Το μυστικό μαρτύρησε ένα πουλάκι. Μια μέρα η Φωτεινή –θα ‘ταν γύρω στα 4– βρισκόταν στο δωμάτιό της και ζωγράφιζε. Το συνήθιζε τότε να απομονώνεται στο δωμάτιό της για ώρες. Είχε ήδη διαγνωστεί με αυτισμό πριν από ένα χρόνο: ξαφνικά είχε σταματήσει να μιλάει και οι γονείς της την έτρεξαν στον αναπτυξιολόγο τού Παίδων. Εκείνη την ημέρα μπήκε η γιαγιά της στο δωμάτιό της να δει τι ζωγραφίζει. Επειτα από λίγο φώναξε και τους γονείς να έρθουν. «Εχετε καταλάβει τι έχει κάνει το παιδί;», τους είπε. Η Φωτεινή είχε ζωγραφίσει ένα ψαροπούλι και στα ανοιχτά φτερά του είχε βάλει τέσσερα παράθυρα. Στο καθένα ο ήλιος ήταν σε διαφορετικό σημείο, όπως στο πέρασμα της ημέρας.
Το ψαροπούλι εκείνο φτερούγισε, και σήμερα, στα 27 της, η Φωτεινή Σκανδάμη, έχοντας αποφοιτήσει με άριστα από την ΑΣΚΤ, ετοιμάζεται για την πρώτη της προσωπική έκθεση, με τίτλο «Το μικρό σπίτι στο λιβάδι», σε επιμέλεια Αλεξάνδρας Κολλάρου (25/1-8/2, γκαλερί Artshot – Sophia Gaitani). «Το να βρεις έναν καλλιτέχνη που να δημιουργεί και ωραία και άμεσα αναγνωρίσιμη δουλειά συμβαίνει πολύ σπάνια», είπε στην «Κ» η Αλεξάνδρα Κολλάρου, τονίζοντας ότι όταν ξεχώρισε τα έργα της Φωτεινής δεν γνώριζε ότι είναι νευροδιαφορετική.
Συνάντησα τη Φωτεινή στο διαμέρισμα της οικογένειας στον Πειραιά. Κάθισε στον καναπέ, έξω έξω, με την άβολη στάση να φανερώνει το άγχος της για τη συνέντευξη. Στο πλευρό της –όπως πάντα– είχε τον πατέρα της, να τη βοηθήσει όταν κομπιάσει, αλλά και τα έργα της στους τοίχους του σπιτιού. Πάντα «μιλούσε» με τη ζωγραφική της. Κάπως έτσι και τώρα, τα βουνά και τα λουλουδιασμένα λιβάδια, μαγικά αλλά και οικεία, γεμάτα χρώμα και λουσμένα στο φως, μαρτυρούν πολλά για εκείνη. «Ξέρετε, δεν μ’ αρέσει ο χειμώνας, γι’ αυτό φέρνω την άνοιξη μέσα από τους πίνακές μου», θα μου πει η 27χρονη καλλιτέχνις. «Μου αρέσουν τα έντονα χρώματα, τα έργα να έχουν αισιοδοξία και φως». Για να προσθέσει αμέσως μετά: «Το μόνο που θέλω είναι να ανθίσουν οι καρδιές όλων των ανθρώπων».
Το λέει και το εννοεί, εξηγεί ο πατέρας της, Θανάσης Σκανδάμης. «Η Φωτεινή δεν παρακολουθεί απλώς τα γεγονότα, τα ζει. Ζει τον πόνο των ανθρώπων». Οι φωτιές που έπληξαν την Αττική το καλοκαίρι, για παράδειγμα, την κράτησαν ανήσυχη για εβδομάδες. Ακόμα και το ραντεβού μας θα ακυρωνόταν εάν συνέχιζε να βρέχει όπως τις προηγούμενες μέρες. Ο δυνατός άνεμος, οι καταιγίδες, τα έντονα καιρικά φαινόμενα ταράζουν τη Φωτεινή, την αναστατώνουν, παθαίνει κρίσεις πανικού. Αποτελεί παρανόηση ότι τα άτομα με αυτισμό στερούνται ενσυναίσθησης, σύμφωνα με τους ειδικούς. Ενα άτομο με αυτισμό μπορεί να μην καταλάβει αμέσως γιατί κάποιος είναι αναστατωμένος, αλλά μπορεί να συμμεριστεί βαθιά τη στενοχώρια του μόλις καταλάβει.
«Από μικρή ήθελα να γίνω ζωγράφος, η ζωγραφική με ηρεμεί, με ταξιδεύει σε άλλο κόσμο», λέει η καλλιτέχνις, που ετοιμάζεται για την πρώτη της έκθεση ως αριστούχος της Σχολής Καλών Τεχνών.
«Από μικρή ήθελα να γίνω ζωγράφος, η ζωγραφική με ηρεμεί, με ταξιδεύει σε άλλο κόσμο. Πόσο πολύ αγαπάω την τέχνη πραγματικά», λέει, για να προσθέσει απολογητικά: «Εγώ είμαι στη φάση του αυτισμού όπως καταλαβαίνετε, γι’ αυτό σκέφτομαι λίγο περισσότερο πριν απαντήσω». Ο πατέρας της λέει ότι η Φωτεινή μπορεί να μιλήσει πολύ καλά με ηλικιωμένους και μικρά παιδιά, γιατί της δίνουν χρόνο να απαντήσει. «Οι υπόλοιποι θα τη ρωτήσουν “Φωτεινή, τι κάνεις;” και μέχρι να το επεξεργαστεί η Φωτεινή θα φύγουν, γιατί θα νομίσουν ότι δεν θέλει να απαντήσει».
Η ζωγραφική τη βοήθησε και στη διάρκεια των σχολικών χρόνων (πήγε σε τυπικό σχολείο), που αποτελούν δοκιμασία για τα περισσότερα νευροδιαφορετικά άτομα. «Πέρασα αρκετά δύσκολα», λέει λακωνικά. Ο πατέρας της εξηγεί: «Οταν τα παιδιά δουν κάποιον αδύναμο, το εκμεταλλεύονται. Εχει συμβεί να γίνεται χαμός μέσα στην τάξη και ο καθηγητής, αντί να επιβάλλει την τάξη, να βγάζει έξω τη Φωτεινή επειδή αναστατωνόταν».
Αναγνωρίζοντας το φανερό ταλέντο της στη ζωγραφική, οι γονείς της φρόντισαν να τη γράψουν σε σχολές προετοιμασίας για την Καλών Τεχνών. Εδωσε εξετάσεις ως υποψήφια με ιδιαίτερη καλλιτεχνική προδιάθεση (ταλέντο), η δυνατότητα αυτή δίνεται σε όσους έχουν ολοκληρώσει το γυμνάσιο. «Οταν ήταν να δώσω, άρχισε να βρέχει πολύ και άρχισα να στενοχωριέμαι. Από το πολύ άγχος δάκρυσα πάρα πολύ και προσευχήθηκα στην Παναγία να με βοηθήσει να περάσω, και τελικά τα κατάφερα με την πρώτη προσπάθεια». Ο αυτισμός δεν έπαιξε ρόλο στην εισαγωγή της, αφού δεν συγκαταλέγεται στις αναπηρίες που εισάγονται χωρίς εξετάσεις. Κάθε μέρα ο πατέρας την πήγαινε στη σχολή και την περίμενε να τελειώσει. Και ο ίδιος και η γυναίκα του είναι ταγμένοι στα παιδιά τους. Η δεύτερη κόρη τους είναι επίσης στο φάσμα του αυτισμού, μαθήτρια σήμερα σε ΕΠΑΛ. «Λέμε λιγότερες λέξεις για να συνεννοηθούμε», λέει η Φωτεινή. Οταν διαγνώστηκε και το δεύτερο παιδί, «έφυγε η γη κάτω από τα πόδια μας», λέει ο κ. Σκανδάμης. «Το 99% των ζευγαριών χωρίζει, εμείς προσπαθήσαμε να μείνουμε ενωμένοι για τα παιδιά μας και το καταφέραμε».
Χάρη σε εμπνευσμένους καθηγητές, η Φωτεινή πέρασε πολύ ωραία στη σχολή. «Το να είσαι ζωγράφος δεν είναι κάτι που σε κάνει να διασκεδάζεις παίζοντας με τα χρώματα. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να βελτιώσεις το ζωγραφικό σου στυλ», ομολογεί. Τα έχει καταφέρει περίφημα όμως, και το αποτέλεσμα θα είναι φανερό στους επισκέπτες της έκθεσης. Στόχος πάνω απ’ όλα είναι να αγαπηθούν τα έργα της και, αν όλα πάνε καλά, με τα έσοδα να χρηματοδοτήσει την έκδοση των παραμυθιών που έχει γράψει. Ισως κι ένα ταξίδι. «Θα μου άρεσε πολύ να ταξιδέψω».
Πηγή: Καθημερινή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου