Η Μαριάν ξέρει ότι το πρωινό είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας, αλλά της είναι πολύ δύσκολο να κάνει τον 8χρονο γιο της, ο οποίος έχει Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ), να φάει το πρωί. Η προετοιμασία του για το σχολείο (να τον βοηθήσει να ντυθεί, να πλυθεί και να φτιάξει την τσάντα του) δεν της αφήνει χρόνο για να ετοιμάσει ένα σωστό πρωινό που θα του αρέσει.
Όσον αφορά το πρωινό, η 8χρονη Μαντλίν, που διαγνώστηκε με ΔΕΠΥ πέρυσι, ξέρει τι της αρέσει: οι υδατάνθρακες. Η αγαπημένη της επιλογή είναι τοστ με ζελέ ή βάφλες με φρούτα ή, όπως το λέει η μητέρα της, «οτιδήποτε φτιαγμένο με λευκό αλεύρι».
Αν και δεν υπάρχει τίποτα κακό στην κατανάλωση υδατανθράκων, το πρωινό με υδατάνθρακες ή η απουσία πρωινού, είναι ο,τι χειρότερο για την προσοχή του παιδιού σας. Οι υδατάνθρακες δεν σταθεροποιούν το σάκχαρο στο αίμα του παιδιού, δεν το βοηθούν να παραμείνει σε εγρήγορση και δεν αποτρέπουν τις διακυμάνσεις της ενέργειας που το κάνουν να χάνει την εστίασή του στην τάξη. Αντιθέτως, οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες είναι ιδανικές για πρωινό.
Έρευνες έχουν διαπιστώσει συσχέτιση μεταξύ του πρωινού και της ακαδημαϊκής επιτυχίας. Μια μελέτη του 1998, που δημοσιεύτηκε στο Archives of Pediatrics & Adolescent Medicine, έδειξε ότι τα παιδιά που έτρωγαν πρωινό τακτικά είχαν υψηλότερες βαθμολογίες στην ανάγνωση και μαθηματικά, χαμηλότερα επίπεδα άγχους και υπερκινητικότητας, καλύτερη φοίτηση στο σχολείο, βελτιωμένη προσοχή και λιγότερα προβλήματα συμπεριφοράς.
Για τα παιδιά με ΔΕΠΥ, το είδος του πρωινού έχει επίσης σημασία. Σε μια μελέτη του 1983 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Psychiatric Research, ερευνητές στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Ουάσινγκτον εξέτασαν τρεις τύπους πρωινού (με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες, υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και καθόλου πρωινό) σε 39 παιδιά με ΔΕΠΥ και 44 παιδιά χωρίς ΔΕΠΥ.
Για τα υπερκινητικά παιδιά, η απόδοση σε μια σειρά από τεστ, συμπεριλαμβανομένου ενός τεστ για την προσοχή, ήταν σημαντικά χειρότερη μετά την κατανάλωση του πρωινού πλούσιου σε υδατάνθρακες, σε σύγκριση με τις βαθμολογίες των παιδιών που έτρωγαν πρωινό με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες.
Γιατί συμβαίνει όμως αυτό; Μια έρευνα από το Πανεπιστήμιο Orebro στη Σουηδία έδειξε ότι τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ έχουν σχεδόν 50% χαμηλότερα επίπεδα ενός αμινοξέος που ονομάζεται τρυπτοφάνη. Η τρυπτοφάνη είναι ένα δομικό στοιχείο των νευροδιαβιβαστών στον εγκέφαλό μας που μεταφέρουν σημαντικές πληροφορίες. Είναι αναγκαία για την προσοχή, τη μάθηση και τον αυτοέλεγχο. Η ουσία αυτή προσλαμβάνεται και από την κατανάλωση τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες. Με άλλα λόγια, η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνη βοηθάει τη μάθηση και τη συμπεριφορά.
Το καλύτερο πρωινό για τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι το ισορροπημένο πρωινό
Όπως τα περισσότερα παιδιά με ΔΕΠΥ, η Μαντλίν έχει πολύ συγκεκριμένες προτιμήσεις και θα απορρίψει οποιοδήποτε φαγητό δεν της αρέσει. Η μητέρα της ξέρει ποια φαγητά πρέπει να της προσφέρει το πρωί για να μην υπάρχουν εντάσεις. Προσπαθεί να ισορροπήσει αυτές τις τροφές με τρόπους που δίνουν στην κόρη της όσο το δυνατόν περισσότερες θερμίδες και όσο το δυνατόν περισσότερη πρωτεΐνη υψηλής ποιότητας, ειδικά τις ημέρες του σχολείου.
«Όταν σκέφτεστε τις διατροφικές συνήθειες - ή οποιαδήποτε άλλη συμπεριφορά του παιδιού σας, πρέπει να αναγνωρίζετε τη μοναδική ιδιοσυγκρασία και τα χαρακτηριστικά συμπεριφοράς του και να δουλεύετε γύρω από αυτά», λέει ο Δρ Stanley Greenspan, M.D., συγγραφέας του The Challenging Child.
Ένα ισορροπημένο πρωινό – πλούσιο σε πρωτεΐνες και υδατάνθρακες από δημητριακά ολικής αλέσεως, φρούτα ή/και λαχανικά – εξασφαλίζει ποικίλη παροχή θρεπτικών συστατικών μαζί με αρκετές θερμίδες για να διατηρήσει την πνευματική και σωματική ενέργεια μέχρι το επόμενο γεύμα.
«Αν δεν τρώτε σωστά, μπορεί να είστε αφηρημένοι, παρορμητικοί και ανήσυχοι», λέει ο Ned Hallowell, M.D., ιδρυτής του Hallowell Center for Cognitive and Emotional Health στο Andover της Μασαχουσέτης και συγγραφέας του Delivered from Distraction. Η παράλειψη του πρωινού ή η λανθασμένη επιλογή τροφών μπορεί να υπονομεύσει ακόμα και τα καλύτερα σχέδια για την αντιμετώπιση της ΔΕΠΥ. Τα ισορροπημένα, υγιεινά γεύματα αποτελούν βασικό συστατικό κάθε προσπάθειας.
Η δύναμη της πρωτεΐνης
«Η πρωτεΐνη βοηθά να διατηρηθεί σταθερό το επίπεδο σακχάρου στο αίμα του παιδιού σας και αποτρέπει την πνευματική και σωματική πτώση που αναπόφευκτα συνοδεύει την κατανάλωση ενός μη ισορροπημένου πρωινού που περιέχει πάρα πολλούς υδατάνθρακες», λέει ο Hallowell.
Ο συνδυασμός πρωτεϊνών με σύνθετους υδατάνθρακες που είναι πλούσιοι σε φυτικές ίνες και φτωχοί σε ζάχαρη θα βοηθήσει το παιδί σας να διαχειριστεί καλύτερα τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ κατά τη διάρκεια της ημέρας. Τα σάκχαρα από τους υδατάνθρακες αφομοιώνονται πιο αργά, επειδή η κατανάλωση πρωτεϊνών και λίπους μαζί με φυτικές ίνες έχει ως αποτέλεσμα μια πιο σταδιακή και παρατεταμένη απελευθέρωση σακχάρου στο αίμα.
Για πρωινό δοκιμάστε ομελέτα με τοστ ολικής αλέσεως ή φυσικό φυστικοβούτυρο σε ψωμί ολικής αλέσεως. Αποφύγετε δημητριακά με ζάχαρη, που μπορεί να ευθύνονται για υψηλές τιμές σακχάρου του αίματος και να προκαλούν υπερκινητικότητα στα παιδιά με ΔΕΠΥ.
Τα παιδιά χρειάζονται περισσότερες θερμίδες και πρωτεΐνες ανά κιλό σωματικού βάρους από ό,τι οι ενήλικες, για να εξασφαλίσουν φυσιολογική ανάπτυξη και ανάπτυξη και να διατηρήσουν καλή υγεία. Οι μέσες ημερήσιες ποσότητες θερμίδων και πρωτεϊνών που συνιστώνται από κυβερνητικούς ειδικούς υγείας για παιδιά και εφήβους με φυσιολογικό βάρος είναι οι εξής:
Ηλικίες 1-3 ετών: 1300 θερμίδες, 16 γραμμάρια πρωτεΐνης
Ηλικίες 4-6 ετών: 1800 θερμίδες, 24 γραμμάρια πρωτεΐνης
Ηλικίες 7-14 ετών: 2000 θερμίδες, 28 – 45 γραμμάρια πρωτεΐνης
Ένα πρόγραμμα διατροφής με ποικιλία τροφών που παρέχει αρκετές θερμίδες τις περισσότερες φορές παρέχει και αρκετή πρωτεΐνη. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ που είναι αυστηρά χορτοφάγοι ή όσα απλώς αποφεύγουν το κρέας και τα γαλακτοκομικά μπορούν να λάβουν αρκετή πρωτεΐνη από επιλογές γευμάτων που είναι πλούσια σε δημητριακά ολικής αλέσεως, όσπρια (αποξηραμένα φασόλια και φακές) και τα υποκατάστατα κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων από πρωτεΐνη σόγιας και γλουτένη σιταριού.
Πρωτεΐνη για την μείωση των συμπτωμάτων της ΔΕΠΥ
Παρακάτω παρουσιάζονται μερικοί γρήγοροι, εύκολοι και νόστιμοι τρόποι για να δώσετε στα παιδιά σας αρκετή πρωτεΐνη χωρίς να μετατρέψετε την κουζίνα ή την τραπεζαρία σας σε πεδίο μάχης. Ξεκινήστε με τους αγαπημένους τους υδατάνθρακες, όπως βάφλες, τοστ, μαρμελάδα ή φρούτα. Στη συνέχεια, προσθέστε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες που γνωρίζετε ότι αρέσουν στο παιδί σας, όπως αυγά, κρέας, φυστικοβούτυρο, γιαούρτι, τυρί ή άλλα γαλακτοκομικά προϊόντα ή φασόλια. Συνδυάστε αυτές τις τροφές με δημιουργικούς τρόπους:
-Βάλτε πάνω από τις βάφλες λιωμένο τυρί ή ζαμπόν και τυρί, αντί για σιρόπι ή φρούτα.
- Αλείψτε το φυστικοβούτυρο σε φέτες μήλου, σε μπανάνα κομμένη στη μέση ή σε μπαστουνάκια σέλινου.
- Γεμίστε ένα μπουρίτο πρωινού με ομελέτα, μαύρα φασόλια και τυρί.
- Αλείψτε ένα φρυγανισμένο bagel ή τοστ ολικής αλέσεως με φυσικό φυστικοβούτυρο. Η προσθήκη λίγης μαρμελάδας φρούτων μπορεί να βοηθήσει στη γεύση.
- Σοτάρετε άπαχα λουκάνικα πρωινού με κομμάτια μήλων κομμένα σε κύβους.
- Ανακατέψτε τα κομμάτια φρούτων ή τη μαρμελάδα φρούτων σε απλό γιαούρτι και από πάνω προσθέστε δημητριακά ολικής αλέσεως ή ψιλοκομμένους ξηρούς καρπούς.
- Βάλτε σε μια ομελέτα με φρέσκα φρούτα ψιλοκομμένα.
- Προσφέρετε αυγά και ένα smoothie. Για να εξοικονομήσετε χρόνο, φτιάξτε τα βραστά αυγά το προηγούμενο βράδυ.
- Φρυγανίστε μια φέτα ψωμί ολικής αλέσεως και προσθέστε λίγο χτυπημένο βούτυρο ή μαργαρίνη και λίγο μαρμελάδα. Μπορείτε να το συνδυάσετε και με γάλα.
- Σερβίρετε δημητριακά ολικής αλέσεως με γάλα χαμηλών λιπαρών, άπαχο κρέας από το χθεσινό βραδινό (χοιρινή μπριζόλα, κοτόπουλο) και μερίδες πορτοκαλιού.
- Προσθέστε σε γιαούρτι φρέσκα φρούτα ή πλιγούρι βρώμης.
- Προσφέρετε ένα σάντουιτς με ψητό τυρί φτιαγμένο με ψωμί ολικής αλέσεως και τυρί με δύο τοις εκατό λιπαρά.
- Σερβίρετε μια ομελέτα λαχανικών με μάφιν από πίτουρο.
- Προσφέρετε ανάμεικτους ξηρούς καρπούς, φρέσκα φρούτα και ένα ποτήρι γάλα.
Απόδοση και προσαρμογή του άρθρου Best Breakfast with Kids: The ADHD Benefits Are Real — and Delicious
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου