Pokémon GO: Τι πρέπει να καταλάβουν οι γονείς των ατόμων στο φάσμα του Αυτισμού.

To Pokémon GO είναι η νέα μανία. Ακόμα και αν δεν είστε λάτρης του ή το βρίσκετε πολύ παιδικό, ή αν δεν μπορείτε να πιστέψετε την τόσο δυναμική επιστροφή του, τα GPS- παιχνίδια επαυξημένης πραγματικότητας- είναι γεγονός ότι θα μπορούσαν να είναι ένας πολλά υποσχόμενος τρόπος παρέμβασης για τα νεαρά άτομα με Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος.

Έχω περάσει πολλά χρόνια της καριέρας μου, ως σχολικός ψυχολόγος, προσπαθώντας να διδάξω κοινωνικές δεξιότητες στα παιδιά στο φάσμα του Αυτισμού. Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι να τους δώσεις ένα κίνητρο για να βγουν έξω από το σπίτι και να αλληλεπιδράσουν με άλλα άτομα. Συχνά τους λέω να εξασκήσουν τις δεξιότητες τους μαζί μου χωρίς άγχος, έτσι ώστε να μπορέσουν στην συνέχεια να βγουν έξω και να πάρουν ρίσκα. 

Αλλά αυτή η τρέλα με το Pokémon GO με βοήθησε να συνειδητοποιήσω ότι προσέγγιζα το όλο θέμα από την οπτική γωνία ενός νευροτυπικού ατόμου. Ήταν πιο λογικό κατά τη γνώμη μου ότι το πρόβλημα της γενίκευσης (η χρήση δηλαδή κοινωνικών δεξιοτήτων που έχει διδαχθεί πρόσφατα το άτομο ή η μεταφορά της δουλειάς που είχαμε κάνει σε νέα περιβάλλοντα) ήταν θέμα άγχους και έλλειψης αυτοπεποίθησης του ατόμου στα νέα σενάρια. Συχνά παρέβλεπα το γεγονός ότι ενώ οι μαθητές μου μπορούσαν να κάνουν μια συζήτηση στο γραφείο μου, αρνούνται να αφήσουν την ασφάλεια του σπιτιού τους για να ανακαλύψουν τον έξω κόσμο. 

Αυτό που δεν μπορούσα να κατανοήσω ήταν ο λόγος για να βγουν έξω ή ,για να το πω διαφορετικά, το κίνητρο για να βγουν. Το Pokémon GO δίνει στα νεαρά άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος ένα μοναδικό λόγο για να βγουν από το σπίτι, ακόμα και αν αυτό γίνεται για να πιάσουν τερατάκια τσέπης. Γνωρίζω πολύ επιτυχημένα άτομα που βγαίνουν από το σπίτι έχοντας σαν κίνητρο την παρακολούθηση μιας έκθεσης αυτοκινήτων (επειδή λατρεύουν τα οχήματα), ή άτομα που έχουν ανακαλύψει την αγάπη τους για εικόνες (και βγάζουν φωτογραφίες), ή την δύναμη της μουσικής (και πηγαίνουν στις συναυλίες), αλλά γυρίζουν σπίτι τους πολύ σύντομα όταν οι λόγοι αυτοί παύουν να υπάρχουν. 

Τα GPS παιχνίδια επαυξημένης πραγματικότητας μπορούν να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των ατόμων με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος σε τέτοιο βαθμό που να τους δώσουν τον «λόγο» ή καλύτερα την έμπνευση για να εξερευνήσουν τον κόσμο γύρω τους. Αν και κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν ότι οι αλληλεπιδράσεις τους θα περιορίζονται μόνο γύρω από τους χαρακτήρες Pokémon και θα εξακολουθούν να έχουν πολύ περιορισμένα ενδιαφέροντα ή θέματα συζήτησης, προτιμώ το σενάριο όπου αυτές οι περιορισμένες συζητήσεις λαμβάνουν χώρα έξω από το σπίτι στο πάρκο της γειτονιάς, στην βιβλιοθήκη, στο σούπερ μάρκετ ή σε κάποια άλλη τοποθεσία της κοινότητας (όπου ανακαλύπτουν τους χαρακτήρες που ψάχνουν). Στην πραγματικότητα, είναι μια ευκαιρία για τους γονείς να παροτρύνουν τα παιδιά τους να παίζουν ηλεκτρονικό, αλλά να πρέπει να βγαίνουν από το σπίτι για να το κάνουν. 

Ως σχολικός ψυχολόγος, θα ενθάρρυνα τους γονείς να αρπάξουν αυτή την ευκαιρία για να δώσουν στα παιδιά τους την εμπειρία του παιχνιδιού ενώ είναι στο πάρκο. Η συμβουλή μου είναι να μην κρίνουμε αυτό το νέο παιχνίδι σαν κάτι κακό που πρέπει να του θέσουμε όρια. Είναι καλύτερο να κάνουμε ένα βήμα μπροστά και να αγκαλιάσουμε τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και την εικονική πραγματικότητα που μπορεί κάποια μέρα να λειτουργήσει σαν έμπνευση για τα άτομα με Διαταραχή Αυτιστικού Φάσματος που αγαπάμε προκειμένου να βγουν από το σπίτι και να μαζεύουν πόντους/ αμοιβές/ μάρκες για κάθε πληροφορία που παίρνουν από τα άτομα που συναντούν στα μαγαζιά, τη δουλειά ή σε άλλα μέρη διασκέδασης και χαλάρωσης. Για μένα αυτό ακούγεται πολύ πιο διασκεδαστικό από την διδασκαλία των κοινωνικών δεξιοτήτων κάθε βδομάδα στο γραφείο μου…μόνο που δεν έχω ακόμα ανακαλύψει το κλειδί για να ξεκλειδώσω αυτό που θα τους δώσει τον λόγο και τα κίνητρα α παίρνουν ρίσκα. Τι αρέσει στα δικά σας παιδιά/ τους μαθητές να εξερευνούν;

Αν σκέφτεστε να χρησιμοποιήσετε το Pokémon GO σαν εργαλείο, το Autism Speaks θέλει να σας υπενθυμίσει ότι πρόκειται για ένα παιχνίδι με στόχο τη διασκέδαση που παίζεται σε εξωτερικούς χώρους και περιλαμβάνει αλληλεπίδραση με το περιβάλλον. Είναι πολύ σημαντικό οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί/ ειδικοί να διδάσκουν στα παιδιά πώς να είναι ασφαλή, πριν τα στείλουν να πιάσουν όσα περισσότερα pokemon μπορούν

Συμβουλές για το Pokémon GO και την ασφάλεια των ατόμων στο φάσμα του Αυτισμού :

· Η κατάλληλη επίβλεψη από ενήλικα (γονέα/ φροντιστή) κρίνεται αναγκαία. 

· Ο παίκτης πρέπει να έχει την άδεια του ενήλικα (γονέα, φροντιστή) πριν πάει οπουδήποτε..

· Επιμένετε να έχουν πάντα επίγνωση του τι συμβαίνει στο περιβάλλον τους την ώρα που παίζουν.

· Να θυμάστε ότι παίκτες που δεν επιτηρούνται μπορεί να πέσουν σε πισίνες, να μπουν σε ιδιοκτησίες άλλων ή να μπλεχτούν σε επικίνδυνες καταστάσεις προκειμένουν να βρουν pokemon. 

· Η εφαρμογή μπορεί να φέρει το παιδί σε επαφή με ξένους στα ‘Pokéstops’. Διδάξτε τα τι πρέπει να προσέχουν και τι να αποφεύγουν για να μην μπλεχτούν σε δυσάρεστες καταστάσεις. 

· Μην τα αφήνετε να χρησιμοποιούν ποδήλατα, πατίνια ή άλλες παρόμοιες συσκευές την ώρα που παίζουν. 

· Επιδιώκετε να παίζουν παρέα με κάποιο φίλο τους σε περιοχές που φωτίζονται καλά. 

· Καλή διασκέδαση, πάντα με ασφάλεια. 

Απόδοση του άρθρου Pokémon GO: What parents of individuals with autism need to understand του σχολικού ψυχολόγου Dr. Peter Faustino μέλους της Autism Speaks Family Services Committee.

Ιωάννα Αγγέλου

Ειδική Παιδαγωγός - Νηπιαγωγός