Συμβουλές ειδικών προκειμένου να μπορέσει το παιδί με ΔΕΠ/Υ να ακούσει, να καταλάβει και να ακολουθήσει τις οδηγίες – εντολές που του δίνονται στο σχολείο και στο σπίτι.
“Τόσο δύσκολο είναι πια να κάνει ό,τι του ζητάω;” Αν έχετε πιάσει τον εαυτό σας να μουρμουρίζει κάτι ανάλογο, σκεφτείτε για λίγο τι απαιτείται προκειμένου να ακολουθήσει κάποιος οδηγίες: πρέπει να τις ακούσει, να τις καταλάβει και να παραμείνει συγκεντρωμένος σε αυτό που πρέπει να κάνει, τομείς που δυσκολεύουν πολύ τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ. Το παιδί σας μπορεί να σας ακούει προσεκτικά μέχρι τη στιγμή που ένα γάβγισμα από το δρόμο θα το αποσπάσει. Αν του λέτε να κάνει κάτι που έχει πολλά βήματα, μπορεί να θυμάται μόνο ένα ή δύο από αυτά.
Ο τρόπος με τον οποίο δίνονται οι οδηγίες σε ένα παιδι με ΔΕΠ/Υ είναι καθοριστικός για το αν θα μπορέσει να ανταποκριθεί. Και μην ξεχνάτε ότι στην ηλικία που τα άλλα παιδιά (χωρίς ΔΕΠ/Υ ή ΜΔ) μπορούν να δουλεύουν ανεξάρτητα, τα παιδιά με ΕΠ/Υ εξακολουθούν να χρειάζονται καθοδήγηση και υποστήριξη.
Τι μπορείτε να κάνετε στο σχολείο:
- Τραβήξτε του την προσοχή. Χρησιμοποιείστε ένα κουδουνάκι ή έναν άλλο χαρακτηριστικό ήχο που θα δείχνει ότι πρόκειται να δώσετε οδηγίες. Αλλάξτε την ένταξη και τον τόνο της φωνής σας. Γράψτε τις οδηγίες με χρωματιστή κιμωλία στον πίνακα. Πείτε ένα ανέκδοτο ή κάντε μια παντομίμα: ό,τι χρειάζεται για να κερδίσετε την προσοχή των παιδιών.
- Αποκτείστε βλεμματική επαφή με τον μαθητή με ΔΕΠ/Υ ή πλησιάστε τον και αγγίξτε τον απαλά στον ώμο, για να είστε σίγουροι ότι σας παρακολουθεί. Όποτε είναι δυνατόν δώστε του ατομικά τις οδηγίες, καθώς είναι πιο εύκολο να σας προσέξει όταν είστε κοντά του και απευθύνεστε μόνο σε εκείνο, παρά όταν είστε στην άλλη πλευρά της τλαξης και απαυθύνεστε σε όλη την τάξη.
- Να δίνετε σαφείς οδηγίες και να αποφεύγετε εκφράσεις που μπορούν να ερμηνευτούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Πχ αποφεύγετε γενικές εκφράσεις του τύπου “Ετοιμαστείτε για να αρχίσουμε” και προτιμήστε σαφείς οδηγίες πχ “Βγάλτε την κασετίνα σας και το τετράδιο ορθογραφίας”.
- Κάθε φορά που δίνετε μια εργασία ή μια οδηγία, βάλτε 3 μαθητές να επαναλαμβάνυν ό,τι είπατε. Έτσι ο μαθητής με ΔΕΠ/Υ θα έχει την ευκαιρία να το ακούσει πολλές φορές.
Τι μπορείτε να κάνετε στο σπίτι:
- Μην δίνετε οδηγίες όταν η τηλεόραση, η μουσική ή ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι είναι ανοιχτά. Δεν έχει νόημα να φωνάζετε για να ακουστείτε. Κλείστε τα, κερδίστε την προσοχή του παιδιού και μετά δώστε του τις οδηγίες.
- Πείτε στο παιδί τι να κάνει – και μετά σταματήστε να μιλάτε. Μερικοί γονείς εξακολουθούν να μιλούν και να εξηγούν, με αποτέλεσμα να αποσπούν την προσοχή του παιδιού από αυτό που πρέπει να κάνει. Σπάστε τις σύνθετες δραστηριότητες/ οδηγίες σε μικρά, απλά βήματα. Δώστε μια- μια τις οδηγίες. Μόλις ολοκληρώνει κάθε βήμα/οδηγία, δίνετε την επόμενη. Αν αυτό που πρέπει να κάνει του είναι άγνωστο (το κάνει για Ø πρώτη φορά) ή δεν το έχει συνηθίσει, δείξτε του εσείς πώς γίνεται. Όταν το παιδί μάθει να ακολουθεί απλές οδηγίες (που απαιτούν μια ενέργεια πχ “Κλείσε την τηλεόραση”, δοκιμάστε να δώσετε πιο σύνθετες οδηγίες (με 2 βήματα πχ “Κλείσε την τηλεόραση και βάλε πιτζάμες”. Επαινέστε τις επιτυχίες του και σταδιακά κάντε τις οδηγίες πιο σύνθεςτες.
- Δημιουργείστε λίστες ελέγχου για θέματα καθημερινής ρουτίνας. Μολονότι είναι θέματα που γίνονται κάθε μέρα, τα παιδιά με ΔΕΠ/Υ χρειάζονται κάτι να τους τα θυμίζει. Με μια λίστα ελέγχου μπορούν να γίνουν πιο ανεξάρτητα. Για παιδιά που δυσκολεύονται στην ανάγνωση, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε φωτογραφίες, εικόνες ή σχέδια για κάθε βήμα. Πχ για να ετοιμάζεται γι ατο σχολείο μπορείτε να κάνετε μια λίστα με φωτογραφίες ενός παιδιού που ντύνεται, τρώει πρωινό, βουρτσίζει τα δόνται του και ετοιμάζε την τσάντα του. Έτσι θα έχετε έναν οπτικό οδηγό.
- Κάντε παιχνίδι τις αγγαρείες. Πχ βάλτε το αγαπημένο του τραγούδι και πείτε του να προσπαθήσει να μαζέψει τα παιχνίδια του μέχρι να τελειώσει το τραγούδι για να κερδίσει.
- Ελέγξτε τη δουλειά του παιδιού και επαινέστε το για το αποτέλεσμα και την προσπάθεια.
- Αν η προσοχή του παιδιού διασπάται και καταλήγει να ασχολείται με κάτι άλλο, επαναφέρετέ το διακριτικά σε αυτό που έπρεπε να κάνει. Πχ το στέλνετε έξω να ταϊσει τον σκύλο και το βρίσκετε να παίζει μπάσκετ. Πείτε του ήρεμα : “Θυμήσου, βγήκες να ταϊσεις τον σκύλο. Δώσε μου την μπάλα και μόλις ταϊσεις τον σκύλο θα την πάρεις πίσω”.
Και μην ξεχνάτε: Αποφύγετε τις ερωτήσεις (και την πολλή ευγένεια) όταν θέλετε να κάνει το παιδί κάτι. Αν πείτε “Θα μπορούσες να κλείσεις την τηλεόραση;” το πιο πιθανό είναι να μην γίνει απολύτως τίποτα, γιατί το παιδί δεν το εκλαμβάνει σαν οδηγία, αλλά σαν μια επιλογή που μπορεί να κάνει: να κλείσει ή όχι την τηλεόραση. Προτιμείστε μια διατύπωση του τύπου “Κλείσε την τηλεόραση”. Είναι σαφής, ευγενική και δεν αφήνει περιθώριο παρερμηνείας.
Από το περιοδικό ADDITUDE (Living well with ADD and learnin disabilities), τεύχος Αύγουστος/ Σεπτέμβριος 2006. Για να διαβάσετε το άρθρο στα αγγλικά, πηγαίνετε εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου