Αν υπάρχει ένα πράγμα που έμαθα από την εξ αποστάσεως διδασκαλία την προηγούμενη χρονιά, είναι ότι πρέπει να βρίσκεις project που κρατούν και εσένα και τα παιδιά ενθουσιασμένα, με μια λαχτάρα να συμμετέχουν. Πρόσφατα απόλαυσα μαζί με τους μαθητές μου την ανάγνωση ενός από τα αγαπημένα μου βιβλία: Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων. Μπορώ ήδη να ακούσω τις απορίες/ τις ερωτήσεις σας και σας διαβεβαιώνω ότι είναι οι ίδιες ερωτήσεις που είχα και εγώ την προηγούμενη χρονιά όταν άρχισα για πρώτη φορά αυτή την περιπέτεια. Πώς διαβάζουμε ένα βιβλίο με πολλά κεφάλαια με ελάχιστες εικόνες σε μια ομάδα μαθητών προσχολικής ηλικίας; Ιδίως ένα βιβλίο που είναι γεμάτο με παράξενους, ανόητους, αφηρημένους χαρακτήρες και έννοιες;
Λοιπόν, αποδεικνύεται ότι τελικά δεν είναι και τόσο δύσκολο και οδήγησε σε μια από τις πιο όμορφες εμπειρίες που είχα στην καριέρα μου σαν εκπαιδευτικός.
Ο πατέρας μου είναι αυτός που πρέπει να ευχαριστήσω για αυτή την εμπειρία. Όταν ήμουν επτά ή οκτώ ετών, συνήθιζε να μου διαβάζει για να κοιμηθώ βιβλία όπως «Ο Άρχοντας των Δαχτυλιδιών» του J.R.R Tolkien, και παρόλο το γεγονός ότι δεν μπορούσα να δω τις εικόνες, το πάθος του για τις ιστορίες τις ζωντάνευε στην φαντασία μου. Χρόνια αργότερα, όταν δίδασκα σε τάξη του νηπιαγωγείου, αναρωτήθηκα αν μπορώ να φέρω το ίδιο πάθος στην τάξη μου διαβάζοντας προχωρημένες ιστορίες στους μαθητές μου – σε παιδιά ακόμα και τριών ετών.
Τα αποτελέσματα ήταν μαγικά. Οι μαθητές μου ενθουσιάστηκαν με μια ιστορία για ένα κορίτσι που πέφτει μέσα σε μια τρύπα λαγού και ζει μια σειρά από περίεργες περιπέτειες όπου μεταξύ των οποίων υπάρχουν ζώα που μιλάνε, τραπουλόχαρτα-στρατιώτες και ένας τρελοκαπελάς. Πραγματικά προτρέπω πάντα τους νηπιαγωγούς να διαβάζουν με τους μαθητές τους κάθε χρόνο ένα βιβλίο με κεφάλαια. Αλλά όπως συμβαίνει και με όλα τα projects, απαιτεί προνοητικότητα και καλό προγραμματισμό.
6 σημεία κλειδιά για να διαβάσετε με τους μαθητές σας μεγάλα βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας.
1) Αρχίστε διαλέγοντας ένα βιβλίο που αγαπάτε. Ένας λόγος που οι μαθητές μου αγάπησαν το βιβλίο Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων είναι ότι είναι ένα από τα δικά μου αγαπημένα βιβλία. Επίτηδες διάλεξα ένα βιβλίο που είναι ιδιαίτερο για μένα εξαιτίας των εκκεντρικών χαρακτήρων του και μιας ευχάριστα παράλογης αίσθησης του χιούμορ.
2) Προσδιορίστε το διάβασμα: Πριν αρχίσω την ανάγνωση έδειξα στα παιδιά το βιβλίο. Τους έδειξα πόσο μεγάλο ήταν. Τους έδειξα ότι είχε ελάχιστες εικόνες (μολονότι επίτηδες είχα διαλέξει μια έκδοση με φοβερή εικονογράφηση). Τους είπα ότι είναι ένα βιβλίο για μεγάλα παιδιά και ότι θα πρέπει να ακούν πολύ προσεκτικά για να καταλάβουν τι γίνεται. Τους έδειξα το εξώφυλλο και τους ζήτησα να το παρατηρήσουν και να σκεφτούν για ποιο πράγμα θα μιλάει και το πιο σημαντικό : τους είπα ότι είναι ένα υπέροχο βιβλίο και πόσο ενθουσιασμένος είμαι που θα το διαβάσω μαζί τους.
3) Να γνωρίζετε το ακροατήριό σας. Ένα μέρος της επιτυχίας του εγχειρήματός μου οφειλόταν στο γεγονός ότι κάθε φορά διαβάζαμε ένα μικρό κομμάτι. Αν διαβάζαμε δύο σελίδες, θεωρούσα ότι είχαμε διαβάσει πολύ. Η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων είναι ένα μεγάλο βιβλίο και ήξερα ότι θα μας έπαιρνε μήνες να το τελειώσουμε, αλλά δεν με πείραζε. Μερικές φορές το λίγο είναι πολύ : Εστιάζαμε σε μικρές γεύσεις της ιστορίας που τα παιδιά μπορούσαν να παρακολουθήσουν και να απολαύσουν αντί να προσπαθούμε να τελειώσουμε ολόκληρα κεφάλαια πριν την ώρα του ύπνου.
4) Να γνωρίζετε το κείμενό σας: Ένας από τους λόγους που το εγχείρημα με το συγκεκριμένο βιβλίο πήγε τόσο καλά επειδή είναι βασικά μια σειρά σύντομων ιστοριών. Δεν πρόκειται για μία ιστορία που εκτυλίσσεται σταδιακά και αυτό που συμβαίνει στο ένα κεφάλαιο σπανίως επηρεάζει πολύ όσα θα συμβούν μετά, καθώς η Αλίκη αλληλοεπιδρά με μια σειρά από χαρακτήρες και μετά συνεχίζει το ταξίδι της για νέες περιπέτειες. Αυτό σημαίνει ότι αν ένα συγκεκριμένο κεφάλαιο είναι «δύσκολο» και μπέρδεψε τα παιδιά, δεν θα επηρεάσει την κατανόηση της ιστορίας σαν σύνολο. Υπάρχουν συγκεκριμένα κομμάτια του κειμένου που απαιτούν ένα επίπεδο αφηρημένης σκέψης που οι μαθητές μου δεν έχουν ακόμα. Σε αυτά τα σημεία δεν διάβαζα το κείμενο όπως ήταν αλλά έδινα μια περίληψη των βασικών σημείων, απλοποιώντας κάποιες έννοιες και παραλείποντας το μεγαλύτερο μέρος των συγκεκριμένων παραγράφων, ιδίως αν το κομμάτι αυτό δεν επηρέαζε την κατανόηση συνολικά της ιστορίας.
5) Να έχετε έναν στόχο για κάθε ανάγνωση: Καθώς προετοιμάζομαι διαβάζοντας μια φορά το κείμενο πριν το διαβάσω δυνατά στους μαθητές μου, προσπαθώ να βρω μια πληροφορία που θα ήθελα οι μαθητές μου να θυμούνται. Μπορεί να είναι μια πρόταση, ένα σημείο της ιστορίας ή ένας χαρακτηρισμός προσώπου. Μπορεί ακόμα να είναι και μια έννοια (υπάρχει ένα υπέροχο αστείο για τον Mock Turtle στο οποίο είναι βασικά μια αγελάδα ντυμένη χελώνα στην αυθεντική εικονογράφηση – μία πραγματικά ψεύτικη χελώνα- και είχαμε με τα παιδιά μια μεγάλη συζήτηση για τη λέξη mock για να μπορέσουν να καταλάβουν το αστείο).
6) Γιορτάστε! Λίγο καιρό αφού η Αλίκη «ήρθε» στην τάξη μας τα παιδιά άρχισαν να ζωγραφίζουν βασίλισσες και να γράφουν ιστορίες για πάρτι τσαγιού. Είχαμε προγραμματίσει μάλιστα και ένα δικό μας πάρτι με τσάι μόλις τελείωνε η ιστορία, κάτι που δυστυχώς λόγω πανδημίας και κλεισίματος των σχολείων δεν μπορέσαμε τελικά να κάνουμε. Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό όταν επιχειρείς ένα εγχείρημα όπως αυτό να δίνεις στα παιδιά χρόνο να το γιορτάσουν. Το διάβασμα ενός κεφαλαίου είναι σημαντική υπόθεση και τα παιδιά θα πρέπει να έχουν την ευκαιρία να τα συνδυάσουν όλα μαζί. Στο τέλος του βιβλίου η Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, η Αλίκη περιγράφει όλες τις περιπέτειές της στην μεγαλύτερη αδερφή της. Η αδερφή της την ακούει προσεκτικά, θαυμάζοντας το ταξίδι της Αλίκης και φαντάζεται στο μέλλον ότι την ιστορία αυτή θα την λέει και στα δικά της παιδιά. Διαβάζοντας αυτό το τελευταίο κεφάλαιο στα παιδιά, θυμήθηκα γιατί ξεκίνησα αυτό το project: για να τους γνωρίσω τις ιστορίες που αγαπώ. Αν έμαθα κάτι από την ανάγνωση μεγάλων βιβλίων με κεφάλαια στους μαθητές μου ήταν ότι όσο μικρά και αν είναι α παιδιά, μπορούν να κάνουν πολύ περισσότερα από όσα νομίζουμε ότι μπορούν, ιδίως με την σωστή καθοδήγηση.
Απόδοση του άρθρου 6 tips introducing chapter books to preschoolers
Ιωάννα Αγγέλου
Ειδική Παιδαγωγός (Παν. Θεσσαλίας)
Νηπιαγωγός (Α.Π.Θ.)
MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου