Το ζήτημα του τελικού -ν συγκαταλέγεται, ασφαλώς, σε εκείνα που έχουν αναλυθεί και εξεταστεί πολλές φορές στο παρελθόν, με γλωσσολόγους, δασκάλους, καθηγητές και, εν γένει, ανθρώπους των γραμμάτων να καταθέτουν σε διάφορες χρονικές στιγμές τις δικές τους απόψεις και προτάσεις ως προς τη διατήρηση ή την απάλειψη τού ν από άρθρα, αντωνυμίες κ.λπ. στο γραπτό ή τον προφορικό λόγο.
Η Νεοελληνική Γραμματική (Αναπροσαρμογή της Μικρής Νεοελληνικής Γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 1985), βάσει της οποίας έχουν εκπαιδευτεί ολόκληρες γενιές Ελλήνων, αναφέρει επί του προκειμένου τα εξής:
Σε μερικές λέξεις άλλοτε φυλάγεται το τελικό τους ν και άλλοτε χάνεται. Οι λέξεις αυτές είναι το άρθρο τον, την, το αριθμητικό και αόριστο άρθρο έναν, η προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτήν, την και τα άκλιτα δεν,μην.
Π.χ.: τον άνθρωπο, το θρόνο, τον καιρό, το δάσκαλο, την πόλη, τη χώρα, δεν έχω, δε φοβούμαι, μην τρως, μη βιάζεσαι.
Φυλάγουν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή απόσύμφωνο στιγμιαίο (κ, π, τ, μπ, ντ, γκ, τσ, τζ) ή διπλό (ξ, ψ).
Π.χ.: τον αέρα, έναν καιρό, είδα έναν ξένο, μην ακούτε, δεν μπορώ, τον τόπο, δεν είδα, μην περάσεις, την ντροπή, την πρόφτασα, αυτήν ήθελα.
Χάνουν το τελικό ν, όταν η ακόλουθη λέξη αρχίζει από σύμφωνο εξακολουθητικό (γ, β, δ, χ, φ, θ, μ, ν, λ, ρ, σ, ζ).
Π.χ.: το γέρο, τη χαρά, τη μητέρα, τη ζωγραφίζει, τη βρύση, το φόβο, τη νίκη, αυτή θέλω, δε γράφω, τη φοβήθηκα, μη ρωτάς, μη δέχεσαι, ένα λαό, μη σταματάς.
Το τελικό ν φυλάγεται πάντοτε στο άρθρο των, στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτόν, τον, καθώς και στο τροπικό επίρρημα σαν.
Π.χ.: των φίλων μου, των συμμαθητών μου, αυτόν θέλω, τον βλέπω, φώναξέ τον, σαν θάλασσα, σαν βαρύ είναι.
Από τη Γραμματική Νέας Ελληνικής Γλώσσας για τις τρεις τάξεις του Γυμνασίου των Σωφρόνη Χατζησαββίδη και Αθανασίας Χατζησαββίδου(Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων, 2009) αντιγράφουμε τα εξής αναφορικά με το τελικό -ν:
Το τελικό ν της αιτιατικής ενικού του θηλυκού γένους του οριστικού άρθρου (τη[ν]/στη[ν]) και της προσωπικής αντωνυμίας (αυτή[ν], τη[ν]), καθώς και το τελικό ν των αρνητικών επιρρημάτων δε(ν) και μη(ν), διατηρείται στο γραπτό λόγο, μόνο όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από ένα από τα παρακάτω: κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ.
Π.χ.: «Μίλησε με την κόρη του», «Παρακολουθούσε με προσοχή τη ροή του νερού», «Αν και ήρθε αργά, τη δέχτηκαν με χαρά», «Όταν μιλούσε η Θάλεια, δεν την άκουγε κανένας».
Το τελικό ν της αιτιατικής ενικού του αρσενικού γένους του οριστικού και του αόριστου άρθρου (τον/στον, έναν), καθώς και της προσωπικής αντωνυμίας (αυτόν, τον), διατηρείται στο γραπτό λόγο πάντοτε, στον προφορικό όμως λόγο προφέρεται συνήθως μόνο στις περιπτώσεις που ακολουθούν φωνήεντα ή τα: κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ.
Π.χ.: «Ο Σωτήρης χθες πήγε βόλτα με έναν συμμαθητή του στον ζωολογικό κήπο», «Αυτόν τον άνθρωπο δεν τον συνάντησε ποτέ».
Εξάλλου, οι καθηγητές Χρήστος Κλαίρης και Γεώργιος Μπαμπινιώτηςτάσσονται υπέρ της άποψης (Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Δομολειτουργική - Επικοινωνιακή, Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 2005) ότι η διατήρηση τού ν της κατάληξης της αιτιατικής των αρσενικών άρθρων (τον,έναν) στη γραφή παρουσιάζει δύο σημαντικά πλεονεκτήματα: αφενός αποφεύγει τη σύγχυση μεταξύ αρσενικού και ουδέτερου άρθρου κατά την ανάγνωση και αφετέρου απλουστεύει τους κανόνες της ορθογραφίας και, επομένως, την εκμάθησή της από τα παιδιά.
Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε αρκετές ακόμη διαφορετικές ή αντικρουόμενες απόψεις γλωσσολόγων εγνωσμένου κύρους για την ενδεδειγμένη χρήση του τελικού -ν. Αξιοσημείωτο είναι, επίσης, το γεγονός ότι τα σύγχρονα μέσα μαζικής ενημέρωσης σε όλες τις εκφάνσεις τους, ιδίως στην έντυπη και την ηλεκτρονική μορφή τους (εφημερίδες, περιοδικά, διαδικτυακές πύλες ενημέρωσης), παρουσιάζουν μια εντυπωσιακή ποικιλομορφία στη χρήση του τελικού -ν, που ξεκινά από την απλή εφαρμογή του κλασικού κανόνα του Τριανταφυλλίδη και φθάνει έως τη γενικευμένη διατήρηση του τελικού -ν.
Εμείς, από τη δική μας πλευρά, έχοντας διαβάσει και ακούσει όλες τις απόψεις-προτάσεις με σεβασμό, θα δώσουμε απόλυτη προτεραιότητα στηναναγκαιότητα της ευφωνίας, θα δώσουμε έμφαση στην αρμονία και τηναισθητική του λόγου, θα ταχθούμε προπάντων υπέρ της υιοθέτησης τουεύηχου λόγου και της απόρριψης του κακόηχου λόγου.
Ασχέτως της μιας ή της άλλης άποψης που έχει κατά καιρούς διατυπωθεί αναφορικά με το τελικό -ν, είναι βέβαιο ότι ο άνθρωπος που γνωρίζει σε ικανοποιητικό βαθμό την ελληνική γλώσσα και διαθέτει αυτό που ονομάζουμε γλωσσικό αίσθημα θα αποκρούσει το κακόηχο και το λανθασμένο, όπως αυτό εμφανίζεται στα ακόλουθα παραδείγματα: «Διαβάστε τις οδηγίες στηπίσω όψη του εντύπου», «Με διαβεβαίωσε ότι θα μας επισκεφθεί τη Πέμπτη», «Δεν είδα το όνομά του στο κατάλογο», «Δήλωσε προς πάσαν κατεύθυνση ότι θα επιστρέψει σύντομα στη πατρίδα του», «Μη του επιρρίπτεις ευθύνες», «Δυστυχώς, δε μπόρεσα να αντιδράσω αποτελεσματικά».
Βαγγέλης Στεργιόπουλος
Πηγή: in.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου