Η πρωτοπαθής προϊούσα μη-ευφραδής αφασία (ΠΜΕΑ) είναι μια μορφή άνοιας που προσβάλλει το κέντρο λόγου στον εγκέφαλο. Στην ουσία αποτελεί μία από τις αρκετές μορφές άνοιας, οι οποίες χάνονται στη σκιά της πιο γνωστής: της νόσου του Αλτσχάιμερ.
Επειδή σε καμία περίπτωση δεν είναι τόσο συχνή όσο η νόσος του Αλτσχάιμερ, η ΠΜΕΑ συχνά αργεί να διαγνωστεί, με συνέπεια οι ασθενείς να χάνουν πολύτιμο χρόνο δοκιμάζοντας ακατάλληλες και αναποτελεσματικές θεραπείες.
Σε αντίθεση με τη νόσο του Αλτσχάιμερ, η ΠΜΕΑ δεν επηρεάζει τη μνήμη – τουλάχιστον όχι στην αρχή. Τείνει επίσης να εκδηλώνεται σε νεώτερες ηλικίες, συνήθως από τα 55 έως τα 60 χρόνια, και προσβάλλει διπλάσιους άντρες απ’ ό,τι γυναίκες. Μολονότι εξάλλου τα συμπτώματα της νόσου του Αλτσχάιμερ εύκολα τα αντιλαμβάνονται οι συγγενείς και οι φίλοι των ασθενών, αλλά όχι οι ίδιοι οι πάσχοντες, στην περίπτωση της ΠΜΕΑ οι ασθενείς είναι αυτοί που συνειδητοποιούν πρώτοι ότι ξαφνικά παρουσιάζει δυσκολίες η επικοινωνία τους με τους άλλους.
«Τα πρώιμα συμπτώματά της είναι συνήθως αδιόρατα και οι ασθενείς μπορεί να είναι οι μόνοι που τα αντιλαμβάνονται, επειδή καταβάλλουν προσπάθεια για να επικοινωνήσουν, παρότι στα πρώτα στάδια δεν κάνουν εμφανή λάθη», εξηγεί στην εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάιμς» ο δρ Τζόζεφ Ρ. Ντάφι, επικεφαλής του Τμήματος Παθολογίας Λόγου στην Κλινική Μάγιο, στο Ρότσεστερ της Μινεσότα.
«Αρχικά, τα επικοινωνιακά σφάλματά τους είναι σαν αυτά που όλοι κάνουμε και τα οποία συχνά αποδίδουμε σε προβλήματα όπως η χρόνια κόπωση. Σταδιακά όμως τα σφάλματα στην ομιλία εκδηλώνονται ολοένα πιο συχνά».
«Σαν παιδί»
Ακόμα και τότε, όμως, η ασθένεια συχνά εκλαμβάνεται λανθασμένα ως νόσος του Αλτσχάιμερ ή ως επακόλουθο άγχους ή κατάθλιψης, λέει ο δρ Ντάφι. Ωστόσο, ειδικές νευροψυχολογικές εξετάσεις και η προοδευτική δυσκολία στην επικοινωνία του ασθενούς, καταδεικνύουν τελικά πως το πρόβλημα είναι η ΠΜΕΑ.
Καθώς εξελίσσεται η ασθένεια, μπορεί να εμφανιστούν νοητικές δυσκολίες. Ο 55χρονος Στίβεν Ρίντνερ πάσχει από αυτήν εδώ και επτά χρόνια και πλέον δυσκολεύεται να διεκπεραιώσει ακόμα και απλά πράγματα.
«Δεν μπορεί πλέον να πατήσει τους αριθμούς που ανοίγουν την πόρτα του γκαράζ, να βάλει μπροστά τον φούρνο μικροκυμάτων ή να χειριστεί το τηλεχειριστήριο της τηλεόρασης», λέει η σύζυγός του, Μέρι-Μπεθ.
Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι ασθενείς και οι συγγενείς τους πρέπει να μάθουν νέους τρόπους επικοινωνίας, όπως χειρονομίες ή λίστες με πράγματα που θα λένε ή θα τρώνε και τα οποία θα δείχνουν όποτε τα χρειάζονται. Αντιθέτως, δεν μπορούν να μάθουν τη νοηματική γλώσσα, διότι και αυτή εξαρτάται από το τμήμα του εγκεφάλου που σταδιακά καταστρέφεται.
Πολυετής εξέλιξη
Η ΠΜΕΑ αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά το 1975 από τον δρα Μαρσέλ Μεσουλάμ, ο οποίος θεωρείται ο κορυφαίος ειδικός παγκοσμίως στη νόσο και σήμερα είναι διευθυντής στο Κέντρο Νοητικής Νευρολογίας & Νόσου του Αλτσχάιμερ στο Πανεπιστήμιο Northwestern.
Οπως έγραψε το 2007 ο δρ Μεσουλάμ σε άρθρο του στην επιθεώρηση «Alzheimer Disease and Associated Disorders», η αφασία μπορεί να επηρεάσει την ανεύρεση των λέξεων, την ονομασία των αντικειμένων, τη σύνταξη, την εκφορά του λόγου, τη μορφολογία, τον συλλαβισμό ή την κατανόηση των λέξεων.
Η εξέλιξή της είναι πολυετής και οι εμφανείς εκδηλώσεις της αφορούν την ανάμνηση πρόσφατων γεγονότων, την αναγνώριση οικείων προσώπων και αντικειμένων, τη λογική σκέψη και τις βασικές πλευρές της συμπεριφοράς, που στα αρχικά της στάδια μένουν σχεδόν ανεπηρέαστες.
Η θεραπεία
Η θεραπεία που χορηγείται στους ασθενείς βασίζεται στον εντοπισμό των παραμέτρων του λόγου που εξακολουθούν να είναι ισχυρές και κατόπιν στην παροχή λογοθεραπείας ούτως ώστε να ενισχυθούν περαιτέρω αυτές οι παράμετροι, λέει ο δρ Μεσουλάμ.
Επιπλέον, αναζητούνται εναλλακτικοί τρόποι επικοινωνίας του ασθενούς, κατά τον δρα Ντάφι, όπως χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, εικόνων, iPhone ή iPad.
Τα μέλη της οικογένειάς του, από την πλευρά τους, διδάσκονται τρόπους για να καταστήσουν την επικοινωνία πιο απλή και πιο σαφή: λένε στον πάσχοντα ένα πράγμα κάθε φορά, μειώνουν τον θόρυβο και οτιδήποτε αποσπάει την προσοχή μέσα στο σπίτι, και αποφεύγουν να του ζητούν πολλά πράγματα ταυτοχρόνως.
Οι οικείοι του προετοιμάζονται επίσης για τις μελλοντικές συνέπειες της νόσου, ενώ ο ίδιος ενθαρρύνεται να ασχολείται με νέα χόμπι που δεν βασίζονται στην επικοινωνία, όπως η κηπουρική, το ψάρεμα, η ζωγραφική και η γλυπτική.
Δυστυχώς, επειδή οι ασθενείς συνήθως επιζούν επί 10 ή 15 χρόνια με την ασθένειά τους, τελικά εκδηλώνουν και άλλα προβλήματα, όπως διαταραχές μνήμης που θυμίζουν νόσο του Αλτσχάιμερ και κινητικά συμπτώματα που μοιάζουν με αυτά του Πάρκινσον.
Πηγή: ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου