Γιατί είναι σημαντικό να μαθαίνουν τα παιδιά για την Έλεν Κέλερ (και την αναπηρία) στο σχολείο.

Πηγή: AFB

Ενώ ο κόσμος έχει ορίσει την 3η Δεκεμβρίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, η ιστορία των ατόμων με αναπηρία δεν διδάσκεται ακόμα επαρκώς στα σχολεία. Στις ΗΠΑ, αν τα παιδιά στα σχολεία μαθαίνουν κάτι για τα άτομα με αναπηρία, αυτό είναι ο ότι ο Πρόεδρος Φρανγκλίνος Ρούσβελτ είχε περάσει πολιομυελίτιδα και χρησιμοποιούσε αναπηρικό αμαξίδιο στο γραφείο του ή μαθαίνουν για την τυφλοκωφή ακτιβίστρια Έλεν Κέλερ. 

Οι περισσότεροι μαθητές μαθαίνουν ότι η Έλεν Κέλερ, γεννημένη τον Ιούνιο του 1880 στην Τασκούμπια, έμεινε τυφλή και κωφή σε ηλικία 19 μηνών όταν ανέβασε πολύ υψηλό πυρετό, και ότι η δασκάλα της, Αν Σάλιβαν, της δίδαξε Μπράιγ, χειλεανάγνωση, δακτυλικό αλφάβητo και της έμαθε και πώς να μιλάει. Οι μαθητές μπορεί να βλέπουν την βραβευμένη με Όσκαρ ταινία του 1962 «The Miracle Worker» που παρουσιάζουν όλα αυτά τα επιτεύγματα ως θαύματα. Η Κέλερ έγινε παγκόσμιο σύμβολο για όλα τα παιδιά που παλεύουν και ξεπερνούν εμπόδια. Στο Καπιτώλιο υπάρχει ένα χάλκινο άγαλμα της 7χρονης Κέλερ στην αντλία νερού, εμπνευσμένο από την ταινία, όπου η μικρή αναγνωρίζει το νερό που βγαίνει από την αντλία, όταν η Σάλιβαν της συλλαβίζει στο χέρι της τη λέξη «νερό». Ωστόσο, υπάρχουν πάρα πολλά ακόμα για τη ζωή και τα επιτεύγματά της που πολλοί άνθρωποι δεν γνωρίζουν. 

Αυτό που υπογραμμίζουν οι μελετητές της αναπηρίας είναι ότι, όταν οι μαθητές διδάσκονται για την Έλεν Κέλερ, μαθαίνουν για τις προσπάθειές της να επικοινωνήσει σαν παιδί, και όχι για το έργο της ως ενήλικας. Αυτή η περιορισμένη και επιλεκτική διδασκαλία έχει επιπτώσεις και στον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές αντιλαμβάνονται τα άτομα με αναπηρία. 

Αν οι μαθητές μαθαίνουν κάτι για τα επιτεύγματα της ενήλικης Κέλερ,αυτό περιορίζεται στο ότι ήταν η πρώτη τυφλοκωφή απόφοιτη του Κολεγίου Radcliffe (που είναι γνωστό πλέον ως Πανεπιστήμιο Harvard) το 1904 και δούλεψε για την Αμερικανική Ένωση για Τυφλούς από τα μέσα του 1920 μέχρι τον θάνατό της το 1968, υποστηρίζοντας τα σχολεία τυφλών και προωθώντας υλικά ανάγνωσης σε Μπράιγ. 

Ωστόσο, δεν μαθαίνουν ότι το 1920 ήταν μια από τους ιδρυτές της Αμερικάνικης Ένωσης για τις Πολιτικές, ότι ήταν από τους πρώτους υποστηρικτές του NAACP και πολέμια του λιντσαρίσματος. Ή ότι ήταν από τους πρώτους υποστηρικτές της αντισύλληψης. Η Σάσα Κοέν, που διδάσκει Αμερικανικές Σπουδές στο Πανεπιστήμιο Brandeis και έγραψε το 2015 άρθρο στο περιοδικό TIME «Οι ξεχασμένες ριζοσπαστικές ιδέες της Έλεν Κέλερ”, υποστηρίζει ότι η ενασχόληση της Κέλερ με τον τομέα των δικαιωμάτων των εργαζομένων μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν τις ρίζες των δικαιωμάτων των εργαζομένων και τα θέματα ανισοτήτων που εξακολουθούν να υφίστανται μέχρι και σήμερα. «Κατά την Προοδευτική Εποχή, όταν ασχολούνταν με τον πολιτικό τομέα σε διάφορες οργανώσεις ήταν μια περίοδος ταχείας εκβιομηχάνισης και για αυτό τον λόγο υπήρχαν νέες συνθήκες στις οποίες υποβάλλονταν οι εργάτες σε ένα πλαίσιο έντονων ανισοτήτων που πολλές φορές απειλούσαν και τη σωματική τους ακεραιότητα. Έτσι, η Έλεν Κέλερ επισήμανε ότι πολλές φορές οι άνθρωποι τυφλώνονταν εξαιτίας ατυχημάτων κατά τη διαδικασία παραγωγής. Είχε διακρίνει αυτή την πραγματική διάσταση ανισότητας μεταξύ των εργαζομένων και του 1% ή των ιδιοκτητών και των διευθυντών στην κορυφή που εκμεταλλεύονταν τους εργαζομένους». 

Ένας από τους λόγους που δεν διδάσκονται στα σχολεία πολλά πράγματα για την Κέλερ, είναι επειδή συμμετείχε σε ομάδες που θεωρούνται ιδιαίτερα ριζοσπαστικές στην αμερικάνικη ιστορία. Ήταν μέλος του σοσιαλιστικού κόμματος και αλληλογραφούσε με τον Γιουτζίν Ντεμπς, που ήταν το πιο εξέχον μέλος του κόμματος και είχε κατέβει πέντε φορές για υποψήφιος πρόεδρος. Επίσης, διάβαζε Μαρξ και οι επαφές της με όλες αυτές τις αριστερές ομάδες την έβαλαν στο στόχαστρο του FBI, το οποίο την παρακολουθούσε για τους δεσμούς της με το Κομμουνιστικό Κόμμα. 

Ωστόσο, για μερικούς μαύρους ακτιβιστές, όπως η Ανίτα Κάμερον, η Έλεν Κέλερ δεν ήταν καθόλου ριζοσπαστική, αλλά ήταν «ακόμα ένα, παρά την αναπηρία της, προνομιούχο λευκό άτομο» και ακόμα ένα παράδειγμα ότι η ιστορία λέει στην πραγματικότητα την ιστορία των λευκών προνομιούχων Αμερικανών». Οι επικριτές της Έλεν Κέλερ παραθέτουν τα κείμενά της που αντανακλούν τη δημοτικότητα των σύγχρονων θεωριών ευγονικής και τη φιλία της με έναν από τους υποστηρικτές του κινήματος, τον Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ. Η ακτιβίστρια της Αμερικανικής Ένωσης για τους Τυφλούς Έλεν Σέλσντον αναφέρει ότι η Κέλερ «απομακρύνθηκε από αυτή τη θέση». Τα άτομα με αναπηρία και οι ακτιβιστές πιέζουν για περισσότερη διδασκαλία θεμάτων που αναφέρονται στην συνεισφορά των ατόμων με αναπηρία στην ιστορία της Αμερικής, όπως πχ το Capitol Crawl.Στις 12 Μαρτίου 1990, ο Κάμερον και δεκάδες άτομα με αναπηρία ανέβηκαν τα σκαλιά του Καπιτώλιου των ΗΠΑ για να πιέσουν για την έγκριση του Νόμου για τους Αμερικανούς με Αναπηρία (ADA). Ήταν μια πράξη που αύξησε την ενημερότητα και την ευαισθησία του κόσμου και συνέβαλε στην έγκριση του νόμου τέσσερις μήνες αργότερα, αλλά πρόκειται για ένα γεγονός που δεν διδάσκεται στα σχολεία. 

Τριάντα χρόνια μετά, ένας στους τέσσερις Αμερικανούς έχει κάποια αναπηρία. Τουλάχιστον τρεις ακόμα πολιτείες έχουν καταβάλει προσπάθειες να ενσωματώσουν την ιστορία της αναπηρίας στα σχολικά αναλυτικά προγράμματα. Είναι νόμος στην Καλιφόρνια και στο Τζέρσι να διδάσκουν την συνεισφορά των ατόμων με αναπηρία (τα επιτεύγματά τους) και οι οδηγίες στην Μασσαχουσέτη παροτρύνουν τους εκπαιδευτικούς της πολιτείας τους να κάνουν το ίδιο. Τον Σεπτέμβριο του 2018 το Συμβούλιο Εκπαίδευσης του Τέξας ενέκρινε ένα σχέδιο αλλαγών στα πρότυπα των κοινωνικών σπουδών του κράτους, το οποίο περιλάμβανε την αφαίρεση κάποιων σημαντικών ιστορικών προσώπων, όπως την Helen Keller. Λίγο μετά την δημοσίευση του προσχεδίου για δημόσια διαβούλευση η Χάμπεν Γκίρμα, μαύρη δικηγόρος για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και η πρώτη τυφλοκωφή απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Harvard, ήταν μία από τους πολλούς που μίλησαν για τη σημασία της διδασκαλίας της Έλεν Κέλερ. Η Γκίρμα υποστήριξε, ότι αν η ζωή της Keller δεν διδάσκεται, οι μαθητές δεν θα μάθουν για τα άτομα με αναπηρία που έγραψαν ιστορία. Δύο μήνες αργότερα, το Συμβούλιο Εκπαίδευσης του Τέξας ενέκρινε ένα αναθεωρημένο σχέδιο που περιλάμβανε και το όνομα της Έλεν Κέλερ. Η Γκίρμα συμφωνεί ότι θα πρέπει να διδαχθεί ολόκληρη η ζωή και η καριέρα της Έλεν Κέλερ και ενθαρρύνει τους μαθητές να διαβάσουν περισσότερα από τα κείμενά της για να μάθουν περισσότερα για το ποια ήταν ως ενήλικας. Η Κέλερ έγραψε 14 βιβλία και περισσότερες από 475 ομιλίες και δοκίμια. «Καθώς η κοινωνία παρουσιάζει την Έλεν Κέλερ μόνο σαν μικρό κορίτσι, πολλά άτομα μαθαίνουν υποσυνείδητα να συμπεριφέρονται στους ενήλικες με αναπηρία σαν να είναι μικρά παιδιά. Και εμένα μου έχουν συμπεριφερθεί σαν να ήμουν παιδί και το ίδιο έχουν βιώσει και οι περισσότεροι ενήλικες με αναπηρία», αναφέρει η Γκίρμα. «Αυτή η πεποίθηση καθιστά πολύ δύσκολη την απόκτηση εργασίας, την μεταχείρισή μας με σεβασμό, την παροχή υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης και υγειονομικής περίθαλψης ως ενήλικες». 

Ή απλά κοιτάξτε πίσω σε αυτό που η ίδια η Έλεν Κέλερ έγραψε το 1926 στα απομνημονεύματά της «My Key of Life» σχετικά με τον αντίκτυπο της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης: «Το υψηλότερο αποτέλεσμα της εκπαίδευσης είναι η ανοχή». 

Απόδοση του άρθρου Co-Founding the ACLU, Fighting for Labor Rights and Other Helen Keller Accomplishments Students Don't Learn in School

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική παιδαγωγός - Νηπιαγωγός

MEd - Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στην Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση