Πέμπτη 18 Μαρτίου 2010

Προτάσεις των εκπροσώπων της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών στην Επιτροπή Προσβασιμότητας Φοιτητών με Αναπηρία του ΕΚΠΑ σχετικά με τον τρόπο εξέτασης των φοιτητών με πρόβλημα όρασης.

Θέμα: Καταγραφή προτάσεων, σχετικά με τον τρόπο εξέτασης των φοιτητών με πρόβλημα όρασης.

Με το παρόν έγγραφο σκοπείται η συστηματοποιημένη καταγραφή των προτάσεων μας, ως εκπροσώπων των φοιτητών με πρόβλημα όρασης στην Επιτροπή Προσβασιμότητας Φοιτητών με Αναπηρία του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, σχετικά με τον τρόπο εξέτασης τους κατά την διάρκεια της πανεπιστημιακής τους εκπαίδευσης.
Για την σύνταξη του παρόντος ελήφθησαν υπόψη:
-Η ισχύουσα στην Ελληνική έννομη τάξη νομοθεσία, σχετικά με τον υιοθετούμενο τρόπο εξέτασης των μαθητών με οπτική αναπηρία (Υ.Α. Φ.253/155439/Β6 της 30/12/2009 ΦΕΚ Β/2544).
-Οι εκφραζόμενες απόψεις αντιπροσωπευτικού δείγματος εν ενεργεία φοιτητών με ολική και μερική απώλεια όρασης σε επί μέρους Τμήματα των Σχολών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
-Η Κρατούσα πρακτική στα Πανεπιστημιακά Ιδρύματα της αλλοδαπής, όπως αυτή διατυπώνεται και απορρέει από τον Εσωτερικό τους Κανονισμό.
-Η γενικότερη ραγδαία πρόοδος της τεχνολογίας και η ανάπτυξη νέων τεχνικών, μεθόδων και εργαλείων, που διευκολύνουν την εκπαίδευση των ατόμων με πρόβλημα όρασης.

Προβαίνουμε στην σταχυοθέτηση των εξής προτάσεων:
Καταρχήν προτείνεται ως ενδεικνυόμενη η υιοθέτηση περισσότερων του ενός εναλλακτικών τρόπων εξέτασης, η δε δυνατότητα επιλογής να εναπόκειται ατομικά στον κάθε φοιτητή, συνεκτιμουμένων των κατωτέρω γενικών κριτηρίων:
I. Της φύσης του εξεταζόμενου μαθήματος
II. Των ιδιαιτεροτήτων της οπτικής αναπηρίας του ενδιαφερόμενου φοιτητή, (εάν ανήκει στην κατηγορία των φοιτητών με ολική ή μειωμένη όραση) και
III. Της δυνατότητας προσαρμογής του εκάστοτε φοιτητή, σταθμιζόμενη με τα ατομικά του χαρακτηριστικά (γνώση ή όχι γραφής Braille, ικανοποιητική εξοικείωση του με την χρήση Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και γενικότερα των νέων τεχνολογιών).
IV. Της προσβασιμότητας του εξεταζόμενου φοιτητή σε εναλλακτικούς τρόπους εξέτασης (κατοχή Ηλεκτρονικού Υπολογιστή ή παροχή του από το Πανεπιστήμιο).
Αναφορικά με τα επί μέρους είδη εξέτασης παρατηρούνται τα ακόλουθα:

Προφορική Εξέταση:
Οι προφορικές εξετάσεις αποτελούν τον εως σήμερα κρατούντα τρόπο μεταχείρισης των φοιτητών με προβλήματα όρασης σε επίπεδο προαγωγής των πανεπιστημιακών μαθημάτων από τα Ανώτερα και Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της χώρας μας. Πάρα ταύτα αξίζει να σημειωθούν τα κατωτέρω, προς άρση ορισμένων δυσχερειών, που δημιουργούνται σε επίπεδο λειτουργικό στους εξεταζόμενους φοιτητές με ολική ή μερική απώλεια όρασης πριν και κατά την διάρκεια της διεξαγωγής τους.
Πρώτον, κρίσιμης σημασίας εμφανίζεται η αναγκαιότητα εκ των προτέρων ενημέρωσης του εξεταζόμενου φοιτητή με οπτική αναπηρία για τον ακριβή χρόνο (ημέρα και ώρα) και τόπο διεξαγωγής της προφορικής εξέτασης. Προτείνεται δε η ενημέρωση να λαμβάνει χώρα μέσω ανακοίνωσης, οπωσδήποτε αναρτώμενης στο διαδίκτυο, έτσι ώστε ο φοιτητής να έχει πρόσβαση ανεμπόδιστα σε αυτήν. Στην περίπτωση, που κάτι τέτοιο δεν καθίσταται εφικτό αναγκαία κρίνεται η επικοινωνία του οικείου τομέα σπουδών για την ενημέρωση του ή και του εξεταστή καθηγητή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή τηλεφωνικά εάν ο φοιτητής δεν έχει πρόσβαση στο Διαδίκτυο.
Δεύτερον, η προφορική εξέταση να πραγματοποιείται την ίδια ημέρα και ώρα με αυτήν της γραπτής εξέτασης, εφόσον δεν συντρέχει σοβαρώς λόγος χρονικής μετάθεσης της.
Τρίτον, η αποφυγή κατά τον μέγιστο της πολύωρης αναμονής του εξεταζόμενου φοιτητή, έτσι ώστε να μην προκαλείται σε αυτόν αποσυγκέντρωση, άγχος και αδικαιολόγητη κούραση.
Τέταρτων η εξέταση του φοιτητή στα ίδια θέματα με αυτά των γραπτών εξετάσεων, προκειμένου να αμβλυνθούν οι αδικίες, που δημιουργεί η υποβολή ερωτήσεων, οι οποίες δεν ομοιάζουν με τα θέματα του γραπτού διαγωνισμού, γεγονός που συντείνει στην εκ μέρους του φοιτητή με πρόβλημα όρασης αίσθηση άνισης μεταχείρισης.
Πέμπτον, ο διαχωρισμός των εξεταζόμενων φοιτητών και συνακόλουθα της προφορικής τους εξέτασης, ανάλογα με την κατηγορία στην οποία ανήκουν (αλλοδαποί φοιτητές, ΦμεΑ κ.λ.π.)
Έκτον, η υποβολή ερωτήσεων προς τον φοιτητή ανάλογα προς την κλιμακούμενη βαθμολογία και δυσκολία, ώστε ο φοιτητής να μπορεί κλιμακωτά να πετύχει την πιο δίκαιη και αρμόζουσα προς τις δυνατότητες και την προετοιμασία του βαθμολογία – ερωτήσεις κλιμακούμενης δυσκολίας.
Εβδόμον, η επίδειξη της δέουσας προσοχής από τον εξεταστή καθηγητή στην καταχώρηση του βαθμού του εξεταζόμενου φοιτητή, δεδομένου ότι στην πράξη πολύ συχνά παρατηρείται η μη καταχώρηση του μαζί με τους βαθμούς της γραπτής αξιολόγησης.

Εξέταση με την χρήση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή:
Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας και οι σύγχρονες τεχνικές, μέθοδοι και τα εργαλεία, που αυτή προτείνει εκτός των άλλων διευκόλυναν την ακόλλητη πρόσβαση των ατόμων με προβλήματα όρασης αλλά και με αναπηρία γενικότερα στην διάχυση της πληροφορίας και στην εκπαίδευση τους κατ’ ισότιμο τρόπο.
Η εξέταση με την χρήση Η/Υ προσαπαιτεί κατοχή τέτοιου από τον εξεταζόμενο φοιτητή. Σε αντίθετη περίπτωση καθίσταται αναγκαία η χορήγηση του από το Πανεπιστημιακό Ίδρυμα, στο οποίο φοιτεί, έτσι ώστε πέραν της πρόσβασης του σε επίπεδο εξετάσεων, αυτός να απολαμβάνει και την διεκπεραίωση άλλων καθημερινών φοιτητικών εργασιών, όπως η συγγραφή σημειώσεων κατά την διάρκεια των πανεπιστημιακών παραδόσεων, η εκπόνηση των απαιτούμενων γραπτών εργασιών και η πρόσβαση του στις επικοινωνίες και το διαδίκτυο.
Συνάμα απαιτείται η αρμόζουσα εξοικείωση του με τις νέες τεχνολογίες. Κατ’ επέκταση τούτου ενδείκνυται ο εξοπλισμός του φοιτητή με τα απαραίτητα λογισμικά και προγράμματα ανάγνωσης της οθόνης και μεγέθυνσης.
Τα οριζόμενα θέματα, να παρέχονται στον φοιτητή σε ηλεκτρονική μορφή, έτσι ώστε να είναι προσβάσιμα σε αυτόν.
Να παρέχεται στον φοιτητή επιπλέον χρόνος για την εξέταση του, αυτού που καθορίζεται για τους μη ανάπηρους φοιτητές, ο οποίος με βάση τα διεθνή και εγχώρια πρότυπα κυμαίνεται στην προσαύξηση του ήδη απαιτούμενου χρόνου κατά το ήμισι. (1 – ½ = π.χ. διάρκεια γραπτών εξετάσεων 2 ώρες να παρέχονται στον φοιτητή με πρόβλημα όρασης 3 ώρες), ένεκα των ιδιαιτεροτήτων πλοήγησης του με την χρήση πληκτρολογίου και της μη δυνατότητας του να αναγιγνώσκει γρήγορα τα προβαλλόμενα σε μεγέθυνση στην οθόνη του Η/Υ δεδομένα.
Εφόσον κρίνεται αναγκαίο ο φοιτητής να εξετάζεται σε χωριστή αίθουσα με επιτήρηση, η οποία να διαθέτει κατάλληλο φωτισμό, ώστε να μην ενοχλεί τους λοιπούς συμφοιτητές του και να αποφευχθεί ο κίνδυνος αντιγραφής των απαντήσεων του.

Εξέταση με την χρήση της γραφής Braille
Ως προς τον εν λόγω τρόπο εξέτασης και τι η γραφή Braille αναγνωρίζεται από την Ελληνική έννομη τάξη ως επίσημη γραφή των ατόμων με απώλεια όρασης εγείρεται ο εξής προβληματισμός: μετά την σύνταξη των απαντήσεων από τον φοιτητή με την χρήση γραφομηχανής Braille, πώς μπορούν αυτά να καταστούν προσβάσιμα – αναγνώσιμα από τον εξετάζοντα καθηγητή. Επί τούτου προτείνεται είτε η ανάγνωση των απαντήσεων σε μορφή Braille από τον εξεταζόμενο φοιτητή με πρόβλημα όρασης, είτε η χρήση υποστηρικτικής τεχνολογίας, Braille and Speak, σημείωση των απαντήσεων από τον φοιτητή μέσω του προγράμματος Winbraille και μεταγραφή τους έπειτα σε γραφή βλεπόντων κ.λ.π.
Ο εδώ εκτιθέμενος τρόπος εξέτασης ενδείκνυται για την εξέταση μαθημάτων ξενόγλωσσης φιλολογίας ή αρχαίας Ελληνικής γλώσσας, με γνώμονα το γεγονός ότι οι αναγνώστες οθόνης δεν υποστηρίζουν την αρχαία Ελληνική γλώσσα, ο δε φοιτητής ενδεχομένως να μην είναι εξοικειωμένος επαρκώς με την φωνητική αναγγελία κειμένων ξένων γλωσσών πέραν της Αγγλικής, λ.χ. Ιταλική και Ισπανική γλώσσα.

Μεγέθυνση γραπτού:
Στην περίπτωση της παροχής των εξεταζόμενων θεμάτων σε μεγέθυνση στους φοιτητές που η όραση τους τους επιτρέπει να τα αναγνώσουν επισημαίνεται η ανάγκη ύπαρξης επαρκούς φωτισμού στην αίθουσα των εξετάσεων, ειδάλλως προτείνεται η εξέταση του φοιτητή σε διαφορετική αίθουσα με επιτήρηση και κατάλληλο φωτισμό.
Απαιτείται ο φοιτητής να έχει προηγουμένως υποδείξει το μέγεθος της γραμματοσειράς, που τον βολεύει καθώς και η χρωματική αντίθεση του γραπτού, ώστε τα θέματα να παρέχονται στον φοιτητή πάνω στο ίδιο πρότυπο, προσαρμοσμένα στις ατομικές του ανάγκες.

Εξέταση με την συμπαράσταση βοηθού γραφής:
Στην περίπτωση, που ο φοιτητής επιλέξει ή κληθεί να εξεταστεί με την συμπαράσταση βοηθού γραφής καθ’ υπαγόρευση γραπτή εξέταση απαιτείται η επιλογή του είτε απ’ τον οικείο τομέα του Πανεπιστημίου (Λ.χ. εκ των ωρομίσθιων συνεργαζόμενων φοιτητών), είτε η υπόδειξη ενός ατόμου από το περιβάλλον του φοιτητή με οπτική αναπηρία, ο οποίος να μην γνωρίζει το εξεταζόμενο γνωστικό αντικείμενο (να είναι απόφοιτος άλλης σχολής).
Επίσης να επιτρέπεται η υποβολή σχετικής υπεύθυνης δήλωσης από τον βοηθό γραφής, προς βεβαίωση της διαφορετικής από το εξεταζόμενο αντικείμενο γνωστικής του κατάρτισης.

Προτεινόμενοι τρόποι εξέτασης ανά σχολή και ανά τμήμα:

ΣΧΟΛΗ ΚΑΙ ΤΜΗΜΑ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΕΞΕΤΑΣΗΣ
Τμήμα Νομικών Επιστημών της Νομικής Σχολής Αθηνών 1. Προφορική εξέταση
2. Εξέταση με την χρήση Η/Υ
3. Με την χρήση της γραφής Braille
4. Με την συμπαράσταση βοηθού γραφής
Τμήμα Πολιτικών Επιστημών της Νομικής Σχολής Αθηνών 1. Προφορικά
2. Με την χρήση Η/Υ
3. Με την χρήση της γραφής Braille
Τμήμα Μεθοδολογίας και Ιστορίας των Θεωρητικών Επιστημών 1. Θεωρητικά μαθήματα = Προφορικά / με την χρήση Η/Υ/
2. Θετικά μαθήματα: Χορήγηση απτικών διαγραμμάτων και συμπαράσταση βοηθού γραφής.


Τμήμα Θεολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών 1. Προφορική εξέταση
2. Με την χρήση της γραφής Braille 
3. Με την χρήση Η/Υ
Πρόγραμμα Ψυχολογίας 1. Προφορική Εξέταση
2. Με την χρήση της γραφής Braille
3. Με την χρήση Η/Υ
4. Με την συμπαράσταση Βοηθού Γραφής
Τμήμα Αγγλικής Γλώσσας και Φιλολογίας 1. Προφορική Εξέταση
2. Με την χρήση Η/Υ
3. Με την χρήση της γραφής Braille
Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας 1. Με την χρήση Η/Υ
2. Παροχή γραπτού σε μεγέθυνση
Ισπανική Γλώσσα και Φιλολογία 1. Με την χρήση της γραφής Braille
2. Προφορική Εξέταση
3. Με την χρήση Η/Υ
Τμήμα Φυσικής Αγωγής Τ.Ε.Φ.Α.Α. 1. Προφορική Εξέταση
2. Χρήση Η/Υ
Τμήμα Φιλοσοφικής Παιδαγωγικού και Ψυχολογίας Φ.Π.Ψ 1. Προφορική Εξέταση
2. Με την χρήση της γραφής Braille
Τμήμα Παιδαγωγικού και Νηπιαγωγών 

*Σημειώνεται, ότι σε ορισμένα Τμήματα Σχολών δεν γίνονται δεκτοί φοιτητές με ολική απώλεια όρασης, λ.χ. Τμήμα Φυσικής Αγωγής, για αυτό και δεν προτείνεται η εξέταση με την χρήση της γραφής Braille
**Ορισμένα Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών καλούν τον φοιτητή να εξεταστεί στις εισαγωγικές τους εξετάσεις με την συμπαράσταση βοηθού γραφής, εξαιτίας ανάλογου εξεταστικού προηγουμένου π.χ. Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του τομέα Ποινικών Επιστημών
***Ο ανωτέρω παρατιθέμενος πίνακας είναι ενδεικτικός, εξαιτίας του ότι ενδεχομένως υπάρχουν εν ενεργεία φοιτητές σε άλλα τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών, οι οποίοι εκφεύγουν του αντιπροσωπευτικού δείγματος καταγραφής.


Με εκτίμηση
Πελαγία Ι. Παπανικολάου 
Τακτική Εκπρόσωπος της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών
Ευάγγελος Αυγουλάς 
Αναπληρωτής Εκπρόσωπος της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών


Πηγή Πληροφοριών: www.eoty.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου