Η αληθινή επικοινωνία με τους άλλους, η εξάλειψη των προκαταλήψεων και του bullying και η απελευθέρωση των δυνατοτήτων των εφήβων ίσως τελικά χρειάζεται μόνο μία χορογραφία. Αυτή είναι και η βασική ιδέα της Battery Dance Company από τη Νέα Υόρκη πάνω στην οποία στηρίζεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Dancing to Connect, που τα τελευταία 7 χρόνια έχει υιοθετηθεί δυναμικά από τη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση και ταξιδεύει σε πολλά σχολεία της Αττικής και της περιφέρειας, με την υποστήριξη της Αμερικάνικης Πρεσβείας στην Αθήνα.
Με αφορμή την παράσταση που θα παρουσιαστεί στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης την Κυριακή 31 Μαρτίου, μιλήσαμε με την υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Στέγης, Μυρτώ Λάβδα, αλλά και με δύο χορευτές/δασκάλους που συμμετέχουν στο Dancing to Connect τη Μάρθα Πασακοπούλου και τον Άρη Παπαδόπουλο και με την εκπαιδευτικό Σουλτάνα Παπαδημητρίου, Διευθύντρια του 4ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας, ενός εκ των πέντε σχολείων της Περιφέρειας που φέτος συμμετέχουν στο πρόγραμμα.
Πώς ξεκίνησε το πρόγραμμα Dancing to Connect και ποια η διαδικασία επιλογής των σχολείων που θα συμμετέχουν σε αυτό;
Υπεύθυνη εκπαιδευτικών προγραμμάτων της Στέγης, Μυρτώ Λάβδα
Πριν από 7 χρόνια, πιστεύοντας σε προγράμματα με βασικό συστατικό τους την «απελευθέρωση δυνάμεων» όπως συχνά αναφέρουμε στη Στέγη, ξεκίνησε το Dancing to Connect στην Ελλάδα όταν ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Battery Dance Company και οι πέντε βασικοί χορευτές επισκέφθηκαν την Ελλάδα, εκπαίδευσαν την ομάδα που η Στέγη είχε επιλέξει, μια ομάδα άρτιων χορευτών που διαθέτουν εμπειρία στη διδασκαλία και είναι επικοινωνιακοί. Oι Έλληνες χορευτές έμαθαν τη μεθοδολογία και απέκτησαν τα εργαλεία που απαιτούνταν και ενώ την πρώτη χρονιά υλοποίησης του προγράμματος, η εκπαίδευση έγινε μαζί με του Αμερικανούς, τις επόμενες χρονιές, η ομάδα των Ελλήνων χορευτών λειτούργησε πλέον ανεξάρτητα.
Την πρώτη χρονιά ξεκίνησε μόνο με σχολεία της Αττικής και αμέσως καταλάβαμε ότι είναι σημαντικό να επιλέγουμε και να «ταξιδεύουμε» σε σχολεία της περιφέρειας και ιδανικά σε σχολεία εκτός των αστικών κέντρων αλλά και σε ειδικά σχολεία. Έτσι από το δεύτερο χρόνο, επιλέγουμε πέντε σχολεία της Αττικής συν πέντε σχολεία μιας πόλης της περιφέρειας. Μέχρι σήμερα έχουμε επισκεφθεί την Πάτρα, τα Ιωάννινα, τα Τρίκαλα, την Κομοτηνή, τα Χανιά και φέτος την Κοζάνη με τρία σχολεία εντός κέντρου και δύο σχολεία εκτός κέντρου. Επίσης φέτος έχουμε ένα ειδικό γυμνάσιο και Λύκειο με παιδιά με κινητική αναπηρία και κάποια με νοητική στέρηση.
Οι πόλεις επιλέγονται στρατηγικά και σίγουρα καθοριστικός παράγοντας είναι η διάθεση των τοπικών φορέων να συνεργαστούν και να διαθέτουν και τις κατάλληλες υποδομές. Και πάντα φροντίζουμε να συμπεριληφθούν και σχολεία ειδικά, σχολεία τεχνικά και σε περιφερειακά χωριά εκτός του κέντρου της πόλης.
Μετά τα εργαστήρια έκφρασης και χορού, διάρκειας 9 ημερών, που περιλαμβάνουν κινητικά και ομαδικά παιχνίδια, ασκήσεις εμπιστοσύνης καιαυτοσχεδιασμού, προκύπτει μια χορογραφία διάρκειας περίπου 7 λεπτών ανά σχολείο και παρουσιάζεται στο τέλος του προγράμματος σε ένα σχολείο της περιφέρειας και πιο συγκεκριμένα φέτος παρουσιάστηκε στην Κοζάνη το Σάββατο 16 Μαρτίου 2019 και την Κυριακή 31 Μαρτίου, υποδεχόμαστε όλα τα σχολεία, στην Κεντρική σκηνή της Στέγης για να παρουσιαστούν όλες οι χορογραφίες, συνολικά 10 χορογραφίες. Μαζί και εκείνη των χορευτών/δασκάλων, όχι για να γίνει σύγκριση αλλά για να έχουν την ευκαιρία και οι μαθητές να δουν τους δασκάλους τους, ως χορευτές πλέον.
Με ποια κριτήρια γίνεται η επιλογή των μαθητών και τι τελικά περιλαμβάνει το πρόγραμμα Dancing to Connect;
Όλη η φιλοσοφία του προγράμματος δεν στηρίζεται στην ανεύρεση χορευτικών ταλέντων και σε καμία περίπτωση δεν έχει στοιχεία διαγωνισμού. Σκοπός του δεν είναι να διδάξει τα παιδιά σύγχρονο χορό, αλλά να προσφέρει εργαλεία και μεθόδους για έκφραση, φέροντας τους έφηβους αντιμέτωπους με έννοιες όπως η αυτοπεποίθηση, η ομαδικότητα, η συνεργασία αλλά και πώς μπορούν να αντιμετωπίσουν τον ρατσισμό ή τα φαινόμενα του bullying μέσα σε μια ομάδα. Γι’ αυτό άλλωστε και προτρέπουμε τα σχολεία να συμμετέχουν παιδιά από όλες τις τάξεις, ακόμα και από την Α’ Γυμνασίου, από όλα τα τμήματα ακόμα και να μη γνωρίζονται μεταξύ τους.
Στηρίζεται στην επιθυμία και διάθεση των παιδιών, αφού πρέπει για 9 ημέρες να συμμετάσχουν σε εργαστήριο που υλοποιείται από ένα ζευγάρι χορευτών στο χώρο του σχολείου, διάρκειας 3 ωρών. Το πρόγραμμα ανακοινώνεται σε όλες τις τάξεις του σχολείου που εκδηλώνεται το ενδιαφέρον και οι μαθητές που ενδιαφέρονται δηλώνουν συμμετοχή. Και όταν η προσφορά είναι μεγάλη, μπορεί να γίνει και με κλήρωση η επιλογή.
Οι χορευτές συνεργάζονται και συναναστρέφονται με 15 περίπου κάθε φορά παιδιά, δίνοντάς τους εργαλεία του σύγχρονου χορού, ενώ ταυτόχρονα και τα παιδιά προσφέρουν και δικό τους κινητικό περιεχόμενο, όχι πάντα σχετικό με το χορό – μπορεί να προέρχεται από το χώρο των πολεμικών τεχνών.
Μέσα από αυτά τα εκφραστικά παιχνίδια οι χορευτές κατευθύνουν ώστε να δημιουργηθεί στο τέλος μια σύνθεση-χορογραφία των ίδιων των παιδιών. Συνήθως προκύπτουν θεματικές που τους αφορούν και διαφέρουν από σχολείο σε σχολείο. Μπορεί να προκύψει χορογραφία με θέμα τη βία στη σχολική καθημερινότητα, μπορεί να κυριαρχεί το χιούμορ και γενικότερα αυτό που προκύπτει είναι μια χορογραφία με περιεχόμενο που αφορά τα παιδιά.
Οι χορευτές – δάσκαλοι μοιράζονται σκέψεις και συναισθήματα:
Πώς διαμορφώνεται τελικά η χορογραφία – επιστέγασμα των εκπαιδευτικών εργαστηρίων. Οι μαθητές συμβάλλουν στη διαμόρφωση της χορογραφίας;
Η κάθε ομάδα μαθητών ανάλογα με την ετοιμότητα και το βαθμό εμβάθυνσης τον οποίο κατορθώνει να επιτύχει μέσα στη διάρκεια του εργαστηρίου, διαμορφώνει και την αντίστοιχη ομαδική αισθητική της ή εμφανίζει τον ιδιαίτερο χαρακτήρα της. Η θεματική της κάθε ομάδας προκύπτει δηλαδή ως αποτέλεσμα των κινητικών προτάσεων των ίδιων των μαθητών και δεν προαποφασίζεται από τους χορευτές/δασκάλους. Ταυτόχρονα όμως η δική μας ματιά βοηθάει τους μαθητές να εντοπίσουν, αναγνωρίσουν ή να επανεξετάσουν τις αναδυόμενες θεματικές, χαρακτηριστικά ή χορογραφικές ιδέες τις κάθε νεοσύστατης ομάδας, μου αναφέρει ο Άρης Παπαδόπουλος.
Η κάθε ομάδα του κάθε σχολείου είναι μοναδική και φέρει μαζί της τα δικά της χαρακτηριστικά. Λόγω της εφηβικής ηλικίας των μαθητών και των χαρακτηριστικών που φέρει αυτή (ντροπή, συνειδητοποίηση, σωματική αλλαγή) συχνά προκύπτει το θέμα αγόρια- κορίτσια το οποίο και βρίσκω πολύ γοητευτικό! Παράλληλα φέτος βρεθήκαμε στην Κοζάνη κατά τη διάρκεια των Αποκριών δουλεύοντας με τα σχολεία εκεί, όπου ο τόπος έχει έντονη παράδοση στους χορούς, το οποίο και μας επηρέασε στο να ξεκινήσουμε τη χορογραφία μας με ένα πιάσιμο/λαβή πολύ χαρακτηριστική των τοπικών χορών. Τα παιδιά λοιπόν, εξέφρασαν σκέψεις και ιδέες που είχαν σε σχέση με τη χορογραφία και τι θεωρούν ‘ωραίο’ να παρουσιαστεί στη σκηνή. Κάποιες ιδέες τις κρατήσαμε και τις επεξεργαστήκαμε ή μας τροφοδότησαν για να πάμε παραπέρα, μοιράζεται ηΜάρθα Πασακοπούλου.
Εντοπίσατε κάποια κοινά χαρακτηριστικά στους συμμετέχοντες/έφηβους χορευτές, πέρα από το ταλέντο τους στο χορό;
Κοινά χαρακτηριστικά είναι οι εσωτερικές και εξωτερικές αναταράξεις τις εφηβείας και η έλλειψη τρόπων ή αδυναμία εκτόνωσης αυτών των δυνάμεων. Η τρομακτική συσσώρευση ενέργειας και η απελευθέρωσή της προς κάθε κατεύθυνση κατά τη διάρκεια των εργαστηρίων. Τέλος το άβολο πέρασμα από την παιδική ηλικία προς την ενηλικίωση που βρίσκει το κάθε μέλος της ομάδας σε διαφορετική φάση και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να παρατηρεί κανείς, μου δηλώνει ο Άρης Παπαδόπουλος.
Η Μάρθα Πασακοπούλου αναφέρει, τα κοινά χαρακτηριστικά είναι πρώτα από όλα αυτά που φέρει μαζί της και η ηλικία αυτή. Ντροπή, συνειδητοποίηση, άγχος, έκθεση, έρωτας, επανάσταση κτλ. Με αυτά προσπαθούμε να δουλέψουμε με τα παιδιά υποστηρίζοντάς τα και φέρνοντάς τα στην επιφάνεια.
Πώς θα περιγράφατε αυτή την εμπειρία της συμμετοχής σας στο Dancing to Connect;
Κάθε ομάδα μαθητών με τους οποίους δουλεύουμε σε κάθε σχολείο είναι μοναδική, όπως τέτοια είναι και η εμπειρία η δική μας από την πλευρά του χορευτή/δασκάλου. Η εμπειρία είναι τρομερά ενημερωτική για τις ζωές και το χαρακτήρα που διαμορφώνουν οι έφηβοι στα σχολεία, πληροφορία, η οποία αποτυπώνεται έντονα και με διαφορετικούς τρόπους στις κινητικές επιλογές τους και αντίστοιχα στους χορούς που δημιουργούν από κοινού. Σε κάθε περίπτωση οι δυο εντατικές εβδομάδες κατά τις οποίες δουλεύουμε με την εκάστοτε ομάδα είναι για εμάς γόνιμος χρόνος για παρατήρηση, εφεύρεση νέων τρόπων ανταλλαγής και διαμόρφωσης της κινητικής πληροφορίας που καλούμαστε να διαχειριστούμε καθώς και χρόνος αρκετός για να συνδεθούμε, να πειραματιστούμε και να ευχαριστηθούμε τους εαυτούς μας είτε ως μέρος της ομάδας των μαθητών, είτε των χορευτών/δασκάλων, θα μας δηλώσει ο Άρης Παπαδόπουλος.
Η Μάρθα Πασακοπούλου αναφέρει: είναι η 6η χρονιά που συμμετέχω στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Dancing to Connect και ανεπιφύλακτα μπορώ να πω πως είναι από τα σημαντικότερα πράγματα που κάνω ως χορεύτρια και καθηγήτρια, καθώς αυτό που προσπαθούμε όλοι οι συνεργάτες δεν είναι η εκμάθηση χορευτικών κινήσεων στους μαθητές αλλά το να προάγουμε έναν άλλο τρόπο συνύπαρξης και επικοινωνίας μεταξύ της κάθε ομάδας. Αντιμετωπίζουμε συχνά αρκετές δυσκολίες στο να καταφέρουμε να έχουμε μια ομάδα λειτουργική και ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης, αλλά σχεδόν πάντα ακόμη και στο τέλος τα πράγματα βρίσκουν τον τρόπο να δουλέψουν. Η εμπειρία αυτή λοιπόν είναι πολύπλευρη, πληθωρική και ανεκτίμητη.
Πώς κρίνεται τελικά η επιτυχία του προγράμματος;
Στο τέλος του προγράμματος, οι συμμετέχοντες, τόσο μαθητές όσο και εκπαιδευτικοί καλούνται να απαντήσουν σε ένα ερωτηματολόγιο που μέχρι σήμερα έχει να παρουσιάσει μόνο θετικά και ενθαρρυντικά μηνύματα. Αλλά και μέσω προσωπικών, άτυπων ή και τυπικών συζητήσεων, προκύπτει πως μέσα από το πρόγραμμα, οι εκπαιδευτικοί βλέπουν με διαφορετικό τρόπο μαθητές, παιδιά που ίσως μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχαν δώσει τον καλύτερο εαυτό τους κατά τη διδασκαλία, παιδιά συνεσταλμένα που δεν έπαιρναν πρωτοβουλίες, τώρα απελευθερώνονται, θα μας πει η Μυρτώ Λάβδα.
Αυτό θα μας υπογραμμίσει και η Σουλτάνα Παπαδημητρίου, Διευθύντρια του 4ου Γυμνασίου Πτολεμαΐδας λέγοντας ότι από την πρώτη κιόλας στιγμή αναγνώρισα τα θετικά στοιχεία για τα παιδιά αυτού του προγράμματος και για αυτό το υποστήριξα δυναμικά. Είναι ένα πρόγραμμα που δίνει την ευκαιρία στα παιδιά να εκφραστούν, άνοιξε την ψυχή τους. Δημιουργούσε μια θετική συναισθηματική φόρτιση στα παιδιά ενώ ταυτόχρονα απαιτούσε και ένα βαθμό πειθαρχίας που υπηρέτησαν υποδειγματικά, παρόλο που στις τάξεις δεν το είχαμε δει σε τέτοιο βαθμό. Είδαμε παιδιά να δένονται, ανέπτυξε δηλαδή συνεργατικές δεξιότητες στα παιδιά σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Τα παιδιά από την άλλη πλευρά, αποκτούν μια ιδιαίτερη και στενή σχέση με τους χορευτές, και δηλώνουν ότι είναι μια εμπειρία που τους έχει καθορίσει και που θα θυμούνται σε όλη τους τη ζωή. Κάποια παιδιά έχουν εκδηλώσει επιθυμία να ασχοληθούν με το χορό και γενικότερα με τα καλλιτεχνικά ενώ άλλα, υπογράμμισαν πόσο πολύ τους έχει βοηθήσει γιατί βρήκαν θάρρος και πίστεψαν τελικά στον εαυτό τους, θα αναφέρει η Μυρτώ Λάβδα.
Είναι ένα πρόγραμμα που αγάπησαν πολύ και γι’ αυτό και ήθελαν να δώσουν όλο τους τον εαυτό ακόμα και αν απαιτούσε αρκετές ώρες προετοιμασίας. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν. Τα είδα να εξελίσσονται με τρόπο συγκινητικό, να κάνουν ένα βήμα παραπέρα. Είδα χαρακτηριστικά, δύο μαθητές που σε σύντομο χρονικό διάστημα ωρίμασαν, έμοιαζαν συγκεντρωμένα, υπεύθυνα θα προσθέσει η Σουλτάνα Παπαδημητρίου. Μια μητέρα μου δήλωσε ότι στο σπίτι, είδε ένα διαφορετικό παιδί. Όλοι έχουμε συγκινηθεί, θα συνεχίσει.
«H μεθοδολογία μένει, η εμπειρία των μαθητών θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά»
Δημιουργούνται διαφορετικές σχέσεις ανάμεσα σε καθηγητές και μαθητές, ενώ παράλληλα οι καθηγητές εξοικειώνονται, ανάλογα με το δικό τους γνωστικό αντικείμενο, με εργαλεία βιωματικής μάθησης, ώστε η μάθηση να μην είναι στείρα και οι μαθητές δεν είναι παθητικοί δέκτες γνώσης αλλά μέσω τους σώματος και της έκφρασης, αυτενεργούν και μαθαίνουν, προσθέτει η Μυρτώ Λάβδα.
Αυτό επιβεβαιώνει και η Σουλτάνα Παπαδημητρίου λέγοντας: μπορέσαμε να δούμε δραστηριότητες, εργαλεία, όχι απαραίτητα του χορού, που θα μπορούσαν με κάποιες τροποποιήσεις, με κάποιες παραλλαγές, να μεταφερθούν μέσα στην τάξη, ώστε ο εκπαιδευτικός να «ξυπνήσει» τη δημιουργικότητα και την έκφραση των παιδιών. Μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος, η μεθοδολογία μένει, η εμπειρία των μαθητών θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά, θα το μοιραστούν με φίλους και συμμαθητές και γενικότερα δημιουργείται μια κουλτούρα στα σχολεία που επισκεπτόμαστε, μας λέει η Μυρτώ Λάβδα.
Έχει δημιουργήσει πολλές συζητήσεις στον εκπαιδευτικό μας κύκλο το πρόγραμμα αυτό, η μεθοδολογία, τα εργαλεία και ο τρόπος υιοθέτησής τους μέσα στην τάξη-άλλωστε μια performance είναι και η διδασκαλία μας μέσα στην τάξη που πρέπει να την κάνουμε ελκυστική για τους μαθητές, ιδιαίτερα σήμερα που η προσοχή των μαθητών είναι στραμμένη σε πολλά άλλα μέσω της τεχνολογίας και των κινητών, θα συμπληρώσει η Σουλτάνα Παπαδημητρίου. Από την άλλη όμως, θα είχε ενδιαφέρον να σχεδιαστεί και ένα τέτοιο πρόγραμμα παρουσίασης εργαλείων αποκλειστικά για τους εκπαιδευτικούς. Κάτι τέτοιο θα ήταν και μια ιδανική ολοκλήρωση, μια ουσιαστική διάχυση του προγράμματος.
Το Dancing to Connect λοιπόν δεν είναι απλώς ένα φεστιβάλ χορού για εφήβους αλλά ένας θεσμός που φέρνει κοντά νέους, διαφορετικούς και συχνά άγνωστους μεταξύ τους ανθρώπους για να μάθουν πώς να απελευθερώνουν το δυναμισμό και τη φαντασία τους και, πάνω από όλα, πώς να συνεργάζονται και να δουλεύουν ομαδικά. Δημιουργικότητα, αυτοπεποίθηση, συνεργασία και επικοινωνία των μαθητών μέσα από την τέχνη του χορού. O χορός αποδεδειγμένα άλλωστε, εκτός από το συγκινησιακό και αφηγηματικό περιεχόμενο του, ενισχύει τη ρύθμιση συναισθημάτων και γίνεται δυναμικό μέσο έκφρασής τους.
Μέλη της ομάδας που συμμετέχουν τα 5 τελευταία χρόνια:
Ιωάννα Αποστόλου, Νώντας Αδαμόπουλος, Νικολέτα Καρμίρη, Κάντυ Καρρά, Αλέξανδρος Σκαρλάτος,Ανδρονίκη Μαραθάκη, Γιάννης Νικολαιδης, Άρης Παπαδόπουλος, Μάρθα Πασακοπούλου, Δημόκριςο Σηφάκης, Έλενα Σταυροπούλου, Αντώνης Στρούζας, Μαρία Φουντουλή, Ηλίας Χατζηγεωργίου
—
Info παράστασης:
Dancing to Connect: Χορεύω άρα επικοινωνώ | 31 Μαρτίου 2019 | Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Πηγή: ελcuture
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου