Τη συνέντευξη αυτή, ομολογώ τη χάρηκα ιδιαίτερα. Η συζήτηση ήταν πολύ ουσιαστική, ενδιαφέρουσα και πραγματικά πέρασα όμορφα με την οξύνοια του πνεύματος, το χιούμορ και το σαρκαστικό ύφος που αντιμετώπισε η κυρία Σάντρα Ρούπα τις ερωτήσεις μου. Τις αρχικές ερωτήσεις μου, γιατί μέσα από τη συζήτηση κατάλαβα πόσες ανόητες τοποθετήσεις γίνονται, πόση αμάθεια επικρατεί ακόμα και σήμερα και πόσοι «ειδήμονες» με πτυχία μιλούν για τους άλλους χωρίς στην ουσία να μπουν στον κόπο να ξέρουν για τί μιλούν. Ευχαριστώ λοιπόν γιατί μέσα από την επικοινωνία αυτή, έμαθα κι άλλα πράγματα, τόσα που δε μπορέσαμε να τα συμπεριλάβουμε σε μια μόνο συνέντευξη.
Κυρία Ρούπα, ευχαριστώ πολύ για το χρόνο που αφιερώσατε, να απαντήσετε στις ερωτήσεις μου. Αρχικά, να σας γνωρίσουμε καλύτερα; Πείτε μας λίγα λόγια για εσάς.
Έχω μερική απώλεια όρασης και ακοής από τη γέννηση μου. Ολοκλήρωσα την υποχρεωτική μου εκπαίδευση σε δημόσιο σχολείο και σήμερα είμαι φοιτήτρια Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Αγαπώ να μαθαίνω διαρκώς καινούρια πράγματα και τα κύρια ενδιαφέροντά μου είναι ο χορός, η γυμναστική και το τρέξιμο.
Ας ξεκινήσουμε από το σχολικό περιβάλλον. Πώς ανταποκριθήκατε στις απαιτήσεις του σχολικού προγράμματος, δεδομένης της αναπηρίας που έχετε; Ποια μέσα χρησιμοποιούσατε ώστε να επιτευχθεί η αλληλεπίδραση στην τάξη;
Το Υπουργείο Παιδείας μου παρείχε βιβλία σε μεγαλύτερη γραμματοσειρά, ώστε να μπορώ να διαβάζω μόνη. Οι εκπαιδευτικοί, επίσης, μου έβγαζαν μεγεθυμένες φωτοτυπίες. Όσον αφορά το κομμάτι της ακοής, γενικώς, φοράω ακουστικά βαρηκοΐας, τα οποία, βέβαια, δε με βοηθούν να ακούω στο 100%, επομένως, υπάρχει ανάγκη ο ομιλητής να βρίσκεται σχετικά κοντά μου και να καταβάλλει μια προσπάθεια να μιλά καθαρά. Αυτό, ορισμένοι άνθρωποι δεν είναι και τόσο διατεθειμένοι να το κάνουν ή απέχει πολύ από αυτό που έχουν συνηθίσει. Έτσι, η καλύτερη λύση ήταν η Παράλληλη Στήριξη (την οποία επίσης μου παρείχε το Υπουργείο), δηλαδή ένας/μία καθηγητής/καθηγήτρια, που παρακολουθούσε μαζί μου το μάθημα και με βοηθούσε σημειώνοντας όσα δεν μπορούσα να ακούσω ή να δω στον πίνακα.
Ποια ήταν η στάση του εκπαιδευτικού προσωπικού απέναντι σας;
Έχω πολλές εμπειρίες, θετικές και αρνητικές. Υπήρξαν πολλοί, οι οποίοι με αντιμετώπισαν σαν να μην ήμουν μέλος της τάξης, όπως μια καθηγήτρια Αρχαίων, η οποία μας ζητούσε να κλίσουμε ρήματα και στη συνέχεια περνούσε πάνω από κάθε θρανίο να τα δει. Το δικό μου θρανίο όμως, το προσπερνούσε λες και κυριολεκτικά δεν υπήρχε, ενώ πάνω του περίμενε πάντα ένα ανοιχτό τετράδιο με λυμένες ασκήσεις!
Άλλοι πάλι, ήθελαν να κάνω ιδιαίτερα μαθήματα σε τμήμα ένταξης, με το επιχείρημα ότι «Έχω άλλα 20 παιδιά εδώ μέσα, δεν μπορώ να ασχολούμαι συνεχώς μαζί σου». Κάποιοι ακόμη, επέλεγαν να γράφουν αμίλητοι στον πίνακα για ώρες ή απομακρύνονταν πολύ όταν μιλούσαν, με αποτέλεσμα να μην τους ακούω. Κι όταν τους ανέφερα πως αυτή η πρακτική δε με βολεύει καθόλου και τους ρωτούσα με ποιον τρόπο εγώ θα πάρω όσα είχαν διδάξει, μου απαντούσαν να ζητήσω από συμμαθητές μου. Στην ουσία, να κάθομαι σε μια ξύλινη καρέκλα κοιτώντας το άπειρο για 6 ώρες την ημέρα περίπου, μόνο και μόνο για να μην παίρνω απουσίες, και στο συνέχεια να πηγαίνω σπίτι, όπου έπρεπε να κάνω διπλάσια δουλειά από τους υπόλοιπους, αφού πέρα από τις εργασίες και το διάβασμα, έπρεπε να αντιγράψω τα όσα είχαν ειπωθεί κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Θεωρείτε πως η στάση αυτή οφείλεται στην έλλειψη γνώσεων κι ενημέρωσης;
Στις παραπάνω περιπτώσεις, όπως μάλλον αντιλαμβάνεστε, δεν παίζει ρόλο η έλλειψη γνώσης και εξοικείωσης με την αναπηρία, αλλά κυρίως η ισότιμη αντιμετώπιση όλων των μαθητών, η οποία μάλλον πηγάζει από τις γενικότερες πεποιθήσεις του εκπαιδευτικού. Και αυτό ισχυρίζομαι πως είναι πιο σημαντικό. Με άλλα λόγια, δεν είναι κακό ένας/μία εκπαιδευτικός να μη γνωρίζει τη Νοηματική Γλώσσα, τη Γραφή Βraille ή τα συμπτώματα του Αυτισμού. Αντιθέτως, είναι πολύ σοβαρό να μην δείχνει σεβασμό, άνευ όρων αποδοχή, κατανόηση και ευελιξία απέναντι στους μαθητές του. Είχα έναν καθηγητή, Φυσικής μάλιστα, ο οποίος στεκόταν πάντα μπροστά στο θρανίο μου, υπαγόρευε ό,τι ήθελε να γράψουμε, ώστε να το ακούω και να το γράφω κι εγώ, και όταν ήθελε να σχεδιάσει κάτι στον πίνακα, γύριζε αμέσως να μου φτιάξει ο ίδιος το σχήμα στο τετράδιό μου, την ώρα που σχεδίαζαν και οι υπόλοιποι. Βρήκε δηλαδή, έναν δημιουργικό τρόπο να κάνει το μάθημά του απολύτως συμπεριληπτικό. Έτσι, παρόλο που δε μου άρεσε κατά βάθος η Φυσική και την αριθμητική την σκότωνα, το μάθημά του το περίμενα πώς και πώς όλη την εβδομάδα. Συνεπώς, ισχυρίζομαι πως, όσα πτυχία κι αν έχει κανείς, η συμπεριφορά του είναι αυτή, που θα τον κάνει να ξεχωρίσει εν τέλει.
Πολύ σημαντική παρατήρηση. Και από την πλευρά των συμμαθητών σας; Ποια η δική τους στάση;
Ως μικρά παιδιά, οι συμμαθητές και οι συμμαθήτριές μου πολλάκις έπεφταν πάνω μου ή με χτυπούσαν με μπάλες από απροσεξία. Επίσης, δεν είχαν την υπομονή και τη διάθεση να παίξουμε ένα ασφαλές παιχνίδι ή να είμαστε μικρή παρέα σε ήσυχο περιβάλλον. Για το λόγο αυτό με απέρριπταν αρκετές φορές. Ακόμη, διασκέδαζαν παίρνοντας τα πράγματά μου και προκαλώντας με να τους κυνηγήσω, κάτι το οποίο ήταν δύσκολο και ενίοτε επικίνδυνο για εμένα. Και σε μεγαλύτερες ηλικίες, μου έλεγαν ας πούμε «Πήγαινε εκεί, σε φωνάζει μια καθηγήτρια» δείχνοντας μου όμως έναν μακρινό τοίχο, όπου δεν με περίμενε κανείς. Άρα, και από τα παιδιά έχω εισπράξει την έλλειψη σεβασμού.
Πώς αντιμετωπίσατε τις συμπεριφορές αυτές;
Μικρή δεν είχα την ικανότητα του κρίνειν, οπότε τις θεωρούσα αποδεκτές και δεν είχα αντιρρήσεις. Εξάλλου, μέχρι το Γυμνάσιο, τέτοιες συμπεριφορές ήταν περιορισμένες. Όταν όμως, ξεκίνησα την Α’ Λυκείου, ήρθα σε επαφή αποκλειστικά και μόνο με τέτοιες στάσεις. Δεν με δεχόταν ούτε ένας καθηγητής. Όταν επέστρεφα σπίτι και με ρωτούσαν «Τι κάνατε σήμερα στο σχολείο;» η απάντησή μου ήταν «Δεν έχω ιδέα». Αντιδρούσα και προωθούσα να συζητώ μαζί τους, μα δεν συνεργάζονταν. Και κάπου εκεί λέω «Χάρισε την απουσία σου, όπου η παρουσία σου δεν εκτιμάται». Άλλαξα σχολείο τον πρώτο κιόλας μήνα. Και ο λόγος, για τον οποίο αναφέρω αυτή την ιστορία, είναι για να τονίσω, το εξής: Δεν μπορείς να αλλάξεις τους ανθρώπους, αλλά μπορείς να αλλάξεις τους ανθρώπους. Επίσης, δεν πρέπει να αλλάξεις εσένα για να αρέσεις στους άλλους, αλλά να βρεις ανθρώπους, στους οποίους ήδη αρέσεις. Ίσως είναι λίγοι. Ίσως δυσκολευτείς να τους βρεις. Υπάρχουν όμως!
Ποιες δράσεις θα προτείνατε ώστε να επιτευχθεί η ουσιαστική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση στο σχολικό περιβάλλον;
Θεωρώ ότι οι φορείς κοινωνικοποίησης, ιδίως η οικογένεια και το σχολείο, πρέπει να αναλάβουν να ενημερώσουν και να ευαισθητοποιήσουν τους νέους ανθρώπους, και όχι μόνο. Οι συζητήσεις στο πλαίσιο της τάξης και σαφώς της οικογένειας είναι πολύ σημαντικές. Όσον αφορά τα ηθικά ζητήματα, είναι απαραίτητο να μάθουν τα παιδιά να βλέπουν τους άλλους ως μεμονωμένα άτομα και όχι σαν εκπροσώπους ομάδων. Να τους κρίνουν βάσει της προσωπικότητας και να μη βγάζουν συμπεράσματα πριν καν τους γνωρίσουν. Έτσι, θα έχουν την περιέργεια να ανακαλύψουν τον κόσμο γύρω τους, χωρίς διακρίσεις και ετικέτες. Από την άλλη, για ενημέρωση σχετικά με την αναπηρία, κατά τη δική μου άποψη, είναι καλύτερο να γίνεται από τα ίδια τα ανάπηρα άτομα ή από ειδικούς. Πιο συγκεκριμένα, μπορούν ανάπηροι ενήλικες να επισκέπτονται τα σχολεία και να παρουσιάζουν θέματα, όπως για παράδειγμα τα αθλήματα ΑμεΑ ή οι Σκύλοι-οδηγοί τυφλών και ασφαλώς, να συζητούν μαζί τους, λύνοντας τους απορίες. Πέραν όμως της συζήτησης, θα ήταν εξίσου ωφέλιμα και τα παιχνίδια ενσυναίσθησης. Κάποια απ’ αυτά είναι μια παραλλαγή της τυφλόμυγας, όπου μικροί και μεγάλοι καλύπτουν τα μάτια τους και προσπαθούν να ενισχύσουν τις αισθήσεις τους περιγράφοντας τι ακούν, οσφρίζονται και αγγίζουν. Αντίστοιχα η ζωγραφική με το πόδι και δεμένα τα χέρια. Όλα αυτά δίνουν μια άλλη οπτική των «συνηθισμένων» δραστηριοτήτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου