», δηλαδή ένα σχολείο που προσφέρει ίσες ευκαιρίες μάθησης σε όλα τα παιδιά.
Η διαχείριση των προβλημάτων της σχολικής τάξης αποτελεί το αντικείμενο σεμιναρίου που πραγματοποιείται από την Ένωση Ελλήνων Φυσικών (ΕΕΦ) σήμερα στη Θεσσαλονίκη, με τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς να εκφράζουν την ανησυχία τους για την αύξηση των περιστατικών εκφοβισμού στα σχολεία κατά τα χρόνια της κρίσης.
«Η διαχείριση της κρίσης στη σχολική τάξη είναι ένα τεράστιο ζήτημα με πολλές και διαφορετικές προεκτάσεις. Είναι μια μεγάλη κατηγορία με πολλά μέτωπα», τονίζει στην «Η» η κυρία Μαρίνα Σαλβαρά, η οποία έχει εξειδικευθεί στην ειδική αγωγή και στη διδακτική μεθοδολογία και είναι εισηγήτρια στο σεμινάριο της ΕΕΦ. Όπως μας εξηγεί, είναι επιτακτική η ανάγκη εξέτασης του φαινομένου του σχολικού εκφοβισμού, καθώς έχει προκαλέσει ιδιαίτερη ανησυχία σε γονείς, μαθητές και εκπαιδευτικούς.
«Η εκφοβιστική συμπεριφορά παίρνει διάφορες μορφές είτε εκδηλώνεται άμεσα με σωματική μορφή εκφοβισμού είτε έμμεσα και θεωρείται ως η δυσκολότερα ανιχνεύσιμη μορφή», συμπληρώνει η κυρία Σαλβαρά. Μάλιστα, επιθετικές συμπεριφορές δεν καταγράφονται μόνο μεταξύ μαθητών, αλλά και κατά εκπαιδευτικών τόσο από μαθητές όσο και από γονείς.
Έλλειμμα επιμόρφωσης
Πώς μπορούν οι Έλληνες εκπαιδευτικοί να αντιμετωπίσουν αυτό το σύνθετο φαινόμενο; Οι υπάρχουσες δομές -όπως είναι τα ΚΕΔΔΥ (Κέντρα Διάγνωσης, Διαφοροδιάγνωσης και Υποστήριξης) ή τα κέντρα ψυχικής υγείας- έχουν σοβαρές ελλείψεις σε προσωπικό, ενώ από τα σχολεία απουσιάζουν προγράμματα ευαισθητοποίησης των μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές δράσεις.
Την ίδια ώρα, η επιμόρφωση που παρέχεται στους εκπαιδευτικούς από την ελληνική πολιτεία είναι αποσπασματική, ενώ λόγω οικονομικών δυσκολιών η αυτοεπιμόρφωση επιλέγεται από ένα μικρό ποσοστό εκπαιδευτικών.
«Η νέα κοινωνική κατάσταση έχει άμεση επίδραση στο σχολικό περιβάλλον. Οι εκπαιδευτικοί προσπαθούν να επικοινωνήσουν με τους μαθητές, όμως μόνο ένα μικρό ποσοστό αυτών είναι επαρκές για να τους υποδεχτεί και να τους κατευθύνει στη διαδικασία της μάθησης», υπογραμμίζει στην «Η» ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Φυσικών κ. Παναγιώτης Φιλντίσης. Και προσθέτει: «Σε μεγάλο ποσοστό, οι εκπαιδευτικοί έχουν έλλειμμα παιδαγωγικών γνώσεων και άγνοια διδακτικών εργαλείων, ώστε να βρουν τη δίοδο μεταφοράς της πληροφορίας στον μαθητή. Οι λόγοι που συμβαίνει αυτό είναι πολλοί. Η πολιτεία έχει επιμορφώσει αποσπασματικά τους εκπαιδευτικούς και οι ίδιοι ποτέ δεν φρόντισαν την αυτοεπιμόρφωσή τους. Η αυτοεπιμόρφωση μπορεί να γίνει με πολλούς τρόπους, τους οποίους δεν αναζητούν οι εκπαιδευτικοί του δημόσιου σχολείου. Έτσι, όταν εκδηλώνονται παραβατικές συμπεριφορές από μαθητές εντός, αλλά και εκτός της τάξης, οι εκπαιδευτικοί δεν μπορούν να τις διαχειριστούν λόγω μη γνώσης πρακτικών αντιμετώπισής τους, αλλά και λόγω ιδεοληψιών μιας κατηγορίας εκπαιδευτικών, στη συνείδηση των οποίων έχει απομείνει ο τρόπος δράσης όταν οι ίδιοι σπούδαζαν». Σύμφωνα με τον κ. Φιλντίση, μάλιστα, η λύση είναι η άμεση αξιολόγηση του ποιοτικού προφίλ του εκπαιδευτικού της τάξης, ο οποίος θα πρέπει να έχει κάποια αναγκαία προσόντα ώστε να θεωρείται εκπαιδευτικός του σύγχρονου σχολείου.
Το ηλεκτρονικό bullying
Πολλές περιπτώσεις ξεκινούν από το facebook
Μια από τις μορφές σχολικού εκφοβισμού που λαμβάνει διαστάσεις τα τελευταία χρόνια είναι το ηλεκτρονικό bullying. «Πολλές περιπτώσεις ενδοσχολικής βίας ξεκινούν και υποθάλπονται από το facebook. Μακάρι το facebook να αποτελούσε και έναν εικονικό τόπο επίλυσης των διαφορών, αλλά δυστυχώς τα προβλήματα μεταφέρονται μέσα στο σχολείο», επισημαίνει στην «Η» ο εκπαιδευτικός και εκπρόσωπος της ΕΕΦ στη Βόρειο Ελλάδα κ. Κώστας Βουρλιάς.
Όπως υπογραμμίζει, σε αυτό το περιβάλλον ο εκπαιδευτικός είναι ουσιαστικά μόνος του και στηρίζεται στην «εμπειρία» του, συχνά αγνοώντας παιδαγωγικές αρχές. «Χρειάζεται επιμόρφωση από ειδικούς (ψυχολόγους, έμπειρα στελέχη της εκπαίδευσης, σχολικούς συμβούλους), για να καταστεί ικανός να διαχειρίζεται τα προβλήματα. Παρόλα αυτά υπάρχουν κάποιοι, οι οποίοι αφιερώνουν τον ελεύθερο χρόνο τους στο να γίνουν αποτελεσματικότεροι για τη σχολική κοινότητα», σημειώνει ο ίδιος. Τι «συμβουλεύει» τους εκπαιδευτικούς; Να αποφεύγουν υπερβολές και τιμωρίες και, αντίθετα, να ενθαρρύνουν και να διευκολύνουν τα παιδιά να αναπτύξουν μόνα τους μηχανισμούς επίλυσης των διαφορών τους.
Tης ΧΑΡΑΣ ΚΑΛΗΜΕΡΗ
Πηγή: Ημερησία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου