«Μακάρι να είχα μεγαλώσει ακούγοντας λόγια ενθάρρυνσης – διαβάστε τι πρέπει να ακούν όλα τα κορίτσια με ΔΕΠΥ για να χτίσουν την αυτοεκτίμησή τους και να μην θεωρούν τα συμπτώματά τους ελαττώματα του χαρακτήρα τους».
«Φώναξε έναν σκύλο με ένα όνομα αρκετές φορές και τελικά θα μάθει να γυρίζει σε αυτό».
Διάβασα αυτές τις λέξεις λίγο αφότου διαγνώστηκα με ΔΕΠΥ στα 44 μου. Εμφανίστηκαν σε ένα βιβλίο που προοριζόταν για οικογένειες με ΔΕΠΥ, και με άφησαν έκπληκτη για εβδομάδες. Με βοήθησαν να καταλάβω ολόκληρη τη ζωή μου πολύ περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη φράση –ή οποιοδήποτε άτομο, εν προκειμένω– είχε ποτέ.
Μεγαλώνοντας με αδιάγνωστη ΔΕΠΥ, με χαρακτήριζαν επανειλημμένα ως:
Τεμπέλα, χωρίς κίνητρα, έξυπνη αλλά δεν προσπαθεί, απρόσεκτη, αδιάφορη, αδέξια, ξεχασιάρα, τσαπατσούλα, ακούει αλλά δεν ακολουθεί τις οδηγίες, δεν ακούει, δεν θα ακούσει, πεισματάρα.
Παρά όλα τα στοιχεία που συνηγορούν για το αντίθετο και την πολλή δουλειά από μέρους μου για να δω τον εαυτό μου διαφορετικά, εξακολουθώ να ταυτίζομαι σε κάποιο βαθμό με τις παραπάνω ταμπέλες. Και ξέρω ότι δεν είμαι η μόνη. Υπάρχουν τόσες γυναίκες που μαθαίνουν σε μεγάλη ηλικία ότι έχουν ΔΕΠΥ και πολλά νεαρά κορίτσια που αγωνίζονται ακόμα να λάβουν τη σωστή διάγνωση για ΔΕΠΥ.
Θα ήταν πολύ καλό να είχα διαγνωστεί με ΔΕΠΥ όταν ήμουν παιδί. Αλλά πέρα από αυτό, θα ήθελα να είχα μεγαλώσει ακούγοντας ενθαρρυντικά λόγια, λόγια που πρέπει να ακούν όλα τα κορίτσια με ΔΕΠΥ για να χτίσουν την αυτοπεποίθησή τους και να μην θεωρούν τα συμπτώματά τους ως ελαττώματα του χαρακτήρα τους.
1. «Θα χρειαστεί να υπερασπιστείς τον εαυτό σου ξανά και ξανά. Αλλά δεν πειράζει." Αν και τα πράγματα βελτιώνονται, η ΔΕΠΥ εξακολουθεί να στιγματίζει και να παρεξηγείται. Επιπλέον, σαν κοινωνία περιμένουμε τα κορίτσια να είναι υπάκουα και να συμμορφώνονται. Όταν δεν συμπεριφέρονται με αυτό τον τρόπο, αντιμετωπίζονται πολύ διαφορετικά από τα αγόρια που επιδεικνύουν την ίδια συμπεριφορά. Η διεκδικητικότητα και η υπεράσπιση του εαυτού, ειδικά για τα κορίτσια με ΔΕΠΥ, είναι βασικές δεξιότητες ζωής που χτίζουν αυτοπεποίθηση και ψυχική ανθεκτικότητα.
2. «Θα αγωνιστούμε για σένα». Τα κορίτσια με ΔΕΠΥ μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους μόνο αν ξέρουν ότι οι ενήλικες που εμπιστεύονται θα τα υπερασπιστούν και θα αγωνιστούν για αυτά. Πρέπει να ξέρουν ότι δεν είναι μόνα όταν ορθώνουν το ανάστημά τους και υπερασπίζονται τον εαυτό τους.
3. «Οι προσαρμογές/διευκολύνσεις είναι νόμιμο δικαίωμα, όχι χάρη». Μεγαλώνοντας, υπήρχαν μέλη της οικογένειάς μου που πίστευαν πραγματικά ότι οι προσαρμογές, όπως ο επιπλέον χρόνος στα διαγωνίσματα, ήταν ένας τρόπος για τους τεμπέληδες μαθητές να ξεφεύγουν από τις σχολικές εργασίες. Οτιδήποτε ήταν διαφορετικό «δεν ήταν δίκαιο» για τους άλλους μαθητές. Αυτό που οι επικριτές δεν καταλαβαίνουν είναι ότι ένα νευροτυπικό περιβάλλον είναι ήδη εγγενώς άδικο για τα άτομα με ΔΕΠΥ και ο λόγος που μας απορρίπτουν και μας αγνοούν είναι επειδή η αναπηρία μας είναι σε μεγάλο βαθμό αόρατη. Ανεξάρτητα από το πόσο σκληρά προσπαθούμε, οι περισσότεροι από εμάς δεν θα τα καταφέρουμε ποτέ χωρίς εξωτερική υποστήριξη.
4. «Τα άλλα κορίτσια με ΔΕΠΥ σε χρειάζονται για φίλη». Η ντροπή και η απομόνωση σχετίζονται στενά με το γεγονός ότι οι ειδικοί δεν καταφέρνουν να διαγνώσουν τη ΔΕΠΥ σε γυναίκες και κορίτσια. Καθ' όλη τη διάρκεια της παιδικής μου ηλικίας, όλοι οι ενήλικες στη ζωή μου με κατηγορούσε για τα συμπτώματά μου. Ο πατέρας μου μού έλεγε ότι ένας από τους λόγους που δυσκολευόμουν να κάνω φίλες ήταν επειδή τα άλλα παιδιά γνώριζαν για τους κακούς μου βαθμούς.
Αυτό που χρειάζονται περισσότερο τα κορίτσια σαν εμένα είναι φιλίες με άλλα κορίτσια με ΔΕΠΥ. Η ύπαρξη κοινών προβλημάτων, κοινωνικών προκλήσεων και δυσκολιών στο σπίτι και στο σχολείο μειώνουν τη ντροπή και το στίγμα και χτίζουν ισχυρούς δεσμούς. Όσο καλύτερα καταλαβαίνουμε τον εαυτό μας, τόσο πιο σίγουρες αισθανόμαστε όταν ζητάμε βοήθεια και υποστήριξη. Μακάρι να μην ένιωθα μόνη τόσο καιρό.
5. «Τα άλλα άτομα δεν μπορούν να αποφασίσουν την αξία σου». Σε όλη μου τη ζωή, άφησα τους γονείς, τα αδέρφια, τους δασκάλους, τους γιατρούς και τα αφεντικά μου να αποφασίσουν την αξία μου με βάση τις ανακριβείς και σεξιστικές απόψεις τους για μένα. Τώρα που ξέρω καλύτερα - ότι δεν είμαι ουσιαστικά ελλιπής - θέλω κάθε γυναίκα και κορίτσι να ακούσει αυτό: Κανείς άλλος δεν αποφασίζει την αξία μας.
Μην δίνετε τη δύναμή σας σε κάποιον που δεν έχει ιδέα για το πώς είναι η ζωή με ΔΕΠΥ, ειδικά όταν δεν τον νοιάζει. Όλοι έχουμε τα δυνατά μας σημεία και υπάρχουν τόσοι πολλοί διαφορετικοί τρόποι για να λάμψουν τα ταλέντα μας. Αλλά δεν θα το καταλάβουμε ποτέ αν ακούσουμε τους ανενημέρωτους επικριτές μας.
Απόδοση του άρθρου “Girls with ADHD Need to Hear You Say These 5 Things”
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου