«Ημιτελείς κύκλοι» στο μικρότερο σχολείο του Αιγαίου…

Από τη Μάχη Χριστοφορίδου για το Human Stories

Tον Νοέμβριο του 2017, το humanstories.gr ήρθε για πρώτη φορά σε επικοινωνία με το σχολείο των Αρκιών. Η δασκάλα Μαρία Τσιαλέρα από το 2017 μέχρι και σήμερα διδάσκει από επιλογή της, στο μικρότερο σχολείο του Αιγαίου με τον ένα μαθητή. Τον Χρηστάκη μας. Και λέω «μας» γιατί μετά από τέσσερα χρόνια συμπόρευσης μεγαλώνουμε μαζί με το Χρήστο. Έχουμε μοιραστεί στιγμές δύσκολες, όπως το κτιριακό πρόβλημα που αντιμετώπισε το σχολείο και εργασίες που ακόμη δεν έχουν ολοκληρωθεί. Αλλά ζήσαμε και όμορφες στιγμές και εικόνες. Παρελάσαμε νοερά μαζί και ταξιδέψαμε στις ομορφιές των Αρκιών. Κι όλα αυτά, μέσα από αυτό το μικρό σχολείο. Το δημοτικό σχολείο των Αρκιών. Αν το νησί των Αρκιών είχε ένα brand σίγουρα θα ήταν το Δημοτικό Σχολείο του. Χάρη σε αυτό, το μικρό νησί έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο. Φίλοι του humanstories.gr μας λένε συχνά σε μηνύματα τους ότι έχουν πάει στους Αρκιούς κι έχουν συναντήσει τη δασκάλα.

Φέτος, ο Χρήστος μας πηγαίνει έκτη δημοτικού, είναι η τελευταία του χρονιά στο δημοτικό Σχολείο των Αρκιών. Τα συναισθήματα είναι ανάμικτα. Νιώθουμε συγκίνηση, χαρά για αυτά που μας ένωσαν αλλά και θλίψη. Διότι τελειώνει εδώ ένας κύκλος. Κι ελπίζουμε να μπουν οι βάσεις για έναν άλλο. Καλύτερο. Αισιόδοξο. Του χρόνου ο Χρήστος θα πάει Γυμνάσιο. Σε ποιο Γυμνάσιο; Θα κλείσει το Δημοτικό σχολείο των Αρκιών; Όχι, αν βρεθούν νέοι μαθητές. Οικογένειες που θέλουν να ζήσουν στο μικρό νησί. Μήπως τελικά θα πρέπει να βοηθήσουμε έτσι ώστε να κρατήσουμε ζωντανά αυτά τα μικρά σχολεία; Από το δημοτικό σχολείο των Αρκιών αποφοίτησαν αρκετά παιδιά. Τα περισσότερα από αυτά, ανάμεσα τους και ο Μανώλης Καμπόσος, η Μαρία Χατζή, ο Παναγιώτης Καμπόσος (ο προτελευταίος μαθητής του σχολείου), δεν προχώρησαν στο Γυμνάσιο. Στους Αρκιούς, δεν υπάρχει Γυμνάσιο και το κράτος δε φρόντισε να βρει λύση γι’ αυτά τα παιδιά. Παρότι το Γυμνάσιο, θεωρείται υποχρεωτική εκπαίδευση στην Ελλάδα. Αντί, τα παιδιά να πηγαίνουν στο σχολείο, δουλεύουν καθημερινά στο νησί. Που είναι λοιπόν η παρέμβαση του κράτους όλα αυτά τα χρόνια; Αναρωτήθηκε το κράτος για την πορεία αυτών των παιδιών; «Είναι πράγματι πολλά τα ερωτήματα που “αιωρούνται” μέχρι στιγμής. Αναπάντητα. Και πολλά τα μέτωπα μάχης, αγαπημένοι Humanstories. Δύσκολος αγώνας, αλλά θα παλέψουμε με νύχια και με δόντια για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, που θα είναι αυτό που θα δικαιώσει τους αγώνες μας τελικά…αλλά ίσως και όχι» λέει η δασκάλα, Μαρία Τσιαλέρα.

Τον Ιανουάριο του 2020 είχαμε αναφερθεί στις προσπάθειες που γίνονται από τον INTERNATIONAL HELLENIC ASSOCIATION (IHA) για να ξαναζωντανέψουν ξανά τα μικρά νησιά { https://www.humanstories.gr/xanazontanepste-ta-akritika-nisia/ }. Τότε, χάρη στη βοήθεια της δασκάλας Μαρίας Τσιαλέρα, είχε γίνει ένα εξαιρετικό πλάνο στους Αρκιούς, με τις δυνατότητες που είχε το νησί. Το πρόγραμμα είχε σαν σκοπό να βοηθήσει οικογένειες να επιστρέψουν στα μικρά νησιά. Κυρίως πολύτεκνες οικογένειες που κατάγονται από την περιοχή ή από τα γύρω νησιά και που επιθυμούν να δημιουργήσουν και να εξελιχθούν σε αυτά. Τότε, μας είχαν πει ότι το πιο δύσκολο κομμάτι του προγράμματος, ήταν να βρεθούν οικογένειες που να θέλουν να ζήσουν στο νησί. Εξασφαλίζοντας αρχικά τα βασικά. Δυστυχώς το πρόγραμμα που είχαν στο μυαλό τους, δεν προχώρησε. Αποδείχτηκε τελικά ότι τα λόγια, οι σχεδιασμοί και οι τοποθετήσεις δεν φτάνουν. Αν και το πιο δύσκολο κομμάτι του προγράμματος όπως υποστήριζαν οι (IHA) η εύρεση οικογενειών δεν ήταν τελικά ακατόρθωτο. Μάλλον αυτό είναι το εύκολο στάδιο του προγράμματος. Διότι από ότι φαίνεται υπάρχει ενδιαφέρον από τον κόσμο. Θέλουν να ζήσουν σε μικρά νησιά. Το μόνο που μένει και ίσως το πιο δύσκολο στάδιο είναι τελικά να βρεθούν οι «χορηγοί» – υποστηρικτές, που θα στηρίξουν αυτούς τους ανθρώπους στα πρώτα τους βήματα, στη νέα τους γη. Έμπρακτα.

ΟΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ

Ενδιαφέρον για τους Αρκιούς, εκδήλωσε μια οικογένεια που ζει στη Βόρεια Ελλάδα αλλά και δύο οικογένειες ομογενών που ζουν σήμερα στη Γερμανία. Στα μέσα του καλοκαιριού μάλιστα, ένας εκ των ομογενών, επισκέφτηκε τους Αρκιούς, συνάντησε τη δασκάλα και της εξέφρασε την επιθυμία να έρθουν στο νησί μαζί με τις οικογένειες τους. Ήθελαν να αλλάξουν τρόπο ζωής. Να γίνει η καθημερινότητα τους πιο ποιοτική. Πιο ουσιαστική. Μάλιστα, αν οι συνθήκες το επέτρεπαν ήταν αποφασισμένοι να έρθουν στο νησί ακόμη και αύριο. Όμως, οι συνθήκες δεν το επιτρέπουν. Τουλάχιστον σήμερα.

Παρέλαση με το μοναδικό μαθητή του νησιού, Αρκιοί. Ο Χρήστος και η Μαρία Τσιαλέρα, δασκάλα και προϊσταμένη του Δημοτικού Σχολείου Αρκιών.

Το δημοτικό σχολείο του νησιού, το μοναδικό κρατικό κτίσμα, λειτουργούσε ακόμη και κατά την διάρκεια της Κατοχής. Ανεπίσημα. Δίχως επίσημη ίδρυση, με 25 περίπου μαθητές έως και το 1965 περίπου. Τότε στεγαζόταν μέσα στον Ιερό Ναό της Παναγιάς, στο παλαιό Άνω Χωριό. Το 1965 άρχισε να κτίζεται το σημερινό κτίριο, το οποίο ως το 1985 φιλοξενούσε μέχρι και 9 μαθητές. Τα τελευταία 4 χρόνια λειτουργεί μόνο με έναν μαθητή, λόγω του ότι δεν υπάρχουν οικογένειες με παιδιά στο νησί και στηρίζεται χάριν στις προσπάθειες των εκάστοτε δασκάλων. Το Δημοτικό Σχολείο Αρκιών μπορεί να υποδεχτεί άνετα άλλους 20 μαθητές και επίσης μπορεί να ζητηθεί και η ίδρυση Νηπιαγωγείου, καθώς επίσης και Γυμνασίου, αν ο αριθμός των μαθητών αυξηθεί. Αν θέλουμε να κρατήσουμε ζωντανό το brand των Αρκιών πρέπει να το στηρίξουμε. Και όπως είπε ο Νέλσον Μαντέλα, πολιτικός (Νόμπελ Ειρήνης 1993): «Η εκπαίδευση και η μόρφωση είναι το πιο ισχυρό όπλο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για να αλλάξουμε τον κόσμο». Κι εμείς θα συμπληρώσουμε «…αν όχι όλο τον κόσμο, τουλάχιστον αυτόν που βρίσκεται δίπλα μας».