Σημαντικά κενά στη στήριξη των ατόμων με νοητική ανεπάρκεια παρατηρούνται στη χώρα μας κυρίως από την απουσία δομών στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, με τους γονείς να καλούνται συχνά να σηκώνουν μόνοι τους το μεγαλύτερο βάρος της ανατροφής και της διαβίωσής των παιδιών τους.
Ωστόσο, αν η στήριξη των ατόμων αυτών μέσα από τη δημιουργία δομών είναι ένα θέμα, ένα άλλο, εξίσουν σημαντικό ζήτημα είναι η ένταξη αυτών των ανθρώπων στην κοινωνία, η κοινωνικοποίησή τους, αλλά και η συντροφικότητα, η σύναψη ερωτικών σχέσεων.
Ζητήματα, όπως αυτά, που για τον γενικό πληθυσμό είναι πιο εύκολα διαχειρίσιμα, για τα άτομα με νοητική ανεπάρκεια είναι από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με ελάχιστες δομές για την κοινωνικοποίησή τους, ενώ το θέμα της σεξουαλικότητας «δεν αγγίζεται» αλλά υπάρχει.
Στις Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης στις Συκιές
Στη Θεσσαλονίκη, αυτή τη στιγμή, οι μόνες δημόσιες δομές που ασχολούνται με το κομμάτι της κοινωνικοποίησης των ατόμων με νοητική υστέρηση είναι τα ΚΔΑΠ και οι Στέγες Υποστηριζόμενης Διαβίωσης (ΣΥΔ) που ανήκουν στους Δήμους.
Οι ΣΥΔ είναι, στην ουσία, διαμερίσματα, όπου τα άτομα με νοητική ανεπάρκεια ζουν αυτόνομα, αλλά υποστηριζόμενα και με συνεχή παρακολούθηση ειδικών.
Στις ΣΥΔ που βρίσκονται στη Νεάπολη, όπως αναφέρει στο TheOpinion η Κατερίνα Ζαγρή, προϊσταμένη των ΣΥΔ και των ΚΔΑΠ Νεάπολης-Συκεών και η Ραφαηλία Λαγούρου, υπεύθυνη των ΣΥΔ, περιλαμβάνονται τρία διαμερίσματα των δύο ατόμων. Συνεπώς, οι ωφελούμενοι αυτών είναι έξι και επιλέγονται με σειρά προτεραιότητας, μέσω αιτήσεων.
Όπως υποστηρίζει η κ. Ζαγρή, «τα λεφτά δίνονται από ΕΣΠΑ αλλά δεν είναι αρκετά, οπότε μετά αναλαμβάνει ο δήμος. Η κοινωνικοποίηση είναι κάτι για το οποίο προσπαθούμε, αλλά έρχεται σε «δεύτερη μοίρα», καθώς πρώτα πρέπει να εξασφαλιστεί η διαβίωσ τους».
«Μέσω της διαβίωσης θα έρθει και η κοινωνικοποίηση, χωρίς να σημαίνει ότι δεν πρέπει να δημιουργηθούν και επιπλέον δομές για την κοινωνικοποίησή τους. Παρόλα αυτά, αυτά τα άτομα ζουν στα διαμερίσματα και τα θεωρούν σπίτια τους. Έτσι, καταλαβαίνουν ότι για κάποια πράγματα έχουν ευθύνη οι ίδιοι. Συγκεκριμένα, έχουν ευθύνη για το τι θα φάνε, πώς θα ντυθούν, πώς θα κάνουν μπάνιο, πώς θα ξυριστούν κλπ, ενώ μέσα στην εβδομάδα, πηγαίνουν βόλτες και κάνουν πράγματα που τους φέρνουν κοντά στην κοινωνία. Στην πράξη, λοιπόν, αυτά τα άτομα εντάσσονται σιγά-σιγά στο κοινωνικό σύνολο… Είναι σημαντικό και πρέπει να γίνουν ΣΥΔ σε όλους τους δήμους», πρόσθεσε.
Το ΚΔΑΠ ΜΕΑ Συκεών είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση ΚΔΑΠ, όπου τα ωφελούμενα άτομα, πέρα από το δημιουργικό χρόνο που περνούν, πειραματίζονται με πραγματικές εργασίες, όπως το πλύσιμο ρούχων και το δίπλωμα πετσετών, καθώς περιλαμβάνονται δεκάδες πλυντήρια εντός του χώρου.
Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες των εργαζομένων, τα πράγματα δεν είναι ιδανικά και το περιβάλλον εργασίας, πολλές φορές, δυσκολεύει τη δουλειά τους.
Με το TheOpinion μίλησε και η υπεύθυνη του ΚΔΑΠ ΜΕΑ Συκεών, Ολυμπία Δαλδογιάννη, τονίζοντας πως οι εργαζόμενοι κάνουν ό,τι μπορούν, αλλά οι συνθήκες δεν τους ευνοούν.
«Το θέμα είναι πως έχουμε ανθρώπους με ήπια και με βαριά νοητικά προβλήματα στα ίδια τμήματα. Επιπλέον, δεν υπάρχει διαχωρισμός ούτε ως προς τις ηλικίες, καθώς δεχόμαστε ενήλικες με παιδιά μαζί. Όλη αυτή η κατάσταση «καίει» τους εργαζόμενους, οι οποίοι προσπαθούν, αλλά δεδομένων των συνθηκών, τα πράγματα δεν είναι ευνοϊκά. Είναι ξεκάθαρο πως το κράτος πρέπει να δημιουργήσει παραπάνω ανάλογες δομές, με καλύτερο σχεδιασμό», ανέφερε.
Η σεξουαλικότητα θέμα ταμπού
Κομμάτι της ευρύτερης κοινωνικοποίησης των ατόμων αυτών και ένα θέμα που συχνά κανείς δεν «αγγίζει» είναι η σεξουαλικότητα στα άτομα με νοητική αναπηρία.
Η Ελλάδα είναι μια χώρα στην οποία η σεξουαλικότητα έχει αρνητικό πρόσημο και δε συζητιέται ανοιχτά. Αυτό φαίνεται από την απουσία σεξουαλικής αγωγής στα σχολεία, η οποία κάνει τους νέους να ανακαλύπτουν τον εαυτό τους μόνοι τους, πολλές φορές με «λανθασμένους» τρόπους.
Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν είναι ίδια για όλους. Για τα παιδιά με νοητικά προβλήματα είναι ένα θέμα ταμπού για το οποίο καμία από τις δομές που υπάρχουν δεν ασχολείται, παρότι, όπως είπε η κ. Ζαγρή, σεξουαλικές ανάγκες υπάρχουν.
Το TheOpinion συνομίλησε με τον Αντρέα Καμπά, ψυχολόγο στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος είναι ένας από τους ελάχιστους ειδικούς σε ολόκληρη τη χώρα, που ασχολείται με τη σεξουαλική εκπαίδευση στα άτομα με νοητική ανεπάρκεια. Όπως ανέφερε, οι άνθρωποι με νοητική υστέρηση έχουν σεξουαλικότητα, η οποία εκφράζεται, αλλά, θεσμικά, δεν ασχολείται κανείς.
«Η σωματική ανάπτυξη των ατόμων με νοητική ανεπάρκεια δε διαφέρει σε τίποτα με αυτή των υπολοίπων. Αυτό που διαφέρει είναι η κωδικοποίηση και το γεγονός ότι αυτά τα άτομα δεν έχουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουν τη σεξουαλικότητά τους όπως οι υπόλοιποι. Έτσι, επειδή κάποια στιγμή εκφράζουν τη σεξουαλικότητά τους «λανθασμένα», από τις οικογένειες προκύπτει η ανάγκη να ασχοληθούν με αυτό το ζήτημα. Δυστυχώς, ακόμη και σήμερα, εν έτει 2024, θεσμικά δεν ασχολείται κανείς. Συνεπώς, αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε εμείς είναι να νοηματοδοτήσουμε τη σεξουαλικότητα αυτών των ανθρώπων. Τους μαθαίνουμε τι είναι φιλί, τι είναι χάδι, μέχρι που μπορούμε να αγγίζουμε τον άλλο και τι σημαίνουν τα όρια. Έπειτα, μέσα από βιντεάκια και ομοιώματα, τους μαθαίνουμε την έννοια του αυνανισμού, πότε το κάνουμε, σε ποια μέρη κλπ. Πολύ σημαντικό είναι να τονιστεί πως τα άτομα που δε λαμβάνουν εκπαίδευση είναι πιθανότερο να έχουν απρεπείς, σεξουαλικά, συμπεριφορές, σε σχέση με όσα λαμβάνουν και εν τέλει μαθαίνουν και την έννοια του αυνανισμού. Παρόλα αυτά, λίγες περιπτώσεις φτάνουν στο σημείο της αυτοϊκανοποίησης και μπορεί να γίνει μετά από αρκετά χρόνια», υποστήριξε.
Σύμφωνα με τον ίδιο, όμως, το σημαντικότερο πράγμα για αυτά τα παιδιά είναι οι σχέσεις και έτσι πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να βελτιωθούν οι ζωές τους.
«Η βαθύτερη και μεγαλύτερη ανάγκη των ατόμων με νοητική αναπηρία είναι η σύναψη σχέσεων, κάθε μορφής, και, κυρίως, ερωτικών. Τα άτομα αυτά βλέπουν τον περίγυρό τους να πραγματοποιεί σχέσεις, να παντρεύεται, να βγαίνει ραντεβού κλπ και αποκτούν την ανάγκη να ζήσουν και αυτά τον έρωτα. Έτσι, πολλές φορές καταλήγουν να επισυνάπτουν μέχρι και ερωτικές σχέσεις μεταξύ τους και με άτομα του ίδιου φύλου, χωρίς να είναι απαραίτητα ομοφυλόφιλοι. Γι’ αυτό, λοιπόν, προσπαθούμε να εστιάσουμε στις θετικές προσεγγίσεις στο κομμάτι της ηδονής, με σκοπό να βελτιώσουμε τις ζωές τους. Σκεφτείτε ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν νιώσει ποτέ την ηδονή», πρόσθεσε.
Πηγή: theopinion
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου