Τα πρώτα θρανία

"Οι μαθητές με δυσκολίες κάθονται πάντα στα πρώτα θρανία".Ένας από τους κανόνες επιβίωσης που υιοθετούν πολλοί εκπαιδευτικοί στην προσπάθειά τους, αφενός να υποστηρίξουν όσο το δυνατόν καλύτερα τους συγκεκριμένουν μαθητές κατά την εκπαιδευτική διαδικασία και αφετέρου να εξασφαλίσουν την ομαλή λειτουργία της τάξης. Ωστόσο, στην σχολική πραγματικότητα, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. 

- Υπάρχουν περιπτώσεις όπου σε τάξεις με μετωπική διάταξη θρανίων οι μαθητές με δυσκολίες τοποθετούνται στο θρανίο που βρίσκεται ακριβώς μπροστά στην έδρα (με απόσταση ή μη), έτσι ώστε να τους “ελέγχει” καλύτερα ο εκπαιδευτικός. Η λογική αυτή προϋποθέτει έναν “κολλημένο” στην έδρα εκπαιδευτικό που δεν κινείται μέσα στην τάξη. Σε αυτή την περίπτωση, οι μαθητές που δυσκολεύονται καταφεύγουν στην έδρα του εκπαιδευτικού για βοήθεια, με αποτέλεσμα να υπάρχει μονίμως μια αναστάτωση, κίνηση και φασαρία μπροστά στο παιδί. 

- Τα παιδιά με δυσκολίες στον κοινωνικό τομέα (πχ Σύνδρομο Asperger) «απομονώνονται» από τους συμμαθητές τους και τα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην τάξη, καθώς έχουν την πλάτη τους γυρισμένη σε όσα συμβαίνουν. Καθυστερούν να μάθουν τα ονόματα των υπόλοιπων παιδιών, «χάνουν» αλληλεπιδράσεις μεταξύ μαθητών ή μαθητών – δασκάλων. Η «γυρισμένη στους άλλους πλάτη» μπορεί επομένως να επιδρά αρνητικά στην κοινωνική τους ένταξη. 

- Τοποθετώντας τον μαθητή στο πρώτο θρανίο, τον τοποθετούμε ουσιαστικά πάνω σε μια «σκηνή». Ενώ ο ίδιος δεν βλέπει τα άλλα παιδιά, τα άλλα παιδιά βλέπουν κάθε κίνησή του. Φανταστείτε ένα παιδί στο Φάσμα του Αυτισμού που όταν νιώθει πιεσμένο ή ενθουσιάζεται δαγκώνεται, «φτεροκοπά» ή κάνει κάποια άλλη στερεοτυπική κίνηση. Ενώ σε μια άλλη θέση της τάξης η συμπεριφορά αυτή θα περνούσε απαρατήρητη από πολλούς, τοποθετώντας τον μαθητή στο πρώτο θρανίο τον καθιστούμε ευάλωτο στα διαρκή βλέμματα των άλλων. 

- Πολλοί μαθητές με σημαντικές δυσκολίες (πχ νοητική καθυστέρηση, διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή) χρειάζεται να βγαίνουν συχνά από την τάξη πχ κατά τη διάρκεια συμπεριφορικών ξεσπασμάτων λόγω πίεσης προκειμένου να ηρεμήσουν ή να μην τραυματιστούν. Οι μπροστινές θέσεις, ωστόσο, υποχρεώνουν τον μαθητή και τον/ την εκπαιδευτικό της παράλληλης στήριξης σε μεγάλη διαδρομή, κάτω από δύσκολες συνθήκες (πρακτικά πχ θρανία, καρέκλες, τσάντες) και κάτω από το άγρυπνο βλέμμα των άλλων παιδιών. 

- Μαθητές με προβλήματα ακοής τοποθετούνται μπροστά στις γενικές τάξεις προκειμένου να ακούνε και να παρακολουθούν καλύτερα τον/την εκπαιδευτικό. Με αυτό τον τρόπο, ωστόσο, δεν μπορούν να παρακολουθούν τις απαντήσεις των συμμαθητών τους και τις συζητήσεις που λαμβάνουν χώρα «πίσω» τους. 

- Τα μπροστινά θρανία που βρίσκονται στη μια άκρη της αίθουσας έχουν περίεργη οπτική γωνία του πίνακα (πολύ πλάγια και κοντά), στοιχείο που μπορεί να δημιουργεί επιπλέον προβλήματα τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες. 

- Ένας ιδιαίτερα διασπαστικός μαθητής «μπροστά» μπορεί να αποτελεί διαρκή πηγή αναστάτωσης και να γίνεται για το λόγο αυτό στόχος έντονων παρατηρήσεων από εκπαιδευτικούς, μαθητές και γονείς. 

Όχι. Οι μπροστινές θέσεις ή οι θέσεις πιο κοντά στην έδρα δεν είναι πάντα καλή επιλογή για τους μαθητές με δυσκολίες στην τάξη. Ανάλογα με τα χαρακτηριστικά και τις ιδιαίτερες ανάγκες κάθε παιδιού, καθώς και τις ιδιαίτερες συνθήκες που επικρατούν στην τάξη, ο/η εκπαιδευτικός θα πρέπει να αποφασίζει πού θα τοποθετήσει τους μαθητές του μετά από πολλή σκέψη !!!

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός - νηπιαγωγός