Το ψήφισμα με το οποίο καθιερώθηκε η 23η Σεπτεμβρίου αναγνωρίζει ότι η έγκαιρη πρόσβαση και οι υπηρεσίες στη νοηματική γλώσσα, συμπεριλαμβανομένης της ποιοτικής εκπαίδευσης, είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του κωφού ατόμου και είναι κρίσιμη για την επίτευξη των διεθνώς συμφωνημένων αναπτυξιακών στόχων. Αναγνωρίζει τη σημασία της διατήρησης των νοηματικών γλωσσών ως μέρος της γλωσσικής και πολιτισμικής ποικιλομορφίας. Υπογραμμίζει επίσης την αρχή "τίποτα για εμάς χωρίς εμάς" όσον αφορά την εργασία με τις κοινότητες των Κωφών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κωφών, μέχρι το 2020 μόλις 66 χώρες έχουν αναγνωρίσει νομικά τις εθνικές τους νοηματικές γλώσσες. Το παρακάτω γράφημα δείχνει ποια κράτη μέλη του ΟΗΕ έχουν ρητή νομοθεσία με την οποία αναγνωρίζεται ξεκάθαρα η νοηματική γλώσσα ως διακριτή γλώσσα για όλους τους κωφούς της χώρας (στοιχεία 2020). Ο χάρτης δεν είναι επικαιροποιημένος, καθώς κάθε χρόνο προστίθενται νέες χώρες (όπως για παράδειγμα, η Κούβα, που στις αρχές του φετινού Σεπτεμβρίου αναγνώρισε τη νοηματική της γλώσσα (LCS) ως την επίσημη γλώσσα των κωφών ατόμων).
Να σημειωθεί ότι σε πολλές χώρες που δεν περιλαμβάνονται στο γράφημα, υπάρχουν νόμοι που αναγνωρίζουν έμμεσα ή μερικώς την εθνική νοηματική τους γλώσσα είτε αναφερόμενοι στην προσβασιμότητα μέσω της διερμηνείας σε αυτή ή στην εκπαίδευση για κωφά παιδιά. Μεταξύ των χωρών αυτών και η Ελλάδα που έχει τέτοιο νόμο από το 2000 (Νόμος 2817). Τέλος, σύμφωνα με το Ethnologue, μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί 159 γνωστές νοηματικές γλώσσες στον κόσμο.
Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία του ΟΗΕ προ(σ)καλεί τις κυβερνήσεις να αναγνωρίσουν τη σημασία των νοηματικών γλωσσών και να υποστηρίξουν τις διασταυρούμενες πολιτιστικές και γλωσσικές ταυτότητες των κωφών, συμπεριλαμβανομένων των νοηματικών γλωσσών και των πολιτισμών των κωφών. Σε αυτή αναγνωρίζεται ότι οι νοηματικές γλώσσες είναι γλώσσες (άρθρο 2) και οι κωφοί μαθητές έχουν το δικαίωμα να κατευθύνει την διδασκαλία της νοηματικής γλώσσας από εκπαιδευτικούς που είναι ικανοί στη νοηματική γλώσσα (άρθρο 24).
Σε αυτό το σημείο, αξίζει να παραθέσουμε τη «Διακήρυξη για τα Δικαιώματα των Κωφών Παιδιών», η οποία εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Κωφών (WFD) στο Jeju της Νότιας Κορέας, στις 9-10 Ιουλίου 2023.
Διακήρυξη για τα δικαιώματα των κωφών παιδιών
Άρθρο 1: Όλα τα κωφά παιδιά, όπως όλοι οι άνθρωποι, γεννιούνται ελεύθερα και ίσα σε αξιοπρέπεια και δικαιώματα.
Άρθρο 2: Όλα τα κωφά παιδιά έχουν δικαίωμα στη νοηματική γλώσσα. Οι εθνικές νοηματικές γλώσσες είναι η μόνη πλήρως προσβάσιμη γλώσσα για κωφά παιδιά από τη γέννησή τους και μετά.
Άρθρο 3: Δεν παραβιάζεται το δικαίωμα των κωφών παιδιών στην εθνική νοηματική τους γλώσσα.
Άρθρο 4: Σε όλους τους γονείς, τους φροντιστές και τα μέλη της οικογένειας πρέπει να παρέχεται δωρεάν διδασκαλία στην εθνική νοηματική γλώσσα τους.
Άρθρο 5: Όλα τα κωφά παιδιά έχουν δικαίωμα σε ποιοτική, χωρίς αποκλεισμούς, πολύγλωσση εκπαίδευση στην εθνική νοηματική τους γλώσσα και στην εθνική τους γραπτή γλώσσα.
Άρθρο 6: Όλα τα κωφά παιδιά έχουν δικαίωμα να μάθουν τη γλωσσική ταυτότητα και τον πολιτισμό της κοινότητας των κωφών.
Άρθρο 7: Όλα τα κωφά παιδιά έχουν δικαίωμα προστασίας από τη στέρηση της γλώσσας. Η μη παροχή πρόσβασης στην εθνική νοηματική γλώσσα σε όλα τα κωφά παιδιά συνιστά διάκριση.
Άρθρο 8: Όλα τα κωφά παιδιά έχουν δικαίωμα σε πρότυπα ποιοτικής εθνικής νοηματικής γλώσσας, συμπεριλαμβανομένων των δασκάλων στην εκπαίδευση.
Άρθρο 9: Όλα τα κωφά παιδιά έχουν δικαίωμα να εκφράζουν τις απόψεις τους για όλα τα θέματα που τα αφορούν.
Άρθρο 10: Όλες οι παραπάνω δηλώσεις πρέπει να εφαρμόζονται για όλα τα κωφά παιδιά άμεσα και χωρίς καθυστέρηση.
Αυτά τα δέκα άρθρα διατυπώνουν τις θεμελιώδεις αρχές που διασφαλίζουν ότι τα δικαιώματα των κωφών παιδιών αναγνωρίζονται και ενστερνίζονται. Κάθε ένα από τα άρθρα εστιάζει στην επιτακτική ανάγκη ότι η γλώσσα πρέπει να είναι προσβάσιμη σε κάθε κωφό παιδί. όλα τα κωφά παιδιά έχουν δικαίωμα σε μια υψηλής ποιότητας, χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση που στηρίζεται σε μια ισχυρή πρώτη γλώσσα.
Τη σημασία που έχει η νοηματική γλώσσα στα κωφά παιδιά αποτυπώνει και το παρακάτω ποίημα, "Butterfly Hands". Το ποίημα δημιουργήθηκε αρχικά στην Αυστραλιανή Νοηματική Γλώσσα (AUSLAN) σε συνεργασία με μέλη της κοινότητας των Κωφών. Στους ποιητές περιλαμβάνονται οι: Ross Onley- Zerkel, Medina Sumovic, Jodee Mundy, Walter Kadiki, που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της ιδέας των Vanessa Ravlich, Irene Holub, Fiona Crisp και Lorraine Sorono.
Νοηματίζει ο Walter Kadiki
Η απόδοση στα αγγλικά έγινε από την Jodee Mundy
"Butterfly Hands"
My hands form the sign
'Butterfly'
I watch my beautiful butterfly
Flit and flutter
Up
Up
Up
WHACK!
My wounded butterfly hands
Fall to the ground
My courageous butterfly hands
Take flight once more...
Up
Up
Up
"Don't sign!"
SMACK!
My two hands slapped,
My bruised butterfly wings collapse
My butterfly hands sign
'Fly little butterfly fly'
But as it reaches the top
My butterfly hands are imprisoned,
bound in heavy chains.
My shackled hands struggle to speak
My frustration builds
My butterfly hands let fly a shout
'STOP!
You are all patronising me'
'STOP!'
'I can't break down these walls alone'
'STOP!'
My butterfly hands release me into what I desire,
To imagine a world
Where I sign, speak with others
Where millions of butterfly hands
Fly together
Drawn to celebratory light.
My butterfly hands flitter
Resting upon on my heart
Floating and free
My beautiful butterfly hands
Form the sign of love
Ευλαμπία Αγγέλου
Διερμηνέας Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας
Ανεξάρτητη ερευνήτρια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου